Cùng với những tập quán cổ truyền ngày Tết dân tộc, từ cách mạng Tháng Tám năm 1945 đến nay, nhân dân ta đã có thêm một tập quán quý báu nữa: đọc thơ chúc Tết của Bác Hồ.
Thư viện
“Tết trồng cây” thành tập quán văn minh
Bài báo nêu vấn đề: “Chúng tôi đề nghị tổ chức một ngày “Tết trồng cây”. Việc này tốn kém ít mà lợi ích rất nhiều”.
(Kienthuc.net.vn) – Ngày 6/1/1960 được coi như “Tết trồng cây” đầu tiên, được tổ chức nhân kỷ niệm 30 năm thanh lập Đảng Lao Động Việt Nam (vào thời điểm đó còn xác định là ngàu 6/1/1930). “Tết trồng cây” thực hiện theo sáng kiến của Bác Hồ nêu lên trong một bài báo đăng trên tờ “Nhân Dân” ngày 28/11/1959.
Bác Hồ với văn hóa Tết
Chủ tịch Hồ Chí Minh là “vị anh hùng giải phóng dân tộc và là nhà văn hóa kiệt xuất của Việt Nam”(1). Đó là đánh giá của Tổ chức giáo dục, khoa học, văn hóa của Liên hiệp quốc (UNESCO) nhân kỷ niệm 100 năm Ngày sinh của Người, 19-5-1990.
Mùa Xuân nói chuyện Bác Hồ với quê hương
Mỗi lần nói những lời trìu mến, thành kính về Bác Hồ kính yêu; mỗi dịp kỷ niệm ngày sinh của Người, chúng ta ai cũng thường nêu câu hỏi: Những gì đã tạo dựng, hun đúc nên thiên tài Hồ Chí Minh – Anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa kiệt xuất của Việt Nam? Quê hương, gia thế của Hồ Chí Minh có vai trò thế nào trong việc hình thành nhân cách, trí tuệ, bản lĩnh của Người?
79 mùa xuân của Bác
(PLO) – Trong cuộc đời 79 mùa xuân của Nguyễn Tất Thành – Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh, có 30 mùa xuân “Tha hương”, cộng thêm hai mùa xuân vừa tha hương vừa nằm trong ngục Tưởng Giới Thạch. Trong 30 mùa xuân cách xa Tổ quốc ấy cũng có hai lần đón xuân tại nhà tù Víctoria ở Hồng Kông và 5 cái tết ở trên đất Liên Xô, chỉ có đọc sách mà không được hoạt động nhiều (từ năm 1934 đến năm 1938).
Thơ chúc Tết của Bác Hồ
Trên thế giới ít có dân tộc nào như dân tộc Việt Nam, ít có lãnh tụ nào như lãnh tụ Hồ Chí Minh, cứ mỗi khi Tết đến, Xuân về, đồng bào và chiến sĩ cả nước lại hồi hộp chờ đợi thời khắc giao thừa để nghe Bác đọc thơ chúc Tết. Những vần thơ nồng ấm thấm sâu vào ký ức mỗi người Việt Nam ở trong nước và kiều bào nước ngoài. Mặc dù Bác đã đi xa chúng ta 40 năm, mọi người không còn được nghe những vần thơ chúc Tết của Người, nhưng những âm hưởng hào hùng, ấm áp tình ấy vẫn vang mãi trong lòng chúng ta.
Ngày xuân đọc lại Thơ chúc Tết của Bác Hồ
Tết cuối cùng Bác Hồ đọc thơ chúc tết
Phút giao thừa Xuân Kỷ Dậu (1968) ấy, cách Xuân này tròn 42 năm, trên suốt dải đất nước từ Bắc chí Nam – ở một căn nhà lầu sáng điện bên Hồ Gươm giữa Thủ đô Hà Nội hay một thuyền nhỏ trên kênh rạch Đồng Tháp Mười, trong căn hầm trên miền núi cao heo hút tại dãy Trường Sơn hay trong chiếc tháp canh lộng gió biển khơi nơi hòn đảo nhỏ…, qua chiếc máy thu thanh, đồng bào chiến sỹ cả nước đã chăm chú lắng nghe tiếng Bác Hồ kính yêu đọc thơ chúc Tết.
Năm qua thắng lợi vẻ vang
Năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to
Vì độc lập, vì tự do
Đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào
Tiến lên! Chiến sỹ đồng bào
Bắc-Nam sum họp Xuân nào vui hơn.
Như bao giờ, hơn cả bao giờ, giọng Bác trầm ấm mà sang sảng, khỏe khoắn, rất đỗi quen thuộc. Niềm vui chiến thắng, niềm vui Xuân, khí thế kiên cường, quả cảm, quyết chiến, quyết thắng quân xâm lược tỏa ra từ lời thơ, từ giọng đọc khỏe khoắn ấm áp của Bác thấm sâu vào hồn mỗi người dân Việt Nam ta đang đón Tết dân tộc cổ truyền, đang lao động, chiến đấu vì độc lập của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân.
Có ai ngờ để có thể đọc mấy vần thơ chúc tết chưa đầy 1 phút đồng hồ như vậy, để truyền được những cảm xúc ấy cho đồng bào, chiến sỹ ta, Bác đã phải luyện giọng kiên nhẫn, công phu suốt hơn một tháng trời.
Từ năm 1967 Bác bắt đầu yếu. Những tháng giáp tết Kỷ Dậu, sức Bác càng sút kém hơn. Mà năm nay Bác muốn, đến lúc giao thừa, cũng sẽ đọc thơ chúc tết đồng bào, chiến sỹ ta như thường lệ, nên Bác vừa chuẩn bị làm thơ, đồng thời chăm chú tập luyện giọng. Bác đặt ra công việc phải luyện giọng đọc thơ, bởi vì giọng Bác lúc này yếu, Bác đọc thường luôn bị ngắt bởi những hơi thở gấp gáp, mệt mỏi, Bác muốn mọi người nghe Bác vẫn cảm thấy như bình thường, không nhận ra Bác yếu nhiều. Bác không muốn để nhân dân phải băn khoăn lo lắng, bớt vui giữa lúc đón xuân mà Bác kiên trì luyện tập (Hồi cuối năm 1946 đang đọc lời kêu gọi tòan quốc kháng chiến, có lúc Bác đã ho. Sau khi Đài tiếng nói Việt Nam truyền đi lời Bác, nhiều đồng bào ta đã gửi thư đến Bác bày tỏ mối lo lắng, khuyên Người nên để tâm chăm sóc sức khỏe hơn. Nhiều người đã gửi cam, gửi quà biếu để Bác tẩm bổ).
Từ khi Bác ốm đau, vì không muốn để đồng bào cán bộ, chiến sỹ ta phải bận lòng lo lắng, Bác đã nhiều lần cố giấu sự yếu mệt của mình. Ví như lần Bác tiếp đồng chí Nguyễn Văn Linh và cán bộ miền Nam, dịp đòan ra miền Bắc báo cáo công việc. Bác mời cơm đồng chí Nguyễn Văn Linh và cán bộ trong đòan lúc 5 giờ chiều. Bác dặn đồng chí Vũ Kỳ – thư ký của Bác, làm sao cho đồng chí Linh không thấy Bác yếu mệt nhiều, yên tâm cảm thấy Bác khỏe. Và chính Bác đã chú ý thực hiện ý định ấy. Đến giờ hẹn, Bác ngồi vào bàn ăn trước, tránh không đi lại. Phút đầu đồng chí Nguyễn Văn Linh gặp đồng chí Vũ Kỳ ra đón, hỏi luôn:
– Anh Kỳ, nghe nói Bác yếu lắm… Đồng chí Vũ Kỳ khéo trả lời:
– Anh đến tuổi Bác, anh không khỏe bằng Bác đâu. Gặp Bác anh sẽ thấy…
Vào bữa ăn, Bác ngồi đầu bàn, bên trái là đồng chí Nguyễn Văn Linh, bên phải là đồng chí Vũ Kỳ, bên đồng chí Vũ Kỳ là đồng chí cùng đi với đồng chí Nguyễn Văn Linh. Theo thói quen, mở đầu bữa ăn Bác húp một thìa canh. Bác vừa húp canh xong, đồng chí Nguyễn Văn Linh đón bát để xới cơm cho Bác, Bác khẽ khua tay nói:
– Chú để chú Kỳ giúp Bác. Thấy bát của Bác khá to, đồng chí Nguyễn Văn Linh thưa:
– Sao Bác ăn chén to thế? Bác quay sang đồng chí Nguyễn Văn Linh:
– Các chú ăn yếu làm sao đánh giặc được.
Thế là các vị khách của Bác xơi cơm bát nào bát nấy cũng đầy ụ, còn đồng chí Vũ Kỳ xới cho Bác vơi vơi một chút, lại cố làm cho bông bông những hạt cơm lên. Và thế là Bác ăn xem ra có vẻ chả kém gì các vị khách vừa mới bước qua ngưỡng cửa trung niên ấy.
Khi ra về đồng chí Nguyễn Văn Linh tỏ vẻ yên tâm vui vẻ nói với đồng chí Vũ Kỳ “Bác ăn khá đấy, thế mà lại bảo Bác yếu…”
Bác đã luyện giọng đọc thơ như thế nào? Từ trước Tết Kỷ Dậu hơn một tháng, sáng nào cũng vậy, ngủ dậy tập thể dục, đánh răng rửa mặt xong, Bác xuống nhà ăn, ăn sáng. An sáng xong là Bác ngồi vào chiếc bàn đồng chí Vũ Kỳ làm việc tập đọc gắng sao cho rõ, to, không có tiếng thở. Khi thì Bác đọc những đoạn văn, đoạn thơ Bác đã thuộc. Có những hôm Bác bảo mấy đồng chí bảo vệ đứng ra phía sau nhà, cách Bác chừng 20 thước nghe Bác đọc và Bác kiểm tra kết quả đọc của mình qua việc yêu cầu các đồng chí ấy nhắc lại lời Bác. Có những đoạn thơ quen thuộc, đồng chí bảo vệ nhắc lại, Bác e đồng chí ấy chỉ nghe láng máng và nhắc lại theo trí nhớ, nên Bác đọc chệch đi, câu mở đầu Truyện Kiều “Trăm năm trong cõi người ta – Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau” Bác đọc thành “Trăm năm trong cõi người ta – Chữ tài chữ mệnh khéo là yêu nhau” Đồng chí bảo vệ nhắc lại đúng các chữ sau, Bác mới yên tâm (tất nhiên sau khi đồng chí bảo vệ nhắc lại đúng thì Bác cháu cùng thú vị cười vui).
Ngày nào cũng như ngày nào, sau khi luyện đọc hồi lâu Bác mới lên nhà sàn làm việc. Hơn một tháng trời như vậy Bác không bỏ luyện đọc một ngày nào.
Đến ngày Đài tiếng nói Việt Nam đến thu thanh, Bác dặn cán bộ kỹ thuật lưu ý tăng âm và Bác ngồi tại phòng, vẫn tiếp khách ung dung tự tại đọc những vần thơ chúc tết lịch sử. Đọc xong Bác ra xe đặt máy đề nghị mở băng cho Bác nghe lại. Nghe xong Bác hỏi đồng chí ở Đài tiếng nói Việt Nam:
– Bác có phải đọc lại không? Các đồng chí kỹ thuật nhà đài đáp ngay:
– Thưa Bác tốt ạ, tốt rồi ạ!
Thế là Bác chỉ đọc có một lần.
Bác cháu vui vẻ chụp ảnh kỷ niệm, rồi Bác còn nghe nghệ sỹ Trần Thị Tuyết ngâm thơ.
Có ai ngờ, đấy là cái tết cuối cùng Bác đọc thơ chúc tết đồng bào.
Có ai ngờ, để làm một việc giản dị vậy thôi, Bác phải luyện tập công phu, kiên trì như thế!
Nguồn: hochiminhcity.gov.vn
Vkyno (st)
Thơ chúc Tết của Bác Hồ và những dự báo lịch sử
Thơ chúc tết của Bác Hồ là một tài sản văn hóa, lịch sử vô giá của dân tộc ta. Những vần thơ chúc tết của Bác không chỉ là “Mấy lời thân ái nôm na/ Vừa là kêu gọi, vừa là mừng Xuân…” mà còn là những dự báo lịch sử, những chỉ đạo chiến lược cách mạng được truyền đạt bằng thơ đến với đồng bào chiến sĩ cả nước.
45 năm vang mãi bài thơ chúc tết của Bác Hồ
Trước đây, cứ mỗi độ tết đến, đặc biệt là thời khắc giao thừa, mọi người, mọi nhà đều háo hức quây quần bên chiếc đài bán dẫn (radio) để chờ nghe Bác Hồ đọc thư và thơ chúc tết. Tết năm 1969 – xuân Kỷ Dậu là một cái tết đáng nhớ nhất trong cuộc đời mỗi người dân nước Việt. Bởi đó là tết cuối cùng chúng ta được nghe giọng nói Bác Hồ cùng với một bài thơ chúc tết không thể nào quên:
Mùa Xuân trong sáng tác của Hồ Chí Minh
Mùa Xuân giữ vị trí quan trọng và đã trở thành một hình tượng xuyên suốt trong toàn bộ sự nghiệp sáng tác của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã góp phần tạo nên phong cách nghệ thuật hết sức độc đáo ở vị lãnh tụ kính yêu – nhà thi sĩ lớn của dân tộc Việt Nam: Rất cổ điển mà vô cùng hiện đại.
Bác Hồ phát động Tết trồng cây Xuân Ất Tỵ 1965
Trong Di chúc, Bác dặn trồng nhiều cây ở những nơi lưu niệm Người, không nên dựng bia đá, tượng đồng – Ảnh tư liệu
Từ khi còn ở chiến khu, dù còn phải khắc phục nhiều khó khăn gian khổ, Người vẫn tìm những nơi làm việc và sinh hoạt sao cho trên có núi, dưới có sông, có đất để trồng trọt, có bãi để vui chơi, giải trí, nghỉ ngơi, để phục vụ tốt cho công tác cách mạng và sinh hoạt tập thể. Tự tay Bác Hồ trồng nhiều cây đa, lấy bóng mát, sau này thành tên “Cây đa Bác Hồ”, ngôi nhà sàn nơi Bác sống và làm việc luôn luôn chan hòa với tự nhiên.
Việt Nam 
Bạn phải đăng nhập để bình luận.