Thư viện

“Chúng ta sáng tạo! Chúng ta xây dựng! Chúng ta tiến lên”

– “Ông Hồ phàn nàn là tình hình sẽ rất khó khăn và có chiều hướng hoàn toàn xấu. Nhưng ông Hồ nói cuối cùng thì Việt Nam cũng sẽ được giải phóng khỏi người Pháp, Trung Quốc hay bất kỳ nước ngoài nào khác…. Trong một phút linh cảm, ông Hồ đã nhận xét là sẽ có đổ máu trong tương lai. Nếu người Trung Quốc thực sự chống đối lại nền độc lập của Việt Nam, nhân dân ông nhất định sẽ kháng cự lại bằng vũ khí… Và nếu sự đe dọa của người Pháp trở thành hiện thực thì sẽ có cuộc chiến tranh toàn diện… Ông cho biết là sự có mặt của quân đội Trung Quốc đã làm ông phiền muộn”.

Đó là ghi chép và nhận thức của Thiếu tá Archimedes Patti, người đứng đầu cơ quan tình báo chiến lược của Mỹ (OSS) đang có mặt tại Hà Nội sau cuộc gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh vào ngày 10/9/1945 về tình thế phức tạp của đất nước ta vào thời điểm đó.

Cuộc gặp này diễn ra ngay sau khi người đúng đầu nhà nước Việt Nam chiêu đãi Tướng Tiêu Văn, người chỉ huy đơn vị quân đội của Trung Hoa Quốc dân Đảng vừa kéo vào miền Bắc Việt Nam để giải giáp quân đội Nhật.

“Người ta mỗi ngày ai cũng rửa mặt, vài hôm phải tắm giặt để giữ cho thân thể sạch sẽ, mạnh khoẻ. Người cách mạng cũng thế, trước hết là cán bộ chính quyền và Đoàn thể cách mạng, mỗi người cũng phải rửa các mặt tinh thần, tư tưởng của mình, để tẩy sạch những chứng bệnh, những khuyết điểm. Chính quyền và Đoàn thể cũng cần thường thường rửa các bộ máy của mình, để tẩy trừ những phần tử bất chính, đầu cơ và chỉnh đốn lại cách làm việc cho gọn gàng, mau chóng”. Trích bài “Chỉnh đốn Đoàn thể và Chính quyền” của Bác, với bút danh X.Y.Z đăng trên báo “Sự Thật” ngày 10/9/1950.

Chủ tịch Hồ Chí Minh trong chuyến đi thăm Pháp 1946.

Ngày 10/9/1960, tại phiên bế mạc Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng Lao động Việt Nam, Bác được bầu lại vào Ban chấp hành Trung ương và cương vị Chủ tịch Đảng.

Trong diễn văn bế mạc, Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “Đại hội lần thứ II đã đưa kháng chiến đến thắng lợi. Chắc chắn rằng Đại hội lần thứ III này sẽ là nguồn ánh sáng mới, lực lượng mới cho toàn Đảng và toàn dân ta xây dựng thắng lợi chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh thực hiện hoà bình thống nhất nước nhà… Mười lăm năm trước đây, chỉ có 5000 đảng viên và trong những điều kiện cực kỳ khó khăn mà Đảng ta đã lãnh đạo Cách mạng tháng Tám đến thắng lợi.

Ngày nay, Đảng ta có hơn 50 vạn đồng chí, lại có những điều kiện rất thuận lợi, cho nên Đảng nhất định lãnh đạo cách mạng xã hội chủ nghĩa đến thành công, đấu tranh thực hiện thống nhất nước nhà đến thắng lợi… Toàn Đảng và toàn dân ta đoàn kết chặt chẽ thành một khối khổng lồ. Chúng ta sáng tạo. Chúng ta xây dựng. Chúng ta tiến lên. Quyết không có lực lượng nào ngăn cản được chúng ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác”. Diễn văn bế mạc Đại hội Đảng lần thứ Ba đọc ngày 10/9/ 1960.

Cách đây 68 năm, ngày 10/9/1943, Hồ Chí Minh được trả tự do kết thúc gần 13 tháng (kể từ 29/8/1942) bị các thế lực quân phiệt Trung Hoa giam giữ tại 30 nhà tù thuộc 13 huyện ở Quảng Tây.

Bài thơ thứ 134 nhan đề “Kết luận” cũng khép lại tập thơ “Ngục trung nhật ký” (Nhật ký trong tù). Bài thơ chữ Hán này nhằm bày tỏ lời cám ơn với Hầu Chí Minh là người đã trực tiếp ký lệnh trao trả tự do. Bài thơ được nhà thơ Khương Hữu Dụng dịch ra quốc ngữ: “Sáng suốt, nhờ ơn Hầu chủ nhiệm/ Tự do trở lại với mình rồi/ Ngục trung nhật ký từ đây dứt/ Tái tạo ơn sâu, cảm tạ người” cho thấy cách ứng xử của Bác rất có hậu đối với những người mình mang ơn.

X&N
bee.net.vn

“Chúng ta sáng tạo! Chúng ta xây dựng! Chúng ta tiến lên”

Th910

Chủ tịch Hồ Chí Minh trong chuyến đi thăm Pháp 1946.

Ngày truy điệu Chủ tịch Hồ Chí Minh

Th99

– Ngày 9/9/1969, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, đã diễn ra trọng thể lễ truy điệu, kết thúc một tuần quốc tang Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Ngày 9/9/1969, TBT Lê Duẩn đọc điếu văn trong Lễ truy điệu Hồ Chí Minh.

Ngày 9/9/1969, Lễ truy điệu Chủ tịch Hồ Chí Minh tại quảng trường Ba Đình.

Trước đó 20 năm, Bác viết lời biểu dương trong bài báo “Việt Bắc quyết thắng” viết vào tháng 9/1949: “Lịch sử vẻ vang, Cách mệnh tháng Tám bắt đầu nổi từ Việt Bắc. Chiến công rực rỡ: hai lần giặc Pháp đại tiến công đều bị quân dân Việt Bắc đánh tan. Bắc Kạn là thành phố đầu tiên được giải phóng ra khỏi tay giặc Pháp. Địa thế vững chắc: núi sông Viêt Bắc hiểm trở hơn mọi vùng khác nước ta. Nhân dân hùng mạnh: bất kỳ già, trẻ, gái, trai, đồng bào Việt Bắc ai cũng kiên quyết kháng chiến, ai cũng sẵn sàng giúp đỡ bộ đội đánh giặc. Thế là Việt Bắc sẵn điều kiện để đánh thắng”.

“Khuyên thanh niên: Không có việc gì khó/ Chỉ sợ lòng không bền/ Đào núi và đắp biển/ Quyết chí ắt làm nên”. Câu nói trở thành châm ngôn cho thế hệ trẻ khi Bác trên đường đi chỉ đạo Chiến dịch Biên giới đã gặp một đoàn chiến sĩ Thanh niên Xung phong trên Chiến khu Việt Bắc vào tháng 9/1950.

“1/ Bảo vệ tính mạng và tài sản của nhân dân… 2/Bảo vệ nghề nghiệp làm ăn của nhân dân… 3/ Tịch thu tài sản của giặc Pháp và bọn phản quốc… 4/ Bảo vệ đền chùa, nhà thờ trường học, nhà thương và các cơ quan văn hoá, xã hội khác… 5/ Thưởng người có công, phạt người có tội… 6/ Giữ gìn trật tự và trị an… 7/ Nhân dân, đặc biệt là nông dân nên tổ chức lại.. .8/ Bảo vệ tính mạng và tài sản của kiều dân nước ngoài… Kỷ luật của quân đội nhân dân rất nghiêm minh, mua bán công bằng, không phạm đến cái kim sợi chỉ của dân…”. Đó là tóm tắt “Tám điều mệnh lệnh của Chính phủ Dân chủ Cộng hoà Việt Nam được ban bố ngày 9/9/1952.

“Hôm nay trời mưa to, suối nước lũ, khi đi đến một cái suối nước chảy mạnh, thấy bên kia có một nhóm đồng bào đang đợi nước xuống để sang. Bác nghĩ: nếu không đi ngay e các chú đợi mất thì giờ. Nên Bác cùng mấy chú nữa quyết tâm cởi áo quần, tay sào, tay gậy, lần sang được. Thấy Bác sang được, nhóm đồng bào kia cũng quyết tâm sang. Đó là kinh nghiệm cho các chú. Bất kỳ việc gì to hay nhỏ, mình có quyết tâm thì làm được, mà còn lôi cuốn người khác cùng quyết tâm như mình thì làm được… Quyết tâm không phải nói đầu miệng mà phải tin tưởng sâu sắc…Quyết tâm không phải ở hội trường, ở lời nói, mà phải quyết tâm trong công tác, trong hành động. Phải có quyết tâm gây một tác phong chiến đấu anh dũng. Quyết tâm phản đối những hành động tiêu cực, lung lay, ích kỷ và báo cáo láo…

Các chú làm tròn nhiệm vụ thì Bác luôn luôn vui và khoẻ mạnh… khi quân đội ta mới bắt đầu thành lập, binh sĩ thì chỉ có mấy người, vũ khí thì chỉ có mấy khẩu súng quèn mua lậu được, thế mà chúng ta đã làm nên trò trống, Cách mạng tháng Tám đã thành công. Bây giờ chúng ta quân nhiều, tướng mạnh, mọi người đều quyết tâm. Cho nên ta nhất định thắng lợi”. Lời Bác chỉ đạo Hội nghị cán bộ chuẩn bị Chiến dịch Tây Bắc, ngày 9/9/1949.

X&N
bee.net.vn

Hồ Chí Minh “xung phong phê bình các báo”

Th98

– Ngày 8/9/1962, Bác đến dự và nói chuyện tại Đại hội lần thứ III Hội Nhà báo Việt Nam. “Bây giờ Bác lấy tư cách một đồng chí có ít nhiều kinh nghiệm về báo chí nêu ra vài kinh nghiệm sau đây… Sẵn đây, nếu các cô, các chú đồng ý, thì Bác xung phong phê bình các báo:

Bài báo thường quá dài, “dây cà ra dây muống” không hợp với trình độ và thời giờ của quần chúng. Thường nói một chiều và đôi khi thổi phồng thành tích mà ít hoặc không nói đúng mức đến khó khăn và khuyết điểm của ta. Đưa tin hấp tấp nhiều khi thiếu thận trọng. Thiếu cân đối, tin nên dài thì viết ngắn, nên ngắn lại viết dài; nên để sau lại để trước, nên trước lại để sau. Lộ bí mật. Có khi quá lố bịch. Khuyết điểm nặng nhất là dùng chữ nước ngoài quá nhiều và nhiều khi dùng không đúng… Tiếng nói là thứ của cải vô cùng lâu đời và vô cùng quý báu của dân tộc. Chúng ta phải giữ gìn nó, quý trọng nó, làm cho nó phổ biến ngày càng rộng khắp. Của mình có mà không dùng, lại đi mượn của nước ngoài, đó chẳng phải là đầu óc quen ỷ lại hay sao.

Ngày 8/9/1962, Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đại hội III những người viết báo VN.

Báo chí cần khéo lợi dụng vũ khi phê bình và tự phê bình. Nhưng phê bình phải nghiêm chỉnh, chắc chắn, phụ trách, nói có sách mách có chứng. Phải phê bình với tinh thần thành khẩn, xây dựng “trị bệnh cứu người”. Chớ phê bình lung tung không chịu trách nhiệm. Mặt khác, cần khuyến khích quần chúng góp ý kiến và phê bình báo”.

“Kinh nghiệm của tôi là thế này: Mỗi khi viết một bài báo, thì tự đặt câu hỏi: Viết cho ai xem? Viết để làm gì? Viết thế nào cho phổ thông dễ hiểu, ngắn gọn dễ đọc. Khi viết xong thì nhờ anh em xem và sửa giùm. Chớ tự ái, tự cho bài của mình là “tuyệt” rồi. Tự ái tức là tự phụ là kẻ địch dữ tợn nó ngăn chặn con đường tiến bộ của chúng ta… Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng. Cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ. Để làm tròn nhiệm vụ vẻ vang của mình, cán bộ báo chí cần tu dưỡng đạo đức cách mạng…”. Đó là những nội dung trong bài nói của Bác tại Đại hội lần thứ III Hội Nhà báo Việt Nam, ngày 8/9/1962, họp tại Hà Nội.

X&N
bee.net.vn

“Công lao duy nhất của tôi”

Th97

– “Từ khi ra đời, tôi đã thấy nước mình bị nô lệ. Không muốn sống cảnh nô lệ nữa, ngay từ thuở thiếu niên, tôi đã đấu tranh để giải phóng đất nước, Có lẽ đó là công lao duy nhất của tôi” – Phát biểu trong lần tiếp xúc đầu tiên với báo chí trong nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngày 7/9/1945.

“Tôi mong các ngài trong giới văn hoá nhận thấy rõ nhiệm vụ của các ngài trong lúc này là: củng cố nền độc lập của Việt Nam, sửa soạn gây dựng cho đất nước một nền văn hoá mới… Bổn phận của các ngài là lãnh đạo tư tưởng của quốc dân, đấu tranh cho nền độc lập và kiến thiết một nền văn hoá mới. Cái văn hoá mới này cần phải có tính cách khoa học, tính cách đại chúng, thì mới thuận với trào lưu tiến hoá của tư tưởng hiện đại” – Trao đổi khi Bác tiếp đoàn đại biểu Uỷ ban Văn hoá lâm thời Bắc Bộ, ngày 7/9/1945.

“Đó là nhờ Đức Chúa phù hộ nước ta mà phạt bọn thực dân hung ác. Hai là nhờ tướng sĩ ta dũng cảm ủng hộ, đồng bào ta hăng hái. Nhiều nơi, các cụ già và các phụ nữ cũng tham gia du kích. Sau nữa là nhờ ta đoán trước mưu mô của địch để đề phòng sẵn. Vẫn biết địch sẽ tấn công nhiều nơi nữa, ta còn phải kinh qua nhiều bước gay go nữa, nhưng với sự phù hộ của Đức Chúa, với sự cương quyết của dân và quân ta, với sự giúp đỡ của những bậc lão thành như cụ, thì sớm hoặc muộn ta cũng thắng lợi…”.

Trích lá thư đề ngày 7/9/1948, từ chiến khu Việt Bắc, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư tới Giám mục Phát Diệm, Lê Hữu Từ, cố vấn Chính phủ thông báo tình hình chiến sự và thắng lợi của quân dân ta đã đập tan cuộc tập kích của quân Pháp lên căn cứ địa kháng chiến. Giám mục Từ về sau cũng như Cựu hoàng Bảo Đại quay sang theo Pháp chống lại cuộc kháng chiến.

Chủ tịch HCM với các nhà văn hoá trong Tuần lễ Văn Hoá 9/1945.

“Dưới sự lãnh đạo của Đảng và giai cấp công nhân… trên nền tảng công nông liên minh, nhân dân lao động làm chủ nhà nước và xây dựng nền dân chủ nhân dân…; Trong nền dân chủ có 5 loại hình kinh tế khác nhau: kinh tế quốc doanh, hợp tác xã, cá thể, tư bản tư nhân tư bản nhà nước, trong đó kinh tế quốc doanh giữ vai trò chủ đạo; Tư tưởng giai cấp công nhân- tư tưởng Mác-Lênin là tư tưởng chủ đạo; Đảng lãnh đạo giai cấp công nhân và nhân dân lao động thực hiện dân chủ mới, tiến dần lên chủ nghĩa xã hội; Trong nước, nhân dân hăng hái kháng chiến, thi đua sản xuất”. Đó là quan điểm về thành phần kinh tế trong “nền Dân chủ mới” Bác đưa ra trong bài viết đăng trên báo “Cứu Quốc”, với bút danh “Đ.X” đăng ngày 7/9/1953.

X&N
bee.net.vn

Về tên gọi Nguyễn Ái Quốc

Th96

– “Bản yêu sách 8 điểm của Nhân dân Việt Nam” – Văn kiện chung của nhóm “Ngũ Long”: Phan Chu Trinh, Pha n Văn Trường, Nguyễn An Ninh, Nguyễn Thế Truyền và Nguyễn Tất Thành ký tên chung là “Nguyễn Ái Quốc”.

“Cuộc kháng chiến là một vấn đề sinh tử của dân tộc Việt Nam. Đó không phải là một vấn đề đảng phái. Chính phủ Việt Nam gồm một đa số các người không đảng phái và một thiểu số đại biểu các đảng phái quốc trong số đó Việt Minh chiếm con số rất nhỏ”. Trả lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh với nhà báo Mỹ Elie Maissie vào tháng 9/1947.

Với câu hỏi: “Nếu cuộc điều đình không tiếp tục lại một ngày gần đây, Chính phủ Ngài sẽ định thái độ ra sao?”, Bác trả lời: “Chúng tôi sẽ tranh đấu cho tới khi nào giành được thống nhất và độc lập cho Tổ quốc chúng tôi”. Đáp lại câu hỏi về “đại cương chính sách đối ngoại của nước Việt Nam”, người đứng đầu nhà nước Việt Nam kháng chiến khẳng định: “Làm bạn với tất cả mọi nước dân chủ trên thế giới!”.

“Học để làm việc, làm người, làm cán bộ. Học để phụng sự đoàn thể, phụng sự giai cấp và nhân dân, phụng sự Tổ quốc và Nhân loại. Muốn đạt mục đích, thì phải Cần, Kiệm, Liêm, Chính, Chí công vô tư ” lưu bút của Bác Hồ trên trang đầu cuốn Sổ vàng của Trường Nguyễn Ái Quốc Trung ương khi đến thăm nhà trường vào tháng 9/1949.

“Đoàn kết là sức mạnh vô địch của chúng ta. Nhân dân ta đã đoàn kết, càng đoàn kết rộng rãi và chặt chẽ hơn nữa! Chúng ta càng đoàn kết rộng rãi và chặt chẽ hơn nữa với anh em, bè bạn ta trên thế giới, kể cả nhân dân tiến bộ Mỹ đang ra sức ủng hộ chúng ta!. Dù giặc Mỹ hung ác đến đâu, sức mạnh đoàn kết vĩ đại của chúng ta nhất định sẽ đánh thắng chúng. Với sức mạnh đại đoàn kết vô địch, chúng ta nhất định thắng lợi: Đến ngày thống nhất nước nhà/ Bắc Nam sum họp thì ta vui lòng”. Trích thư ngày 6/9/1967 của Bác Hồ gửi Luật sư Nguyễn Hữu Thọ, Chủ tịch Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam.

Ngũ long.

Ngày 6/9/1919, Bộ trưởng Bộ Thuộc địa, nguyên Toàn quyền Đông Dương là Albert Sarraut mời đến trụ sở để đích thân kiểm tra lai lịch người đã nhận mình tên là Nguyễn Ái Quốc xuất hiện lần đầu trong “Bản yêu sách 8 điểm của Nhân dân Việt Nam” khi thay mặt cho Nhóm những người Việt Nam yêu nước tại Pháp gửi tới Hoà hội Versaille, Tổng thống Mỹ và một số nguyên thủ quốc gia khác hồi tháng 6/1919. Đây là văn kiện chung của nhóm “Ngũ Long” (5 con rồng) gồm: Phan Chu Trinh, Phan Văn Trường, Nguyễn An Ninh, Nguyễn Thế Truyền và Nguyễn Tất Thành ký tên chung là “Nguyễn Ái Quốc”. Nhưng để đương đầu với chính quyền thực dân, Nguyễn Tất Thành đã đứng ra nhận mình chính là tác giả văn kiện này và đến gặp Albert Sarraut.

Ngày 7/9/1919, chỉ một ngày sau khi gặp Bộ trưởng Bộ Thuộc địa, Nguyễn Ái Quốc viết thư cho Albert Sarraut tố cáo: “Ngài cho biết là trong 8 điểm yêu cầu của chúng tôi có điểm nào đã được thực hiện…Vì tôi khẳng định là cả 8 điểm đều còn nguyên vẹn và chưa có điểm nào được giải quyết một cách thoả đáng…”. Kể từ đây, cái tên Nguyễn Ái Quốc gắn liền với nhân vật Nguyễn Tất Thành mà sau này còn mang tên Hồ Chí Minh.

X&N
bee.net.vn

Thành lập Quỹ Độc lập

Th94

– “Thế giới sẽ chỉ có hoà bình cuối cùng khi tất cả các dân tộc tự mình thoả thuận với nhau cùng tiêu diệt con quái vật đế quốc chủ nghĩa ở khắp nơi mà họ gặp nó. Trong khi chờ đến ngày đó, hiện nay họ còn là nạn nhân của con quái vật ấy, đòi hỏi một cách nghiêm khắc nhân danh nguyên tắc của dân tộc được quyền tự quyết và họ rất xứng đáng để lưu ý tiếng nói của họ phải được lắng nghe với tình cảm đậm đà trong nhân dân các nước ở châu Âu và châu Mỹ”. Đó là quan điểm về hoà bình và chiến tranh của Nguyễn Ái Quốc trong bài báo viết trên tờ “Le Populaire”(Dân chúng) ngày 4/9/1919 khi là đảng viên Đảng Xã hội Pháp.

“…Chính phủ giành lấy cái quyền hạn bỉ ổi chỉ cho phép xuất bản những loại báo nào ca ngợi mình và sau khi đã có kiểm duyệt rồi. Chính phủ lợi dụng cái đặc quyền độc đoán ấy để lập ra những tờ báo tiếng An Nam theo ý mình được hưởng những trợ cấp bí mật của nhà nước và chuyên làm việc quảng cáo tuyên truyền cho chính phủ…”. Cũng trong bài báo trên, Nguyễn Ái Quốc vạch mặt chính sách báo chí của chủ nghĩa thực dân.

“Yếu tố quyết định nằm ngay trong bản thân chú. Đó là lòng yêu nước của chú”. Đó là câu nói của Bác Hồ ngày 4/9/1947, khi tiếp ông Phạm Khắc Hoè, cựu Ngự tiền Văn phòng của Vua Bảo Đại vừa từ vùng tạm chiếm lên chiến khu tham gia kháng chiến khi không đồng ý với ý kiến của ông Hoè cho rằng ra chiến khu tham gia kháng chiến chỉ vì hình ảnh và uy tín của lãnh tụ.

Ngày 2/3/1946, Chủ tịch HCM tại lễ ra mắt chính phủ. Đặng Thai Mai – Bộ trưởng Giáo dục đứng thứ 2 từ trái sang

Chỉ 2 ngày sau khi Tuyên ngôn Độc lập, ngày 4/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra sắc lệnh số 4 thành lập Quỹ Độc lập “để thu nhận các món tiền và đồ vật của nhân dân sẵn lòng quyên giúp Chính phủ để ủng hộ nền độc lập của quốc gia” và trao cho nhà tư sản yêu nước Đỗ Đình Thiện phụ trách. Chính từ Quỹ này đã có Tuần Lễ Vàng mang lại cho cách mạng một nguồn lực vô giá về tài chính và sự ủng hộ của dân chúng. Cùng ngày, tại Bắc Bộ phủ Bác tiếp nhà trí thức Đặng Thai Mai khích lệ các tầng lớp trí thức ra gánh việc nước. Và trong Chính phủ Kháng chiến thành lập tại kỳ họp đầu tiên của Quốc hội khoá I, Đặng Thai Mai là Bộ trưởng Giáo dục.

X&N
bee.net.vn

Về một Nhà nước Dân chủ – Cộng hoà

Th93

– Ngày 3/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ trì phiên họp đầu tiên của Hội đồng Chính phủ và trình bày “Những nhiệm vụ cấp bách của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà” gồm 6 vấn đề:

“ 1. Giải quyết nạn đói bằng việc “phát động một chiến dịch tăng gia sản xuất” và đề nghị “Mười ngày một lần, tất cả đồng bào ta nhịn ăn một bữa. Gạo tiết kiệm được sẽ góp lại và phát cho người nghèo”.

2. “Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu. Vì vây tôi đề nghị mở một chiến dịch để chống nạn mù chữ”.

3. “Chúng ta phải có hiến pháp dân chủ. Tôi đề nghị Chính phủ tổ chức càng sớm càng hay cuộc Tổng tuyển cử với chế độ phổ thông đầu phiếu”.

4. “Chúng ta phải làm cho dân tộc chúng ta trở thành một dân tộc dũng cảm, yêu nước, yêu lao động, một dân tộc xứng đáng với nước Việt Nam độc lập”. “Tôi đề nghị mở một chiến dịch giáo dục lại tinh thần nhân dân bằng cách: Cần, Kiệm, Liêm, Chính”.

5. Để nghị bỏ các thuế thân, thuế chợ, thuế đò “tuyệt đối cấm hút thuốc phiện”.

6. “Tôi đề nghị Chính phủ ta tuyên bố: tín ngưỡng tự do và Lương Giáo đoàn kết”.

Đó là nội dung trình bày của Chủ tịch Chính phủ Lâm thời trong phiên họp đầu tiên ngay sau Ngày Tuyên ngôn Độc lập 3/9/1945. Nó không chỉ cho thấy những khó khăn vô cùng to lớn của đất nước ta sau ngày độc lập mà còn cho thấy quan điểm của người đứng đầu nhà nước về bản chất của một nhà nước theo thiết chế Dân chủ – Cộng hoà, với mục tiêu “của dân – do dân – vì dân” gắn với nguyên lý “nước độc lập mà dân không được tự do, hạnh phúc thì cũng vô nghĩa” như Bác Hồ đã nhiều lần tuyên bố sau đó.

Cùng ngày, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra thông cáo “về việc tiếp chuyện đại biểu các đoàn thể” yêu cầu“Gửi thơ nói trước để tôi sắp xếp thời giờ, rồi trả lời cho bà con, như vậy khỏi chờ đợi mất công. Mỗi đoàn xin chớ quá 10 vị. Mỗi lần tiếp chuyện xin chớ quá 1 tiếng đồng hồ”.

Ngày 3/9/1960, Bác Hồ tham dự Dạ hội của Thanh niên Hà Nội và các đoàn đại biểu quốc tế tham dự Đại hội Đảng lần thứ III, tổ chức tại Vườn Bách Thảo. Kết thúc đêm hội, Bác thân cầm đũa chỉ huy dàn hợp xướng và bắt nhịp cùng mọi người cất cao bài ca “Kết đoàn chúng ta là sức mạnh…”.

X&N
bee.net.vn

Những điều Bác nhắc đến trong dịp Quốc khánh

Th92

-“Một dân tộc đã gan góc chống lại ách nô lệ của Pháp hơn 80 năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập! Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do và độc lập ấy”.

Đó là đoạn kết bản Tuyên ngôn Độc lập mà Chủ tịch Chính phủ Lâm thời Hồ Chí Minh đã tuyên đọc tại Quảng trường Ba Đình ngày 2/9/1945.

Ngày 2/9/1945, Bác Hồ tại lễ Độc Lập, Hà Nội

“Chính là sự đoàn kết, đoàn kết hoàn toàn và không gì phá vỡ nổi của toàn thể nhân dân chúng ta đã khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Lòng dũng cảm và tinh thần hy sinh đã gắn bó ý chí của mọi người Việt Nam từ Bắc chí Nam thành một khối sức mạnh, bất kỳ nguồn gốc họ ở đâu, theo tôn giáo hay thuộc các giai tầng xã hội nào.

Trong buổi tối hôm nay, làm sao chúng ta lại không nghĩ tới đồng bào Nam Bộ với một tình cảm trìu mến đặc biệt. Nguyện vọng tha thiết nhất của toàn thể nhân dân Việt Nam là Tổ quốc đang hồi sinh của chúng ta không bao giờ bị chia cắt và không gì chia cắt được… Nước Pháp mới đặt ra cho mình mục đích là giải phóng các dân tộc…Mong sao tình hữu nghị giữa nước Pháp và nước Việt Nam độc lập và thống nhất trở thành sự thực …Một tình hữu nghị như vậy giữa hai nước chỉ có lợi cho sự phồn vinh của Liên hiệp Pháp và sự bừng nở lý tưởng dân chủ trên thế giới”.

Phát biểu bằng tiếng Pháp tại cuộc gặp mặt Việt kiều, các bạn bè người Pháp và Đoàn đại bieeru Việt Nam đang dự Hội nghị Fontainebleau, tại Paris ngày 2/9/1946, nhân lễ Quốc khánh đầu tiên của Chủ tịch Hồ Chí Minh đang thăm nước Pháp.

“Cách mạng giải phóng Mỹ 8 năm mới thành công. Cách mạng Pháp 5 năm. Cách mạng Nga 6 năm. Cách mạng Tàu 15 năm mới thành công. Tổ tiên ta chống ngoại xâm đời Trần 5 năm, đời Lê 10 năm mới thắng lợi… Hãy tin tưởng vào vận mệnh vẻ vang của Tổ quốc, tin tưởng vào sức đoàn kết và chiến đấu của chúng ta. Chúng ta hãy cắn răng chịu khổ, ra sức chiến đấu. Chịu khổ chiến đấu mấy năm để đánh tan ách nô lệ hơn 80 năm vừa qua để xây nền tự do muôn ngàn đời sắp tới, thì cũng bõ công. Tướng sĩ trước mặt trận, đồng bào ở hậu phương, ai nấy đều đoàn kết chặt chẽ, cố gắng làm đúng 4 chữ Cần, Kiệm, Liêm, Chính, thì cuộc trường kỳ kháng chiến của ta nhất định thắng!” .

Đoạn trích trong lời kêu gọi của Bác Hồ nhân ngày Quốc khánh đầu tiên tổ chức trong hoàn cảnh cả nước kháng chiến chống thực dân Pháp (2/9/1947), thực hiện lời thề trong Ngày Độc lập.

Cũng trong ngày 2/9/1947, trên báo “Sự Thật”, Bác viết bài “Cán bộ và Đời sống mới” đưa ra nguyên lý: “Cán bộ muốn cho xứng đáng, phải làm được việc. Muốn làm được việc, thì phải được dân tin, dân phục, dân yêu. Muốn đựoc dân tin, dân phục, dân yêu, cán bộ phải tự mình làm đúng đời sống mới. Nghĩa là phải siêng năng, tiết kiệm, trong sạch, chính đáng. Nếu không thực hành bốn điều đó, mà muốn được lòng dân, thì cũng như bắc giây leo trời”.

Quảng cảnh quảng trường Ba Đình Quang cảnh quảng trường Ba Đình

Ngày 2/9/1950, Bác lại nhắc nhở “Phải tẩy sạch bệnh quan liêu” đăng trên báo “Sự Thật” và “chỉ ra thang thuốc chữa bệnh quan liêu là: Phải đặt lợi ích của dân chúng lên trên hết, trước hết. Phải gần gũi dân, hiểu biết dân, học hỏi dân. Phải thật thà thực hành phê bình và tự phê bình. Phải làm kiểu mẫu: Cần, Kiệm, Liêm, Chính, Chí công vô tư”.

Ngày 2/9/1969, sau một thời gian lâm bệnh nặng, mặc dù được tập thể các thầy thuốc tận tình cứu chữa, nhưng vào lúc 9h47, Chủ tịch Hồ Chí Minh từ trần, hưởng thọ 79 tuổi.

X&N
bee.net.vn

Những lời tâm sự

Th91

– Ngày 1/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh mời A.Patty, người đứng đầu cùng một vài thành viên của cơ quan tình báo chiến lược OSS của Mỹ đang có mặt tại Hà Nội, đến Bắc Bộ phủ để đàm đạo và dự bữa cơm trước Ngày Lễ Độc lập.

Hồi ức của Patty ghi lại: “Chủ tịch Hồ, có (Hoàng Minh) Giám và (Võ Nguyên) Giáp bên cạnh”.Câu chuyện xoay quanh những đánh giá của người Việt Nam về các cường quốc như Trung Hoa, Pháp và Mỹ đối với nền độc lập của Việt Nam.

Ngày 1/9/1955 Chủ tịch Hồ Chí Minh viếng các anh hùng liệt sĩ tại đài tưởng niệm Hà Nội.

“Ông Hồ giữ vững quan điểm là trong thời điểm đặc biệt này, Việt Minh là một phong trào dân tộc, bao gồm một cách dân chủ tất cả các đảng phái cách mạng Việt Nam. Tất nhiên ông công nhận, Đảng Cộng sản Đông Dương là một nhân tố lãnh đạo trong phong trào giành độc lập dân tộc, nhưng các đảng viên của họ “trước hết phải là người dân tộc chủ nghĩa, sau đó mới là đảng viên của đảng”…

Ông Hồ tiếp tục nói rằng ông muốn Mỹ biết các yêu cầu của ông cho nhân dân Việt Nam rất nhỏ nhặt và giản đơn. Họ muốn có, một nền độc lập hạn chế, không có sự cai trị của Pháp, có quyền sống tự do trong gia đình các nước… Ông Hồ muốn được các chuyên gia kỹ thuật Mỹ giúp thiết lập một số công nghiệp mà Việt Nam có khả năng đảm đương được… Ông Hồ nêu lên ngay một vấn đề hết sức cấp bách, tình hình nguy ngập về lương thực. Ông nói về nạn đói khủng khiếp năm 1944” và nguy cơ quân đội Trung Hoa tiến vào sẽ làm cho tình hình trầm trọng hơn và đề nghị chuyển lời tới Chính phủ Mỹ đề nghị cần kiểm soát tình hình này.

Ngày 1/9/1961, nói chuyện với Hội nghị chuyên đề sinh viên quốc tế đang họp tại Việt Nam, Bác lấy mình làm dẫn chứng “Tôi chỉ học hết lớp tiểu học. Vì chế độ thực dân và phong kiến đã kìm hãm giáo dục… Về hiểu biết phổ thông, năm tôi 17 tuổi tôi mới thấy ngọn đèn điện lần đầu tiên, 29 tuổi mới nghe rađiô lần đầu tiên” để so sánh với những tiến bộ xã hội mà thế hệ thanh niên ngày nay đang được hưởng.

Về Cách mạng Việt Nam, Bác nói: “Cách mạng tháng Mười Nga đã soi đường chúng tôi. Chúng tôi đã không sợ thực dân và phong kiến mà hăng hái hoạt động cách mạng và cuối cùng cách mạng đã thắng lợi”.

Về trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với thời đại, Bác nêu rõ: “Một nhiệm vụ quan trọng nữa của thanh niên trí thức là phát triển giáo dục, trước hết là xoá nạn mù chữ…Trong cuộc đấu tranh diệt giặc dốt, quân chủ lực phải là thanh niên trí thức, dựa vào lực lượng to lớn của nhân dân”. Và trong lời kết thúc, Bác nói “đó là tâm sự của một người thanh niên già đã có một ít kinh nghiệm, thật thà bày tỏ với các bạn thanh niên yêu quý của tôi”.

Một việc làm đã thành lệ, ngày 1/9 hàng năm, trước ngày Quốc khánh, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các nhà lãnh đạo Đảng và Nhà nước đều đến Nghĩa trang Mai Dịch (Hà Nội) đặt vòng hoa tưởng niệm anh hùng liệt sĩ. Ngày 1/9/1968 là lần cuối cùng Bác thực hiện nghi thức này và 1/9/1969…

X&N
bee.net.vn

Về công tác giáo dục và tuyên truyền

Th831

– “Các cháu là mầm non của Tổ quốc, là tương lai của xã hội, các cô phải trông nom dạy dỗ các cháu chu đáo”. Đó là lời Bác căn dặn người lớn khi gặp các cháu bé ở nhà trẻ lần thăm Khu Tập thể của Thành hội Phụ nữ Hà Nội, ngày 31/8/1958.

“Văn hoá giáo dục là một mặt trận quan trọng trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh thống nhất nước nhà. Học phải đi đôi với hành, lý luận phải liên hệ với thực tế… Từ trước đến nay, đồng bào ta hết lòng giúp đỡ công việc giáo dục. Tôi mong rằng từ nay về sau, đồng bào sẽ cố gắng giúp được nhiều hơn nữa cho trường học và ai cũng tự mình cố gắng học tập”. Câu này được trích trong lá thư đề ngày 31/8/1960 của Bác Hồ gửi cho cán bộ giáo dục, học sinh, sinh viên các trường bổ túc văn hoá nhân năm học mới.

Bác Hồ chụp với bà con đại biểu đồng bào miền núi về thăm Thủ đô năm 1945.

Ngày 31/8/1963, Bác đến thăm và nói chuyện với Hội nghị Tuyên giáo miền núi. Mở đầu bài phát biểu, Bác phê bình: “Cả hội nghị có hơn 200 đại biểu mà chỉ có 5 phụ nữ, lại không có một phụ nữ dân tộc thiểu số nào. Trong lúc còn công tác bí mật, trước Các mạng tháng Tám, trong kháng chiến, các chị em phụ nữ miền núi rất anh dũng bảo vệ cán bộ, giúp đỡ cách mạng. Hồi đó, báo của Mặt trận Việt Minh, nếu không có phụ nữ thì không ra được đâu… Nhiệt tình cách mạng của chị em phụ nữ các dân tộc thiểu số cao như vậy đấy. Một cuộc họp như thế này, mà quên mất vai trò phụ nữ, thì chắc ở các địa phương, các chú cũng quên mất vai trò phụ nữ?”.

Về công tác tuyên truyền, Bác yêu cầu: “Công tác tuyên truyền phải cụ thể, thiết thực. Tuyên truyền cái gì? Tuyên truyền cho ai? Tuyên truyền để làm gì? Tuyên truyền cách nào?… Tuyên truyền huấn luyện phải xuất phát từ chỗ nào? Xuất phát từ nhiệt tình cách mạng, tình thương yêu chân thành đồng bào các dân tộc, từ tinh thần hết lòng phục vụ đồng bào các dân tộc… Tuyên truyền không cần phải nói tràng giang đại hải mà nói ngắn gọn những vấn đề thiết thực, chắc chắn làm được, để cho mọi người hiểu rõ và quyết tâm làm bằng được… Đồng bào các dân tộc rất thật thà và rất tốt. Nếu nói đúng thì đồng bào nghe, đồng bào làm và làm được”.

Một việc đáng nhớ: Ngày 31/8/1969 chỉ 2 ngày trước khi qua đời, giữa lúc bệnh tình đã trở nên trầm trọng, Bác Hồ vẫn quan tâm theo dõi tình hình chiến sự và gửi lẵng hoa tặng các chiến sĩ tên lửa Sư đoàn 361 khi được nghe báo cáo thành tích vừa bắn rơi vào ngày hôm truớc chiếc máy bay không người lái của Mỹ. Đây cũng là phần thưởng cuối cùng trong đời Bác tặng đồng bào và chiến sĩ .

X&N
bee.net.vn

“Nước có độc lập thì đạo Phật mới dễ dàng mở mang”

Th830

– “Nhân ngày lễ Phật rằm tháng Bảy, tôi kính cẩn cầu nguyện Đức Phật bảo hộ Tổ quốc và đồng bào ta và tôi gửi lời thân ái chào các vị trong Hội Phật tử. Từ ngày nước ta trở nên Dân chủ Cộng hoà, Hiến pháp ta tôn trọng tự do tín ngưỡng, thì Phật giáo cũng phát triển một cách thuận tiện.

“Thế là: Nước có độc lập, thì đạo Phật mới dễ dàng mở mang… Đức Phật là đại từ đại bi, cứu khổ cứu nạn, muốn cứu chúng sinh ra khỏi khổ nạn. Nguời phải hy sinh đấu tranh, diệt lũ ác ma. Nay đồng bào ta đại đoàn kết hy sinh của cải, xương máu, kháng chiến đến cùng, để đánh tan thực dân phản động, để cứu quốc dân ra khỏi khổ nạn, để giữ quyền thống nhất và độc lập của Tổ quốc.

Thế là chúng ta làm theo lòng đại từ đại bi của Đức Phật Thích Ca, kháng chiến để đưa giống nòi ra khỏi cái khổ ải nô lệ. Trong cuộc kháng chiến cứu nước, đồng bào Phật giáo đã làm được nhiều. Tôi cảm ơn đồng bào và mong đồng bào cố gắng thêm, cố gắng mãi, cho đến ngày trường kỳ kháng chiến thắng lợi, thống nhất, độc lập thành công”.

Đó là nội dung bức thư “Gửi Hội Phật tử Việt Nam” của Chủ tịch Việt Nam viết ngày 30/8/1947.

Chủ tịch Hồ Chí Minh dự buổi tuyên thệ đoàn kết giữa các đảng phái tại chùa Bà Đá

Có một chi tiết đáng nhớ: Ngày 30/8/1969, tình hình sức khoẻ của Chủ tịch Hồ Chí Minh diễn biến rất xấu. Buổi chiều, khi tỉnh lại, Bác hỏi Thủ tướng Phạm Văn Đồng về công việc chuẩn bị lễ kỷ niệm Ngày Quốc Khánh năm 1969 và căn dặn: “Các chú nhớ phải bắn pháo hoa mừng chiến thắng để động viên tinh thần chiến đấu của nhân dân”.

Bác còn hỏi han tình hình nước sông Hồng và nhắc nhở phải chú ý đề phòng lũ lụt. Năm đó mức nước lũ trên sông Hồng ở khu vực Hà Nội lên rất cao. Đã có phương án đưa Bác rời khỏi Hà Nội để tránh nguy hiểm, nhưng khi đưa ra đề nghị này, Bác không tán thành vì cho rằng người lãnh đạo thì phải gương mẫu trụ lại sát cánh với dân quyết tâm chống lụt.

X&N
bee.net.vn