QĐND – Sau mấy chục năm, nhìn lại chiến thắng trong chiến dịch chống tập kích đường không vào Hà Nội, các chuyên gia quân sự Liên Xô trước đây đã tổng kết khá kỹ về đội hình của các tốp B52 vào đánh Hà Nội tháng 12-1972.

Trong cuốn Hoạt động chiến đấu của bộ đội Phòng không và Không quân Quân đội nhân dân Việt Nam trong tháng 12-1972 (Nhà xuất bản Quân sự Bộ Quốc phòng Liên Xô) còn có cả sơ đồ chi tiết về chiến dịch này. Trong cuốn sách trên đây, các chuyên gia quân sự Liên Xô đã tổng kết trong chiến tranh phá hoại của Mỹ ở miền Bắc Việt Nam, các trận địa của bộ đội tên lửa phòng không Việt Nam đã rất nhiều lần bị tấn công bằng bom và đạn chống ra-đa loại sơ-rai.

Nhưng ngay trong những ngày đầu trực tiếp đối mặt với B52, Đinh Thế Văn, Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 77, Trung đoàn 261 cùng đội ngũ sĩ quan điều khiển, trắc thủ đã nhận ra rất sớm “đặc điểm” đội hình của “không lực” Hoa Kỳ vào đánh Hà Nội, dù họ không có bất cứ sơ đồ hoặc tài liệu nào của đối phương. Họ thực sự cảm nhận bằng những trận đối mặt với B52, thông qua tiêu đồ vẽ đường bay trên xe chiến đấu của họ. Tiểu đoàn trưởng Đinh Thế Văn tâm đắc nhất về vấn đề làm chủ cự ly phát sóng. Các anh phân tích rất cụ thể. Nếu phát sóng sớm, ta chủ động hơn, khó lỡ thời cơ chiến đấu, nhưng cường độ nhiễu nặng, nhiều khi không “thấy” B52 địch, mà còn bị địch đánh trả bằng tên lửa sơ-rai. Nếu phát sóng muộn, khoảng thời gian thao tác ngắn, gấp gáp, dễ lỡ thời cơ. Nếu chọn phương pháp xạ kích đúng, lại có kíp trắc thủ vững vàng, dày dạn kinh nghiệm, can trường, quả cảm… thì làm chủ cự ly phát sóng sẽ giúp đánh chắc thắng.

Trong lần gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Tiểu đoàn trưởng Đinh Thế Văn đã trình bày rõ với Đại tướng cách phân tích và hành động chiến đấu của kíp chiến đấu Tiểu đoàn 77. Từ phân tích đúng đội hình, dãn cách các tốp, sở trường, sở đoản của từng loại máy bay, cán bộ, trắc thủ Tiểu đoàn 77 biết thời điểm nào từng loại máy bay phát huy tác dụng nhiễu, thời điểm nào địch bộc lộ sơ hở để các anh phát huy cao nhất cách đánh và bắn rơi nhiều B52. Trong 12 ngày đêm chiến dịch, Tiểu đoàn 77 đã chiến đấu với hiệu suất cao chính là nhờ sự sáng tạo, cùng sự thành thục trong xử trí tình huống…

TRẦN VĂN
qdnd.vn