QĐND – Bà là Phạm Thị Viễn, nữ pháo thủ của Trung đội tự vệ Nhà máy cơ khí Mai Động, Hà Nội, từng tham gia chiến đấu tại trận địa Vân Đồn (Hà Nội), cùng đồng đội lập công xuất sắc, bắn rơi chiếc máy bay F-111 của Không quân Mỹ ngày 22-12-1972.

Trong thời gian làm tự vệ Nhà máy cơ khí Mai Động, nữ tự vệ Phạm Thị Viễn tích cực học tập, sử dụng thành thạo loại súng phòng không 14,5mm. Khi không quân Mỹ tiến hành chiến tranh phá hoại ra miền Bắc, bà phải chịu nỗi đau mất mẹ do bom Mỹ sát hại. Bà nhớ lại: “Trong 12 ngày đêm cuối năm 1972, tôi là tự vệ của nhà máy, nên phải trực chiến suốt ngày đêm. Khi máy bay B-52 mang bom rải thảm, khu tập thể nơi gia đình sinh sống bị một quả bom rơi trúng hầm trú ẩn và sát hại cha tôi, đúng lúc tôi đang trực chiến”.

Xác chiếc F-111 bị tự vệ Hà Nội bắn cháy, rơi ở Hòa Bình đêm 22-12-1972. Ảnh tư liệu.

Nén đau thương, nữ tự vệ Phạm Thị Viễn và đồng đội kiên cường chiến đấu, cùng các đơn vị pháo cao xạ kịp thời điều chỉnh thế trận, tạo thành lưới lửa phòng không tầm thấp, không cho địch tự do đánh phá. Trong đơn vị có nhiều tự vệ là nữ, việc thao tác triển khai, thu hồi pháo để cơ động nặng nhọc và vất vả, nhưng ai cũng cố gắng, xung phong ra trận địa, lên mâm pháo, đối mặt với máy bay địch.

Trận đánh bắn rơi máy bay chiến đấu hiện đại F-111 “cánh cụp, cánh xòe” của không quân Mỹ là một điển hình. Máy bay F-111 hoạt động ở độ cao thấp và rất thấp, liên tục đột nhập vùng trời Hà Nội đánh phá các mục tiêu. Bộ tư lệnh Thủ đô Hà Nội đã kịp thời điều chỉnh lực lượng, triển khai đội hình, trận địa hợp lý, tổ chức và trực tiếp chỉ huy một Liên đội tự vệ với 5 súng máy cao xạ 14,5mm, gồm 3 trung đội tự vệ của Nhà máy gỗ Hà Nội, Nhà máy cơ khí Mai Động và Nhà máy cơ khí Lương Yên.

Sáng 22-12-1972, các trung đội tự vệ cơ động đến trận địa Vân Đồn, bố trí đội hình liên đội chiến đấu. Lúc 20 giờ ngày 22-12, liên đội nhận lệnh vào cấp 1, trong tư thế “đón lõng” máy bay Mỹ. Khi các khẩu đội bắt mục tiêu, đồng chí liên đội trưởng hô bắn, các khẩu đội pháo đồng loạt nhả đạn. Là pháo thủ số 1, bà Phạm Thị Viễn nhìn thấy rất rõ chiếc máy bay rẹt qua đầu, phần đuôi của nó lóe sáng. Chiếc máy bay F-111 trúng đạn, bốc cháy, rơi xuống Lương Sơn, Hòa Bình. Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp và các đồng chí lãnh đạo thành phố, Bộ tư lệnh Thủ đô đã đến tận trận địa động viên, khen ngợi cán bộ, chiến sĩ Liên đội tự vệ.

HƯƠNG HỒNG THU (lược ghi)
qdnd.vn