QĐND – Thành phố Hải Phòng là một trong những mục tiêu trọng điểm mà Không quân Mỹ sử dụng máy bay ném bom chiến lược B-52 và không quân hải quân đánh phá trong chiến dịch tập kích 12 ngày đêm tháng 12-1972. Vì vậy, thực hiện sự chỉ đạo của Trung ương, Thành ủy Hải Phòng gấp rút tổ chức xây dựng thế trận phòng không nhiều tầng nhiều lớp, chủ động chuẩn bị mọi mặt sẵn sàng đập tan âm mưu của kẻ địch.

Trận địa súng máy phòng không của dân quân huyện Tiên Lãng, khống chế cửa sông Thái Bình tháng 12-1972. Ảnh tư liệu.

Để tạo thành thế trận phòng không nhiều tầng, nhiều lớp, Thành ủy Hải Phòng chỉ đạo các cấp ủy Đảng, chính quyền và lực lượng vũ trang địa phương phối hợp chặt chẽ giữa với Bộ tư lệnh Quân khu Tả ngạn, Quân chủng Hải quân và Sư đoàn 363 (Quân chủng Phòng không – Không quân)… Trong thời gian ngắn, thế trận phòng không thiên la địa võng nhiều tầng nhiều lớp được thiết lập, với sự chỉ huy điều hành thống nhất của Bộ tư lệnh 350 (Bộ tư lệnh phòng không Thành phố Hải Phòng), đặt dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Thành ủy Hải Phòng. Trong đó, Sư đoàn 363 tên lửa phòng không tập trung đánh B-52 và bảo vệ các mục tiêu trọng yếu; lực lượng phòng không lục quân, công an nhân dân vũ trang và dân quân tự vệ bảo vệ các mục tiêu then chốt, trận địa tên lửa và phục kích đánh máy bay bay thấp của địch. Tàu chiến của hải quân, tàu thuyền vận tải, đánh cá tổ chức thành các cụm chiến đấu liên hoàn, tập trung có chiều sâu, dày đặc trên cửa sông, biển. Ngay trước khi Mỹ tiến hành chiến dịch tập kích, Bộ tư lệnh 350 đã tổ chức diễn tập thực binh, làm cơ sở để Thành ủy rút kinh nghiệm và tổ chức lãnh đạo xử lý các tình huống trong chiến đấu.

Đêm 18-12-1972, địch huy động nhiều tốp máy bay chiến thuật và máy bay ném bom chiến lược B-52 đánh phá Hải Phòng. Các tốp máy bay hải quân A-6, A-7 luôn thay đổi thủ đoạn chiến thuật, bất ngờ, bay rất thấp dọc theo sông Thái Bình, Văn Úc… vào đánh Hải Phòng. Những ngày đầu, hiệu suất chiến đấu đạt thấp. Bộ tư lệnh 350 chỉ đạo các đơn vị rút kinh nghiệm, tìm biện pháp khắc phục. Công tác tổ chức trinh sát, quan sát, thông tin liên lạc, phối hợp hiệp đồng giữa các lực lượng được chấn chỉnh. Trên cơ sở đó, các đơn vị kịp thời điều chỉnh thế trận, cơ động lực lượng thành lập cụm hỏa lực có trọng điểm, cùng đánh ở một cự ly, chốt mục tiêu và cơ động quanh chốt, kiên quyết khóa chặt các cửa sông, chặn đứng đường bay vào, bay ra của máy bay địch, chọn hướng tây nam và các cửa sông Thái Bình, Văn Úc… làm trọng điểm để bẻ gãy các cuộc tiến công của địch.

Bằng thế trận đã được điều chỉnh, đêm 19-12-1972, phát hiện máy bay địch từ hướng tây nam lao vào đánh phá cảng Hải Phòng, các trận địa phòng không tầm thấp của tự vệ Công ty Công nghệ phẩm Hải Phòng, tự vệ Bưu điện, Nhà máy nước, Đoàn chèo… đồng loạt nổ súng, bắn rơi 1 máy bay A-6D. Tương tự như vậy, đêm 21-12-1972, đại đội pháo cao xạ Trần Thành Ngọ (Thành đội Hải Phòng) chốt hướng tây nam kết hợp với khẩu đội súng máy của nữ dân quân xã An Thụy bắn rơi 1 chiếc A-6D, rơi ngay trên cửa sông Thái Bình.

TRẦN VĂN TOẢN
qdnd.vn