QĐND – Để bộ đội tên lửa chủ động bắt, bám sát, tiêu diệt B-52 ngay từ những giờ đầu tiên của Chiến dịch “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không”, phải kể đến thành tích phát hiện, thông báo sớm B-52 của bộ đội ra-đa. Ngay trong những phút đầu tiên của chiến dịch, Đại đội 45, Trung đoàn 291 (Binh chủng Ra-đa) đã “tóm gọn” B-52, thực hiện xuất sắc khẩu hiệu “Không để Tổ quốc bị bất ngờ”.

Hiện nay, đài ra-đa dẫn đường P-35 phát hiện sớm tốp B-52 chuẩn bị vào đánh phá Hà Nội đang được trưng bày tại Bảo tàng Chiến thắng B-52 (số 157 Đội Cấn, Hà Nội). Hơn 19 giờ ngày 18-12-1972, Đài trưởng Nghiêm Đình Tích cùng các trắc thủ Phạm Hoàng Cầu, Nguyễn Văn Xích, thuộc Đại đội 45, Trung đoàn 291 phát hiện ba dải nhiễu B-52. Sau một thoáng suy nghĩ, Đài trưởng Tích báo cáo lên cấp trên: “B-52 địch có khả năng vào miền Bắc”. Từ sở chỉ huy Trung đoàn 291 ở Nghệ An, Trung đoàn trưởng Đỗ Năm báo cáo về tổng trạm ra-đa Quân chủng PK-KQ: “B-52 đang bay vào Hà Nội”. Ngay sau đó, Cục Tác chiến (Bộ Tổng tham mưu) đã báo cáo lên Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương, đồng thời phát lệnh báo động cho Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định và một số tỉnh miền Bắc. Đúng 19 giờ 40 phút, 90 lần chiếc B-52 và 135 lần máy bay chiến thuật đã đánh liên tiếp 3 đợt vào các sân bay: Kép, Nội Bài, Gia Lâm, Hòa Lạc, Yên Bái và một số khu vực của Hà Nội.

Do được thông báo B-52 trước 25 phút, quân, dân miền Bắc, mà nòng cốt là Bộ đội PK-KQ đã giành được thế chủ động, đánh địch quyết liệt ngay từ những phút giây đầu tiên khi máy bay địch xâm phạm bầu trời Hà Nội. Tiểu đoàn 59, Trung đoàn Tên lửa 261 (Sư đoàn 361, Quân chủng PK-KQ) đã lập công xuất sắc, hạ gục “siêu pháo đài bay” B-52 đầu tiên trên bầu trời Hà Nội, đánh sập “niềm kiêu hãnh của không lực Hoa Kỳ”.

PHẠM HOÀNG HÀ
qdnd.vn