QĐND – Trong chiến dịch “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” năm 1972, bộ đội ta đã chủ động, sáng tạo nghiên cứu, nắm vững quy luật, thủ đoạn chiến thuật của máy bay B52 để bắn hạ.

Theo lý thuyết máy bay B52 được bảo vệ kỹ lưỡng bằng hệ thống nhiễu rất mạnh và hàng rào máy bay bảo vệ nhiều tầng, nhiều lớp. Tuy nhiên, qua trực tiếp chiến đấu, bộ đội ta đã khẳng định: Máy bay B52 có nhiều điểm yếu, ta hoàn toàn có thể tiêu diệt bằng vũ khí trang bị hiện có. Nghiên cứu tính năng kỹ thuật, chiến thuật của máy bay B52, bộ đội ta nhận thấy, loại máy bay này, bên cạnh những điểm mạnh, còn có những điểm yếu có thể khoét sâu như trọng lượng nặng, khả năng cơ động kém, đường bay, tốc độ và tọa độ theo quy luật ổn định và luôn có “dải nhiễu đặc biệt” đi cùng; luôn bật đèn tín hiệu khi bay đêm. Để tập kích Hà Nội, máy bay B52 bắt buộc phải bay ổn định qua vùng hỏa lực của ta, độ cao ném bom nằm trong tầm bắn hiệu quả của tên lửa phòng không SAM-2 (SA-75) và tầm hoạt động của máy bay Mig 21.

Tiểu đoàn 77 (Trung đoàn tên lửa 257) cơ động chiếm lĩnh trận địa. Ảnh tư liệu.

Đối với nhiễu điện tử của không quân Mỹ, mặc dù có cường độ rất mạnh, hỗn tạp, nhưng cũng có quy luật về thông số kỹ thuật, hoạt động trên các dải tần nhất định. Mặt khác, địch chỉ chú trọng phát nhiễu che chắn phía trước đội hình tiến công, rất sơ hở bên sườn, phía sau và phía dưới bụng máy bay khi ở trạng thái bay chếch, bay ngang, bay ra, hoặc lúc vào gần…

Trên cơ sở đó, các đơn vị phòng không-không quân từng bước điều chỉnh cách đánh và đội hình chiến dịch, chú trọng bố trí ở hướng địch có sơ hở, tận dụng khả năng mọi loại khí tài, tạo thế trận liên hoàn đánh cả phía trước, bên sườn, phía sau, đánh trúng các điểm yếu của địch. Nhờ nắm chắc quy luật của “dải nhiễu đặc biệt” và đặc điểm đường bay tiến công của máy bay B52 kết hợp với các hình thức chiến thuật “kiểm tra” độc đáo, các trắc thủ ra-đa nhiều lần phân biệt các tốp nghi binh giả B52 của địch. Trận đánh ngày 20-12, ta cơ động Tiểu đoàn 77 (Trung đoàn 257) chốt tại trận địa Chèm (Từ Liêm, Hà Nội), phục kích bên sườn đường bay tiến công trên hướng chủ yếu của B52 từ phía tây bắc vào Hà Nội. Lúc 4 giờ 39 phút, ra-đa phát sóng và bắt tín hiệu B52 gọn và rõ, chớp thời cơ, đơn vị tổ chức đánh ở cự ly 36km, bắn rơi tại chỗ một chiếc máy bay B-52D. Đối với không quân, khi ra-đa chỉ thị mục tiêu trên máy bay Mig-21 bị nhiễu nặng, lợi dụng việc B52 bật đèn, đêm 26 và 27-12-1972, các phi công Phạm Tuân, Vũ Xuân Thiều nhanh chóng xác định và tiếp cận mục tiêu, phóng tên lửa, bắn rơi 2 máy bay B52.

TRẦN VĂN TOẢN
qdnd.vn