Việt Nam – Cuba có mối quan hệ đặc biệt. Mối quan hệ tốt đẹp giàu truyền thống cách mạng đó như được nhân thêm khi tại trung tâm Thủ đô La Habana của Cuba, tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh được dựng lên trang trọng.

Tượng đài Hồ Chủ tịch ở Thủ đô La Habana Cuba.

Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh được đặt ở vườn hoa trung tâm Thủ đô La Habana. Tượng đài Bác được dựng bán thân như chúng ta vẫn thường thấy ở các hội trường cơ quan của Đảng và Chính phủ Việt Nam: Tượng Bác mặc áo ka ki có hai túi ngực. Mỗi khi có sự kiện gắn với quan hệ hai nước Việt Nam – Cuba thì nơi đây đều được chọn là địa chỉ của các đoàn tới thăm viếng.

Thuở đi tìm đường cứu nước, Bác Hồ từng bôn ba sang châu Mỹ. Cho đến nay, cũng chưa thấy tài liệu nào công bố Bác Hồ đã từng đến Cuba. Nhưng trái tim người chiến sĩ cộng sản quốc tế yêu nước Nguyễn Ái Quốc luôn chan chứa tình yêu thương đồng loại. Bác từng viết: “Vàng, đen, trắng, đỏ đều là anh em” khi nói về tình hữu nghị và bình đẳng quốc tế.

Tại Nhà Di tích H67 ở Khu di tích Phủ Chủ tịch đến nay còn trưng bày một chiếc khay nhỏ làm bằng đồng trên bàn làm việc của Bác. Chiếc khay được đặt cạnh những cuốn sách, những tờ báo Bác Hồ đang xem trước lúc đi xa… Chiếc khay này là kỷ vật của nhà báo nước ngoài cuối cùng đã phỏng vấn Hồ Chủ tịch. Đó là nữ nhà báo Cuba Mácta Rôhát Rôđrigết – phóng viên, Chủ nhiệm báo Granma – Cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Cuba biếu Bác Hồ nhân dịp chị sang thăm Việt Nam, được Bác Hồ tiếp và trả lời phỏng vấn ngày 14-7-1969. Và câu nói: “Việt Nam và Cuba là hai người anh em ở hai nửa địa cầu. Khi Cuba ngủ thì Việt Nam thức để canh gác và khi Việt Nam ngủ thì Cuba thức để bảo vệ” là câu nói của Bác với nhà báo Mácta Rôhát Rôđrigết. Bài phỏng vấn Hồ Chủ tịch của nhà báo Mácta Rôhát Rôđrigết đã được đăng trên báo Granma ngày 29-7-1969 với tiêu đề: “Tôi hiến cả đời tôi cho dân tộc tôi” bằng tiếng Tây Ban Nha. Bài phỏng vấn sau đó được in lại bằng tiếng Pháp ngày 3-8-1969. Ngày 27-9-1969, báo Nhân dân đã đăng bản dịch bài trả lời phỏng vấn này.

Còn đối với Cuba, Việt Nam là một biểu tượng cách mạng để bạn noi theo. Chủ tịch Cuba Fidel Castro – linh hồn của cách mạng Cuba luôn coi dành cho Việt Nam những tình cảm đặc biệt. Từ tháng 1-1959 đến tháng 12-2007, lãnh tụ Fidel Castro đã sang thăm Việt Nam 3 lần, đặc biệt in đậm là chuyến thăm Quảng Trị năm 1973. Đây là vị nguyên thủ đầu tiên và duy nhất trên thế giới đến thăm vùng giải phóng Quảng Trị của Việt Nam khi chiến tranh còn đang ác liệt. Với vai trò “chủ nhà” trong chuyến thăm này, Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã cùng đi với Chủ tịch Fidel Castro. Trong chuyến đi, với dáng vóc to lớn, oai phong, Chủ tịch Fidel đội mũ lưỡi trai, mặc bộ quân phục màu xanh ôliu, đi giày cao cổ đã để lại hình ảnh gần gũi với bộ đội, nhân dân Việt Nam. Tại Đồng Hới, chứng kiến cảnh tang thương của chiến tranh, Chủ tịch Fidel Castro đã chỉ đạo cho ngài đại sứ Cuba kế hoạch ủng hộ Việt Nam một bệnh viện. Một tháng sau, Bệnh viện Việt Nam – Cuba tại Đồng Hới được khởi công xây dựng. Khi thăm sư đoàn Vinh Quang, Chủ tịch Fidel Castro đã phất cao lá cờ truyền thống của sư đoàn và nói: “Các đồng chí hãy mang lá cờ bách chiến bách thắng này cắm tại Sài Gòn”. Vào tháng 4 năm 1975 lịch sử, lá cờ của sư đoàn Vinh Quang đã tung bay trên nóc dinh Độc Lập. Cũng trong những năm chiến tranh chống Mỹ ác liệt, để ủng hộ Việt Nam, Đài Tiếng nói Cuba hằng ngày dành 6 giờ phát tiếng Anh để nhân dân Mỹ hiểu rõ cuộc chiến tranh phi nghĩa do Mỹ gây ra ở Việt Nam.

Chất keo kết dính mối quan hệ đặc biệt Việt Nam – Cuba ngoài nét tương đồng về lịch sử đấu tranh giành độc lập, về lý tưởng, mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội, đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ và chủ nghĩa quốc tế, còn là sự tin cậy, đồng cảm, là tình nghĩa thuỷ chung giữa những người cùng cảnh ngộ. Ngày nay, ngoài những món hàng truyền thống như gạo, than đá, cà phê, giày dép, nay Việt Nam còn xuất khẩu sang Cuba máy tính, linh kiện máy tính, đồ điện gia dụng, bóng đèn tiết kiệm điện và nhiều hàng hoá khác. Chưa kể đến các dự án hợp tác trong ngành dầu khí, du lịch.

Huy Văn
daidoanket.vn