– Ngày 24/6/1922, tờ “L’Humanité” (Nhân Đạo) của Đảng Cộng sản Pháp đăng bài “Lời than vãn của Bà Trưng Trắc” ký tên Nguyễn Ái Quốc.

Dưới hình thức một truyện ngắn, bằng việc hư cấu một giấc mơ của vua Khải Định (lúc này đang “xa giá” đến nước Pháp) và mượn lời của vị nữ anh hùng dân tộc chống ngoại xâm, tác giả lên án nặng nề chế độ phong kiến Nam triều và chính vua Khải Định đã để mất nước, ươn hèn cam tâm làm tay sai cho ngoại bang.

Ngày 24/6/1959 Bác đón Tổng thống Indonesia Sukarno tại sân bay Gia Lâm

Bài viết cũng đề cập tới môt số quan niệm về lịch sử dân tộc của tác giả:

“… theo tập tục ngàn năm của nước Nam ta xưa cũ thì Hoàng đế là chịu mệnh trời để trị dân, vì thế mà được coi là con của trời, cha mẹ của dân.

Vua muốn xứng với lòng trời và làm tròn nhiệm vụ chí tôn của mình thì phải chịu khổ trước dân và chia sướng sau dân. Vua phải tuân lệnh trời, mà tiếng dân chính là truyền lại ý trời. Bằng không thì ấy là rời đoạn tuyệt, tổ tiên từ bỏ, nhân dân ruồng rẫy.

Giở sử đất nước ra mà xem, sẽ thấy tổ tiên đã treo bao tấm gương đạo đức và dũng cảm, chí khí và tự tôn. Lý Bôn với một nhóm nghĩa sĩ, đã nổi dậy và bẻ gẫy ách đô hộ của Hán tộc. Ngô Quyền (năm 938) đã phá tan đạo quân nước ngoài kéo vào đánh chiếm đất đai Tổ quốc ta.

Dân ta sống trong hạnh phúc và thịnh vượng dưới triều nhà Đinh. Năm 980, Lê Đai Hành đã dũng cảm không chịu khuất phục trước yêu sách của láng giềng hùng mạnh hơn mình gấp bội, ông đã đánh thắng địch, giết chết tướng địch. Do đó đã giải thoát được đồng bào khỏi nạn nô dịch.

Quân Mông Cổ đi đến đâu phá sạch đến đấy, đã bị nhà Trần vẻ vang của chúng ta đánh bại (1225). Lê Lợi đã hùng dũng đứng ra lãnh đạo cuộc cách mạng nước Nam, đập tan chế độ tàn bạo và hạch sách mà những lẻ tự xưng là bảo hộ ta bắt ta chịu… Năm 1407, Tầu (phong kiến) đánh nhau với ta; nhờ ý chí độc lập và lòng khát khao tự do hơn là nhờ quân đông sức mạnh, nước Nam đã thắng…

Trong rất nhiều bài viết vận động cách mạng của mình Bác đã khai thác những đề tài lịch sử làm gương khích lệ lòng hăng hái yêu nước của dân ta hòng tạo nên sức mạnh to lớn của truyền thống kết hợp với tinh thần cách mạng của thời đại mới.

X&N
bee.net.vn