Mùa thu năm 1950, trong khi bộ đội, dân công đang dồn dập hành quân lên Cao Bằng mở chiến dịch Lê Hồng Phong giải phóng vùng biên giới Việt Trung, thì ngày 05/9/1950 ở thị xã Thái Nguyên – Thủ đô kháng chiến, Tòa án binh tối cao đã mở phiên tòa đặc biệt, xét xử vụ án đặc biệt. Thiếu tướng Chu Văn Tấn ngồi ghế Chánh án cùng 02 Hội thẩm viên là ông Phạm Ngọc Hải, Giám đốc Tư pháp Liên khu Việt Bắc và ông Trần Tấn, Cục phó Cục Quân nhu, Thiếu tướng Trần Tử Bình ngồi ghế Công cáo ủy viên (Viện Kiểm sát bây giờ) và nhiều cán bộ cao cấp của Đảng, chính quyền, quân đội, nhân dân địa phương đến dự.

Có 03 bị cáo hầu tòa là nguyên Đại tá, Cục trưởng Cục Quân nhu Trần Dụ Châu và đồng bọn can tội: “Biển thủ công quỹ, nhận hối lộ, phá hoại công cuộc kháng chiến” bị đưa ra trước vành móng ngựa.

Vụ án được phát hiện từ bức thư của nhà thơ Đoàn Phú Tứ, đại biểu Quốc hội khóa 1 gửi lên Hồ Chủ Tịch. Nội dung bức thư như sau: “Gần đây, Đại tá Cục trưởng Cục Quân nhu Trần Dụ Châu đã gây nhiều dư luận bất bình trong anh em quân đội, Châu đã dùng quyền lực “ban phát” ăn mặc, nên Châu đã giở trò ăn cắp (công quỹ), cứ mỗi cái màn cấp cho bộ đội Châu ăn bớt 2 tấc vải xô, nên cứ ngồi lên là đầu chạm đình màn. Còn áo trấn thủ, Châu ăn cắp bông lót rồi độn bao tải vào, nhiều người biết đấy nhưng không dám ho he.

Cháu (nhà thơ Đoàn Phú Tứ) và 1 Đoàn nhà văn đi thăm bộ đội vừa đi chiến đấu trở về, cháu đã khóc nấc lên khi thấy thương binh thiếu thuốc men, bông băng, hầu như hết chiến sỹ đều rách rưới, võ vàng (vì) đói rét, chỉ còn mắt với răng mà mùa đông rét buốt ở chiến khu lạnh lắm, lạnh tới mức nước đóng băng. Cháu được Trần Dụ Châu mời dự tiệc cưới của cán bộ dưới quyền tổ chức ngay ở chiến khu (nhiều tờ báo viết ở phố Thanh Cù, xã Chấn Hưng, huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ, nơi đồng bào Thủ đô tản cư lên buôn bán khá sầm uất).

Trên những dãy bàn dài tít tắp (bày tiệc cưới) xếp kín chim quay, gà tần, vây bóng, giò chả, nấm hương, thịt bò thui, rượu tây, cốc thủy tinh sáng choang, thuốc lá thơm hảo hạng, hoa Ngọc Hà dưới Hà Nội cũng kịp đưa lên, ban nhạc “Cảnh Thân” được mời từ Khu Ba lên tấu nhạc réo rắt, Trần Dụ Châu mặc quân phục Đại tá cưỡi ngựa hồng, súng lục “côn bát” đến dự.

Trần Dụ Châu ngạo mạn, mời nhà thơ (tức Đoàn Phú Tứ) đọc thơ mừng hôn lễ. Với lòng tự trọng của mình (đương kim là đại biểu Quốc hội) nhà thơ đã thẳng thắn, dũng cảm xuất khẩu thành thơ:

“Bữa tiệc cưới của chúng ta sắp chén đẫy hôm nay,

Được dọn bằng xương máu của các chiến sỹ.”

(Sau khi nhà thơ vừa dứt lời, một vệ sĩ của Châu đã tát vào mặt nhà thơ, quát to: “Nói láo” – Báo Công lý ngày 9/10/2009). Nhà thơ bỏ ra ngoài – và viết thư tố cáo lên Bác Hồ.

Hồ Chủ Tịch đã trao bức thư của nhà thơ cho Thiếu tướng Trần Tử Bình đang là Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Phó Tổng Thanh tra Quân đội, Người nói: “Đây là bức thư của một nhà thơ gửi cho Bác, Bác đã đọc kỹ lá thư và rất đau lòng”, rồi Bác giao cho Thiếu tướng chỉ đạo điều tra làm rõ vụ việc để xử lý.

Công tác thanh tra vụ tiêu cực ở Cục Quân nhu được tiến hành khẩn trương, thu thập đủ tài liệu chứng cứ từ Khu Bốn trở ra, Khu Ba gửi lên – Trần Dụ Châu hiện nguyên hình là một tên gian hùng, trác táng, phản bội lại lòng tin của Đảng, của Bác, quân đội và nhân dân.

Trước sự thật đau lòng này, Bác Hồ dứt khoát nói: “Một cái ung nhọt, dẫu có đau cũng phải cắt bỏ, không để nó lây lan, nguy hiểm”.

Trần Dụ Châu đã bị Tòa án binh tối cao phạt án “tử hình”, đồng thời bị tước quân hàm Đại tá theo công lệnh của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, 02 đồng bọn của Châu, mỗi tên bị phạt án tù 10 năm.

Tử tù Trần Dụ Châu gửi đơn lên Hồ Chủ tịch xin tha tội chết. Ngày làm việc với đồng chí Trần Đăng Ninh, Tổng Cục trưởng Tổng cục Cung cấp, xét lá đơn của tử tù, Bác chỉ cho đồng chí Ninh thấy một cây xoan đang héo lá, úa ngọn và hỏi lý do tại sao cây xoan sắp chết?

– Dạ, thưa Bác vì thân cây đã bị sâu đục một lỗ rất to, chảy hết nhựa…

– Thế theo chú muốn cứu cây ta phải làm gì?

– Dạ, thưa Bác phải bắt, giết hết những con sâu đó đi.

Bác gật đầu, nói “Chú nói đúng, với loài sâu mọt đục khoét nhân dân cũng thế, nếu phải giết đi một con sâu mà cứu được cả rừng cây thì việc đó là cần thiết, hơn nữa còn là một việc làm nhân đạo”.

Hồ Chủ tịch đã bác đơn xin tha tội chết của Trần Dụ Châu.

Báo Cứu quốc ngày 27/5/1950 đã đăng bài xã luận viết về vụ này một cách công khai để nhân dân biết, vụ án đã cho Chính phủ, Đoàn thể (Đảng) nhiều kinh nghiệm trong việc sử dụng, giáo dục và kiểm soát cán bộ để phục vụ tốt cho kháng chiến, kiến quốc… mặc dù có người e ngại, vì nếu công khai vụ án này sẽ làm cho dân chúng chê trách, kẻ địch lợi dụng để phản tuyên truyền, lợi ít, hại nhiều…(?).

Đoàn thể (Đảng), Nhà nước, Bác Hồ nghiêm khắc xử lý vụ án Trần Dụ Châu hơn nửa thế kỷ trước đây vẫn là bài học quý cho việc chống tham nhũng, lãng phí hiện nay, coi đây là việc làm nhân đạo để củng cố niềm tin của quần chúng.

Hội khoa học lịch sử Sơn La
Theo vksbacninh.gov.vn
Phương Thúy (st)
bqllang.gov.vn

Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Giữ bí mật của Nhà nước là một bộ phận trong cuộc đấu tranh với địch”, “Cũng như mọi công việc khác, việc phòng gian bảo mật cần phải dựa vào lòng yêu nước và lực lượng của nhân dân. Chúng ta phải tuyên truyền giải thích cho nhân dân hiểu thấu, để nhân dân giúp sức vào công việc này”.

Suốt hơn nửa thế kỷ hoạt động cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm đến giữ gìn bí mật của tổ chức cách mạng. Người nhiều lần căn dặn cán bộ, đảng viên, chiến sỹ phải nâng cao cảnh giác, giữ gìn bí mật của cơ quan, tổ chức và của Đảng, Nhà nước.

Trong bài “Giữ bí mật“(1) đăng trên báo Sự Thật, số 97, ngày 30-7-1948 với bút danh A.G, Người nhấn mạnh: Trong chiến tranh, giữ bí mật là điều quan trọng nhất bởi ta dò được tin tức của địch thì ta thắng và ngược lại, địch dò được tin tức ta thì địch thắng ta. Người viết: “Ta biết giữ bí mật, thì bọn Việt gian mật thám khó mà hoạt động, ta biết giữ bí mật, thì dù địch có trăm tai, ngàn mắt, cũng không dò được tin tức của ta. Vì vậy, biết giữ bí mật, tức là đã nắm chắc một phần thắng lợi trong tay ta”.

Bác đã phân tích và chỉ ra nguyên nhân của tình trạng lộ, lọt bí mật là do trong lúc nước nhà đang kháng chiến, nhiều nhân viên, công nhân, bộ đội và nhân dân ta chưa biết giữ bí mật. Các cơ quan, đoàn thể và các cơ quan chức năng lại chưa biết dùng cách giáo dục, hướng dẫn mọi người giữ bí mật. Đây là một khuyết điểm. Vì vậy, Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu các cơ quan, tổ chức cần phải cấp tốc ra sức sửa chữa khuyết điểm này, bằng cách: các đơn vị bộ đội, cơ quan, trường học, chợ búa, hàng quán v.v. cần phải dán những khẩu hiệu giữ bí mật. Những người phụ trách cần phải hàng ngày dặn dò nhân viên của mình giữ bí mật. Các bộ máy tuyên truyền, các báo chí, phải thường nhắc đến vấn đề giữ bí mật. Cuộc thi đua ái quốc cũng phải chú trọng đến vấn đề giữ bí mật… Như vậy, để kháng chiến và giữ gìn những thành quả của cách mạng thì mọi tổ chức, cá nhân đều phải nêu cao tinh thần và thực hiện nghiêm túc việc giữ bí mật. Đây là công việc thường xuyên, ở mọi lúc, mọi nơi và là trách nhiệm của toàn xã hội, không chỉ của riêng ai.

Trong bài “Phải giữ bí mật”(2) đăng trên báo Sự Thật, số 134, ngày 1-6-1950 (ký tên X.Y.Z.), Hồ Chủ tịch một lần nữa đặt ra vấn đề “phải giữ bí mật”, Người yêu cầu mỗi người phải coi việc giữ bí mật là một nghĩa vụ của mình đối với Tổ quốc, đối với Chính phủ.

Trong bài viết “Giữ bí mật“(3), ký tên C.B, ngày 10-1-1952 Hồ Chủ tịch tiếp tục đề cập tới việc phải hết sức giữ bí mật, nhất là trước hoạt động tình báo, thăm dò tin tức của địch. Người đặt ra câu hỏi: Vì sao tình báo của địch hoạt động được? và khẳng định: đó là do sơ hở của ta trong việc giữ bí mật thông tin. Người viết: Tình báo địch hoạt động như thế nào? Nó nghe ngóng tin tức, tìm tòi tài liệu quân sự, chính trị, kinh tế của ta… và vì sao tình báo hoạt động được, vì do ta sơ suất, kém cẩn thận, không biết giữ bí mật. Cụ thể là những khuyết điểm như nói năng không cẩn thận, bô lô ba la, bạ gì nói đấy, viết lách không cẩn thận. Tài liệu giấy tờ để lung tung, ai cũng có thể có xem, có thể thấy. Khi viết thư cho bầu bạn, cho người nhà, thì viết cả công việc… của cơ quan, của bộ đội. Các báo chí thì kém cẩn thận trong việc đăng tin tức và trong lời bình luận…

Người nêu lên cách giữ bí mật, chống lại tình báo địch bằng cách phải dựa vào sức quần chúng. Nhưng trước khi dựa vào quần chúng thì mọi cán bộ và chiến sĩ phải làm gương mẫu trong việc giữ bí mật rồi tiến tới tuyên truyền giáo dục cho nhân dân giữ bí mật.

Người yêu cầu: Chúng ta phải xem giữ bí mật là một việc rất cần thiết và rất quan trọng trong công cuộc kháng chiến. Cán bộ và chiến sĩ phải làm gương mẫu giữ bí mật. Chính quyền và đoàn thể cần có kế hoạch tuyên truyền và giáo dục nhân dân giữ bí mật. Chúng ta đã đánh thắng địch trên mặt trận quân sự, chính trị, kinh tế, chúng ta phải kiên quyết đánh thắng địch trên mặt trận tình báo bằng cách tuyệt đối giữ bí mật.

Ngày 1-2-1956, giữa lúc cuộc kháng chiến của nhân dân ta đang bị kẻ địch phá hoại, không thực hiện nghiêm túc Hiệp định Giơ-ne-vơ đã được ký kết, Chủ tịch Hồ Chí Minh lại có bài viết “Phải giữ bí mật của Nhà nước”(4) đăng trên báo Nhân Dân. Người viết: giữ bí mật của Nhà nước là nhiệm vụ của toàn dân, đặc biệt là nhiệm vụ của cán bộ các cơ quan, các đoàn thể. Công tác bảo mật, phòng gian nói chung và giữ gìn bí mật các văn kiện, tài liệu của Nhà nước nói riêng đang đặt ra cho toàn dân, cho các cơ quan, các đoàn thể nhiệm vụ rất nặng nề vì kẻ địch đã dùng mọi thủ đoạn đê hèn để đánh cắp văn kiện bí mật của ta về chính trị, kinh tế, quốc phòng… để phá hoại ta về mọi mặt.

Người chỉ ra những khuyết điểm của không ít cán bộ khi vẫn chủ quan, lơ là, mất cảnh giác và xem nhẹ việc ấy. Những khuyết điểm như: không cẩn thận trong việc viết, in, gửi, quản lý và kiểm tra văn kiện bí mật; mang văn kiện bí mật về nhà xem; xem văn kiện bí mật ở chỗ đông người; ghi chép những việc bí mật vào sổ tay thường của mình; hay ba hoa, đưa việc bí mật nói với vợ con, bầu bạn; ở quán cơm, rạp hát, công viên, tiệm hớt tóc… cũng đưa việc trong cơ quan ra nói; khi viết thư riêng, hoặc viết bài cho báo chí, cũng nói đến việc bí mật… Những sai lầm trên dù chủ quan hay khách quan cũng đều làm hại cho cách mạng, ảnh hưởng đến tình hình an ninh – chính trị của đất nước. Hồ Chủ tịch phê phán như thế là các cán bộ đó đã vô tình mà giúp cho địch.

Bác còn chỉ ra một số đối tượng do bản lĩnh không vững vàng nên cũng đã tiết lộ bí mật cho địch. Người viết: “Cũng có một số ít người, vì lập trường không vững, chí khí ươn hèn, bị tiền tài, ăn uống, gái đẹp quyến rũ, mà sa vào cạm bẫy của địch, tiết lộ bí mật cho địch”.

Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Giữ bí mật của Nhà nước là một bộ phận trong cuộc đấu tranh với địch”, “Cũng như mọi công việc khác, việc phòng gian bảo mật cần phải dựa vào lòng yêu nước và lực lượng của nhân dân. Chúng ta phải tuyên truyền giải thích cho nhân dân hiểu thấu, để nhân dân giúp sức vào công việc này”. Người yêu cầu các cơ quan và các đoàn thể cần phải xem trọng giáo dục, nghiêm chỉnh chấp hành và thường xuyên kiểm tra công tác này.

Trong bài viết “Cảnh giác” đăng trên báo Nhân Dân, số 2107, ngày 23-12-1959, thêm một lần nữa Bác nhấn mạnh: Giữ nước càng phải cảnh giác để ngăn ngừa bọn đế quốc và bè lũ tay sai phá hoại thành quả cách mạng, phá hoại công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội của chúng ta. Trong thời kỳ kháng chiến, nhân dân ta cũng như cán bộ và bộ đội ta đều biết nâng cao cảnh giác. Nhưng từ hoà bình trở lại, thì tinh thần cảnh giác có phần kém sút. Đó là một khuyết điểm lớn cần được sửa chữa ngay.

Hơn 50 năm trôi qua kể từ những bài huấn thị của Bác và nhất là sau 10 năm thực hiện Pháp lệnh Bảo vệ bí mật nhà nước, chúng ta đã đạt được nhiều kết quả trong việc giữ gìn và bảo vệ bí mật của Đảng, Nhà nước. Tuy nhiên, việc giữ bí mật có lúc, có nơi vẫn còn lơ là, chủ quan, mất cảnh giác. Trong tình hình hiện nay, trước hàng loạt âm mưu, thủ đoạn tinh vi của địch thì loạt bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh về việc giữ bí mật là lời nhắc nhở nghiêm khắc với mọi cơ quan, tổ chức, cán bộ, đảng viên.

ThS. Nguyễn Thị Thu Trang
xaydungdang.org.vn

———————–
(1) Hồ Chí Minh toàn tập, NXBCTQG, H.2011, tập 5, tr.581-582.
(2) Sách đã dẫn (Sđd), tập 6, tr.389-391.
(3) Sđd, tập 7, tr.278-281.
(4) Sđd, tập 10, tr.262-263.

Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm bộ đội diễn tập

Dân tộc ta thật may mắn khi có một vị lãnh tụ vĩ đại, một bậc đại trí, đại nhân, đại dũng là Chủ tịch Hồ Chí Minh. Một tấm gương sáng ngời đức hy sinh cho Tổ quốc, cho dân tộc. Bác dành cho dân tộc Việt Nam một tình thương bao la, tình thương của một người cha, một người ông cho con cho cháu muôn đời… Những gì Bác hy sinh cho đất nước, cho nhân dân thật cao hơn núi, rộng hơn biển, không có gì có thể sánh nổi. Cả đời Người không có một ham muốn gì cho riêng mình mà chỉ có một ham muốn tột bậc là: “…làm sao cho nước ta được độc lập, dân ta được tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai ai cũng được học hành… ”. Cả đời Người không phải sống trong khuôn khổ của bốn chữ “cần, kiệm, liêm, chính” mà chính Người chứ không phải một ai khác đã làm nên bốn chữ ấy, bốn đức tính của riêng dân tộc Việt Nam chúng ta.

Chủ tịch Hồ Chí Minh là: “Một con Người vĩ đại, vĩ đại ngay cả trong những việc bình thường”. Câu chuyện về đức tính “cần, kiệm, liêm, chính” của Người thi rất nhiều nhưng có lẽ để lại ấn tượng cho mọi người nhiều nhất có lẽ là câu chuyện về “Đôi dép cao su của Bác” – Đôi dép ấy rất đỗi bình dị, mộc mạc đơn sơ, nhưng thật nhiều ý nghĩa như chính cuộc đời Bác kính yêu.  Bởi đôi dép cao su đã gắn liền với cuộc đời hoạt động cách mạng vì dân, vì nước của Bác. Ngày nay, đôi dép ấy đã trở thành kỉ vật thiêng liêng và vô giá của dân tộc ta.

Đôi dép cao su đó được cắt từ chiếc lốp ô tô quân sự của thực dân Pháp bị quân và dân ta phục kích, tiêu diệt tại một vùng căn cứ địa Việt Bắc năm xưa. Đôi dép cắt đo không dày lắm, quai trước to, quai sau nhỏ, rất vừa với chân Bác.

Bác hay nói vui với các anh em chiến sỹ rằng: – Đó là đôi hài vạn dặm trong chuyện cổ tích ngày xưa, đôi hài thần đất đi đến đâu mà chẳng được!

Tuy chỉ được làm từ chiếc lốp ô tô quân sự nhưng suốt mười một năm ròng, đôi dép ấy đã theo Bác đi khắp mọi miền Tổ quốc.

Còn nhớ năm 1960, Bác đến thăm một đơn vị hải quân nhân dân Việt Nam. Vẫn đôi dép “thâm niên cao tuổi” ấy, Bác đã đi khắp nơi, thăm nơi ăn, chốn ở, trại chăn nuôi của các đơn vị. Bác đi đến đâu, cán bộ và chiến sĩ rồng rắn kéo theo đến đó, ai cũng muốn chen chân, vượt lên để được gần Bác. Bác vui vẻ nắm tay chiến sĩ này, vỗ vai chiến sĩ khác. Đang đi bỗng dưng Bác dừng lại:

– Các cháu đùa làm tụt quai dép của Bác rồi!

Nghe Bác nói, cả đám im lặng, cúi xuống nhìn đôi dép rồi ồn ào cả lên:

– Thưa Bác, để cháu sửa ạ, cháu mà ra tay thì thế nào cũng xong!

Một anh khác lại thưa:

– Thưa Bác, để cháu, vừa hay cháu có mang theo rút dép đây ạ!

Nhao nhao ầm ĩ lên như thế nhưng đồng chí cảnh vệ chỉ đứng cười vì biết dép của Bác đã phải đóng đinh rồi, có rút cũng vô ích.

Bác nhìn mọi người rồi cười bảo:

– Các cháu từ từ đã nào, cũng phải để Bác đến chỗ gốc cây kia có chỗ dựa mà đứng chứ!

Nói xong, Bác “lẹp xẹp” lết dép đến chỗ gốc cây, rồi một tay Bác vịn vào thân cây, một chân co lên tháo dép ra và bảo:

– Đây dép của Bác đây, cháu nào giỏi thì chữa hộ dùm cho Bác.

Một anh nhanh tay giành lấy chiếc dép, giơ cao lên nhưng lại ngớ ra lúng túng. Anh bên cạnh liếc thấy, phá vòng vây chạy biến. Bác phải giục:

– Các cháu nhanh nhanh lên nhé! Để cho Bác còn đi nữa chứ!

Anh chiến sĩ lúc nãy chạy đi, giờ đã quay trở lại, trên tay còn cầm theo một chiếc búa con và vài cái đinh. Anh nhanh nhảu thưa:

– Bác ơi, để cháu sửa ạ!

Mọi người dãn ra, phút chốc chiếc dép đã được chữa xong. Các chiến sĩ không được may mắn chữa dép cho Bác thì phàn nàn:

– Ưmh…tại dép của Bác cũ quá. Bác ơi, hay là Bác thay dép khác đi ạ!

Bác nhìn mọi người trìu mến rồi bảo:

– Các cháu nói đúng, nhưng chỉ đúng có một phần. Dép của Bác tuy cũ nhưng nó chỉ mới tụt quai, các cháu vừa chữa lại cho Bác thế này thì nó vẫn còn tốt lắm! Bác biết mua đôi dép khác chẳng đáng là bao, thế nhưng khi chưa cần thiết thì cũng chưa nên. Chúng ta cần phải tiết kiệm vì đất nước ta còn nghèo!

…

Chẳng những khi hành quân mà những ngày đông Bác cũng đi đôi dép ấy. Có hôm trời rét quá, Bác chỉ đi thêm đôi tất cho ấm chân. Tiếp khách trong nước hay khách quốc tế vẫn thường thấy Bác đi đôi dép ấy. Gặp suối trơn hoặc trời mưa, Bác cởi dép ra xách tay. Đi thăm bà con nông dân, sải chân trên những cánh đồng đang vụ cấy hay vụ gặt, Bác xắn quần cao lội ruộng cùng mọi người, tay vẫn không quên xách hoặc nách kẹp đôi dép. Các anh em cảnh vệ đã nhiều lần xin Bác đổi dép nhưng Bác bảo vẫn còn đi được.

Đôi dép đó đã song hành cũng Bác đi mọi miền Tổ quốc, đi khắp năm châu bốn bể, đến thăm những nước bạn gần xa. Không chỉ người Việt Nam, dân tộc Việt Nam biết về đôi dép của Bác, mà bạn bè khắp nơi trên thế giới đều có ấn tượng tốt về đôi dép của Bác.

Đầu năm 1958, đi thăm Ấn Độ, Bác vẫn đi đôi dép thường ngày. Mọi người trong đoàn thấy thế rất ái ngại nên bàn nhau mang theo một đôi giày. Lên máy bay nhân lúc Bác ngủ, anh em đã thay đôi dép bằng đôi giày. Khi thức giấc, Bác hỏi dép, anh em trả lời Bác là đôi dép đã để quên dưới khoang máy bay. Khi xuống sân bay, Bác yêu cầu lấy dép để Bác đi. Bác bảo đừng lo gì cả, đất nước Ấn Độ cũng nghèo như mình, mới có độc lập nên còn nhiều vất vả. Bác đi dép có bít tất thế là rất tốt, họ không chê mình đâu. Nhân dịp này, Bác muốn gần gũi với nhân dân lao động Ấn Độ. Hôm sau trên các trang báo lớn của Ấn Độ đều hết lời ca ngợi Bác là vị Chủ tịch nước dân chủ nhất thế giới, ca ngợi đôi dép Bác Hồ là một huyền thoại. Trong thời gian Bác ở Ấn Độ đôi dép của Bác đã trở thành tâm điểm chú ý của mọi người, nhất là các chính khách, nhà báo, nhà quay phim, chụp ảnh. Đặc biệt khi Bác vào thăm ngôi đền Taj Mahal (ngôi đền nổi tiếng là Viên ngọc châu của đền đài Ấn Độ), Người để dép ở ngoài  thì những phóng viên thi nhau cúi xuống sờ nắn quai dép, thi nhau bấm máy từ nhiều góc độ, rồi lại còn ghi ghi chép chép… Rồi tiếp theo đó là đám đông dân chúng ùa vào từ các ngả để được ngắm đôi dép.

Bác Hồ thăm Ấn Độ (ảnh chụp tại Thành phố Bombay tháng 2 năm 1958)

Đôi dép cao su của Bác rất giản dị, nhưng lại vô cùng đặc biệt, nó đã cùng Bác đi qua những năm tháng chiến tranh khốc liệt – cùng bao nhiêu thế hệ Việt Nam đi suốt hai cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc, cùng những Bộ đội Cụ Hồ anh dũng “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”… hay đến tận hôm nay nó vẫn đồng hành cùng những người Việt trẻ, những thế hệ khi sinh ra thì Người đã đi xa, nhưng phong cách sống, tư tưởng tình cảm của Người mãi mãi dẫn đường chỉ nối cho các thế hệ Việt Nam.

Kim Yến(Tổng hợp)
bqllang.gov.vn

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành cho đồng bào các dân tộc Tây Nguyên tình cảm đặc biệt.

Sự kiện lịch sử đầu tiên ghi nhận mối quan tâm và tình cảm của Bác đối với Tây Nguyên là bức thư của Người gửi Hội nghị Các dân tộc thiểu số miền Nam được tổ chức tại Pleiku (Gia Lai) ngày 19/4/1946. Người Tây Nguyên mãi mãi không quên lời dạy của Bác: “Đồng bào Kinh hay Tày, Mường hay Mán, Gia Rai hay Êđê, Ba Na, Xê Đăng hay M’nông và các dân tộc thiểu số khác, đều là con cháu Việt Nam, đều là anh em ruột thịt. Chúng ta sống chết có nhau, sướng, khổ, no, đói bên nhau…Sông có thể cạn, núi có thể mòn, nhưng lòng đoàn kết của chúng ta không bao giờ giảm bớt…”. Lời dạy của Người như truyền thêm sức mạnh cho đồng bào vững niềm tin vào Đảng, đoàn kết đứng lên làm cách mạng, đánh đuổi quân xâm lược, giữ lấy núi rừng Tây Nguyên thân yêu.

Đồng bào các dân tộc Tây Nguyên bên tượng đài Bác Hồ

Năm 1968, giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đang diễn ra ác liệt ở cả hai miền Nam Bắc, Bác Hồ lại gửi điện thăm hỏi đồng bào, chiến sỹ và cán bộ Tây Nguyên. Trên bức điện, Người ghi: “Kính nhờ cụ Y Bih Alêô, Phó Chủ tịch Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam, Chủ tịch Phong trào dân tộc tự trị Tây Nguyên, chuyển”. Người vui mừng được biết: “Quân và dân Tây Nguyên, già trẻ, gái trai, Kinh, Thượng đoàn kết một lòng, luôn luôn nêu cao truyền thống anh hùng, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, thi đua diệt giặc, lập công, giữ gìn buôn rẫy, thu được những thành tích to lớn, cùng đồng bào cả nước đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”. Người căn dặn: “Đồng bào và chiến sỹ Tây Nguyên đã đoàn kết, càng phải đoàn kết chặt chẽ hơn nữa, cố gắng không ngừng, phát huy mạnh mẽ thắng lợi đã giành được, luôn luôn nêu cao cảnh giác, sẵn sàng đập tan mọi âm mưu của địch, ra sức củng cố và phát triển vùng giải phóng và phục vụ tiền tuyến”. Và tỏ lòng tin tưởng: “Tây Nguyên nhất định cùng cả nước tiến lên đánh thắng hoàn toàn giặc Mỹ xâm lược”. Thực hiện lời dạy của Người, quân và dân Tây Nguyên cùng với cả nước đã làm nên trận đánh lịch sử giải phóng Buôn Ma Thuột ngày 10/3/1975, mở đầu cho Đại thắng mùa Xuân năm 1975 giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Trong hàng triệu đồng bào Tây Nguyên, có không ít người con ưu tú đã vinh dự được gặp Bác. Người đầu tiên có được niềm vinh dự ấy có lẽ là ông Y Ngông Niê Kđăm. Cách mạng Tháng Tám thành công, ông được bầu làm đại biểu Quốc hội khóa I và là Ủy viên dự khuyết Ban Thường trực Quốc hội. Trong buổi họp đầu tiên Quốc hội ra mắt ngày 2/3/1946, bác sỹ Y Ngông còn nhớ như in lời phát biểu của Bác Hồ trước Quốc hội của nước Việt Nam mới: “Ngày nay, nước Việt Nam là nước chung của người Kinh và người Thượng…”. Những năm sau đó, với cương vị công tác của mình, ông còn vinh dự được gặp Bác nhiều lần. Mỗi lần gặp Bác là một kỷ niệm sâu sắc trong cuộc đời làm cách mạng của ông.

Người con thứ hai của Tây Nguyên được gặp Bác là ông KSor Ní, nguyên Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai – Kon Tum. Tháng 5 năm 1946, ông ra Hà Nội dự Đại hội Thanh niên các dân tộc Việt Nam và lần đầu tiên được gặp Bác Hồ. Đó là một ngày đầu tháng 6, ông và ông Y Ngông Niê Kđăm được vào gặp Bác. Bác ân cần hỏi thăm sức khỏe, hỏi thăm tình hình đồng bào Tây Nguyên. Bác nói chúng ta phải đoàn kết đánh Pháp mới bảo vệ được nền độc lập, Tây Nguyên là một bộ phận không thể tách rời của nước Việt Nam thống nhất. Bác xòe bàn tay và giải thích: “Một bàn tay hoàn chỉnh phải có năm ngón, thiếu một ngón là một bàn tay không hoàn chỉnh. Một ngón tay đau thì cả bàn tay cũng đau”. Những lời dạy đó của Người mãi mãi khắc ghi trong lòng các thế hệ con cháu Tây Nguyên.

Rất nhiều những người con ưu tú khác của Tây Nguyên cũng đã vinh dự được gặp Bác như Anh hùng Núp, cụ Thiếu tướng Y Blôk Êban, cụ Y Bih Alêô, ông Ksor Krơn, Nghệ sĩ nhân dân Y Brơm, Nhà giáo ưu tú Nay Hwin… Cụ Y Bih Alêô, nguyên là Phó Chủ tịch Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam, Ủy viên Hội đồng Cố vấn Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam đã khẳng định: “Tình cảm của Bác Hồ đối với các dân tộc Tây Nguyên là sức mạnh vô biên, luôn luôn tràn đầy như nước sông Ba và cao như ngọn núi Cư Yang Sin. Chúng tôi nhớ lời Bác Hồ và uống rượu cần thề với nhau sẽ mãi mãi đi theo con đường của Bác vạch ra để giải phóng quê hương”.

Hàng vạn đồng bào Tây Nguyên khác không có cái may mắn được trực tiếp gặp Bác, nhưng họ vẫn được Bác truyền thêm sức mạnh, ý chí và niềm tin trong cuộc chiến đấu một mất một còn với kẻ thù để giữ lấy từng tấc đất của buôn làng thân yêu. Với tấm lòng chân thật, đồng bào Tây Nguyên đáp lại ân tình của Bác bằng niềm tin yêu son sắt, lòng biết ơn và kính trọng sâu sắc đối với vị cha già của dân tộc.

Anh hùng lực lượng vũ trang A Vai kể câu chuyện về A Vân, một trai làng của dân tộc Pakô, bị địch bắt tra khảo, đánh đập rất dã man, đau đớn nhưng không hề kêu than lấy một lời. Trước khi hy sinh A Vân đã gọi A Vóoc Hồ 3 lần. Khi A Vai ra thăm miền Bắc, các già làng căn dặn mãi: “Nếu được gặp A Voóc Hồ, con không biết nói điều gì thì cứ kể chuyện A Vân và cây Tyo kia cho A Vóoc Hồ nghe là đủ, vì đó là tấm lòng của người Pakô chúng ta đối với A Vóoc Hồ”. Già làng Ama Ril là một du kích dũng cảm thời kháng chiến chống Mỹ cứu nước ở Buôn Ngô (huyện Krông Bông) đã giữ ảnh Bác Hồ và lá cờ Tổ quốc do cán bộ tặng như một báu vật. Mấy lần buôn làng bị cháy, bọn địch càn đi quét lại, nhưng Ama Ril vẫn giữ trọn tấm ảnh và lá cờ vì đó là niềm tin của ông, của Buôn Ngô đối với Bác Hồ và cách mạng.

Những câu chuyện như thế có rất nhiều ở các buôn làng kháng chiến thời chống Pháp cũng như chống Mỹ. Tình cảm của Bác đối với đồng bào các dân tộc Tây Nguyên quý hơn chiêng, đẹp hơn cả hoa ê pang. Và tình cảm của đồng bào đối với Bác cũng thật sâu sắc:

Người Êđê chưa gặp mặt Bác Hồ
Mà trong bụng thương hơn cha hơn mẹ

Bởi vì:

Người cứu dân tộc mình
Cho suối đánh đàn, cho hoa Gơ-ma nở
Cho nương đầy lúa, rẫy đầy khoai
Cho núi sông đầy cá nước hoa ngàn
Cho con gái cườm đeo quanh cổ

(Ca dao dân tộc Êđê)

Người đó là Hồ Chí Minh, là Bok Hồ của Tây Nguyên.

Nguyễn Duy Xuyên
Theo baodaklac.vn
Kim Yến (st)
bqllang.gov.vn