Hồ Chí Minh – Biên niên tiểu sử – Tập 7 (Năm 1960 – Tháng 5)

Tháng 5, ngày 1

6 giờ, tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh tham gia Đoàn Chủ tịch cuộc mít tinh và diễu hành của nhân dân Thủ đô Hà Nội chào mừng ngày Quốc tế Lao động 1-5.

– Báo Nhân dân, số 2236, ngày 3-5-1960.

Tháng 5, ngày 2

Chủ tịch Hồ Chí Minh dự họp Bộ Chính trị bàn về cách mạng miền Nam. Phát biểu tại cuộc họp, Người chỉ rõ: cần phải dự đoán các tình huống có thể xảy ra đối với phong trào cách mạng miền Nam, về khẩu hiệu đấu tranh, lực lượng tham gia đấu tranh… và vai trò của miền Bắc.

– Biên bản Hội nghị Bộ Chính trị, lưu tại Cục Lưu trữ Trung ương Đảng, phông Ban Chấp hành Trung ương, khoá II.

Tháng 5, ngày 3

Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi điện chia buồn tới Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung quốc khi được tin cụ Lâm Bá Cừ vừa từ trần.

Bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Tổng Lý và Tổng Ngô, ký bút danh T.L., đăng báo Nhân dân, số 2236, vạch trần bộ mặt thật của hai tổng thống bù nhìn Lý Thừa Vãn (Nam Triều Tiên) và Ngô Đình Diệm (Nam Việt Nam) đều do Mỹ “nặn” ra, đều là những tên độc tài, phát xít, nhưng lại thường tâng bốc nhau là “nhà ái quốc”. Tác giả cho rằng:

“Lý đã nhào trước Ngô,

Ngô sẽ nhào sau Lý”.

– Bản thảo bức điện lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.

– Báo Nhân dân, số 2236, ngày 3-5-1960.

Tháng 5, ngày 4

15 giờ, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp Đoàn đại biểu Chính phủ lâm thời nước Cộng hòa Angiêri do Phó Thủ tướng Ben Caxem Cơrim dẫn đầu, đến chào Người.

– Báo Nhân dân, số 2238, ngày 5-5-1960.

Tháng 5, ngày 5

Chiều, Chủ tịch Hồ Chí Minh mời cơm thân mật Đoàn đại biểu Chính phủ lâm thời nước Cộng hòa Angiêri. Đoàn đã tặng Người một số quà kỷ niệm bằng hàng thủ công mỹ nghệ Angiêri.

– Báo Nhân dân, số 2239, ngày 6-5-1960.

Tháng 5, trước ngày 6

Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư thăm hỏi một bà mẹ người Tiệp Khắc, sinh một lần bốn cháu và gửi bốn chiếc áo sơ sinh cho các cháu¹⁾.

– Báo Nhân dân, số 2239, ngày 6-5-1960.

Tháng 5, ngày 6

Bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Anh em công nhân Trung Quốc và chị em nông dân Trung Quốc, ký bút danh T.L., đăng báo Nhân dân, số 2239, phân tích những tiến bộ nhảy vọt và nguyên nhân thành công trên mặt trận kinh tế của Trung Quốc trong những năm gần đây. Tác giả cũng nêu những tấm gương lao động của công nhân, nông dân Trung Quốc và cho rằng đây là những tấm gương cho công nhân và phụ nữ Việt Nam học tập.

– Báo Nhân dân, số 2239, ngày 6-5-1960.

Tháng 5, ngày 8

7 giờ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đi bỏ phiếu bầu cử đại biểu Quốc hội khoá II tại phòng bỏ phiếu tổ 52, khu Trúc Bạch, thuộc đơn vị bầu cử số 1 khu Ba Đình, Hà Nội.

9 giờ, Người đến thăm phòng bỏ phiếu ở xã Nhật Tân ²⁾ (Từ Liêm, Hà Nội) và căn dặn Bí thư chi bộ xã phải làm cho tốt, bảo đảm dân chủ, bí mật, thực hiện đúng thời gian đã định để hoàn thành tốt nhiệm vụ của đơn vị bầu cử.

– Báo Nhân dân, số 2242, ngày 9-5-1960.

– Chủ tịch Hồ Chí Minh với Thủ đô Hà Nội, Sở Văn hoá – Thông tin, Hà Nội, 1985, tr. 41.

– Thành ủy Hà Nội – Ban Tuyên giáo: Chủ tịch Hồ Chí Minh với Thủ đô Hà Nội – Biên niên sự kiện (1945-1969), Nxb. Hà Nội, 2000, tr. 226-227.

Tháng 5, trước ngày 9

Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các vị lãnh đạo Đảng và Chính phủ gửi điện mừng đến các vị lãnh đạo Đảng và Chính phủ Tiệp Khắc nhân dịp kỷ niệm lần thứ 15 Quốc khánh nước Cộng hòa Tiệp Khắc.

– Báo Nhân dân, số 2242, ngày 9-5-1960.

Tháng 5, ngày 9

Bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Chuyện giả mà có thật, ký bút danh Trần Lam, đăng báo Nhân dân số 2242, kể về những hoạt động của Người trong thời gian ở Thái Lan, qua đó nói lên tình đoàn kết thân ái và sự giúp đỡ của kiều bào đối với phong trào cách mạng nước nhà.

– Báo Nhân dân, số 2242, ngày 9-5-1960.

Tháng 5, ngày 10

10 giờ 30, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch Hồ Chí Minh đón Thủ tướng Chu Ân Lai, Phó Thủ tướng Trần Nghị và Đoàn đại biểu Chính phủ Trung Quốc sang thăm Việt Nam tới Hà Nội.

Tối, Người dự tiệc chiêu đãi Đoàn đại biểu Chính phủ Trung Quốc do Thủ tướng Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tổ chức tại Phủ Thủ tướng.

Cùng ngày, Người gửi điện chúc mừng Chủ tịch L.Brêgiơnép, nhân dịp ông được bầu giữ chức Chủ tịch Đoàn Chủ tịch Xô viết tối cao Liên Xô và điện mừng ông K.E.Vôrôsilốp nhân dịp ông được Nhà nước Liên Xô tặng thưởng danh hiệu Anh hùng lao động xã hội chủ nghĩa, Huân chương Lênin và Huân chương vàng “Búa liềm”.

– Báo Nhân dân, số 2244, ngày 11-5-1960 và số 2245, ngày 12-5-1960.

– Hoàng Tranh: Hồ Chí Minh với Trung Quốc, Nxb. Giải phóng quân, Bắc Kinh, 1987, tr. 193-194 (bản Trung văn).

Tháng 5, ngày 12

Chiều, Chủ tịch Hồ Chí Minh dẫn đầu Đoàn đại biểu Đảng Lao động Việt Nam hội đàm với Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Trung Quốc do Phó Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Đảng Chu Ân Lai làm trưởng đoàn. Hai bên đã trao đổi với nhau về những vấn đề quốc tế quan trọng và các vấn đề liên quan chung đến hai Đảng.

– Báo Nhân dân, số 2246, ngày 13-5-1960.

– Hoàng Tranh: Hồ Chí Minh với Trung Quốc, Nxb. Giải phóng quân, Bắc Kinh, 1987, tr.193-194 (bản Trung văn).

Tháng 5, ngày 13

6 giờ 30, Chủ tịch Hồ Chí Minh dự cuộc mít tinh của nhân dân Thủ đô Hà Nội chào mừng Thủ tướng Chu Ân Lai và Đoàn đại biểu Đảng và Chính phủ Trung Quốc.

Sau diễn văn chào mừng của Chủ tịch Ủy ban hành chính thành phố Hà Nội Trần Duy Hưng và lời đáp của Thủ tướng Chu Ân Lai, Người nói chuyện với đồng bào dự mít tinh về thắng lợi của nhân dân ta trong cuộc bầu cử Quốc hội khoá II, về tình hữu nghị Việt Nam – Trung Quốc. “Nhân dịp này, Bác tiết lộ một bí mật, Thủ tướng Chu Ân Lai vốn là bạn cũ của Bác. Hai người quen biết nhau đến nay đã hơn 40 năm rồi”.

Buổi mít tinh kết thúc, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Thủ tướng Chu Ân Lai bước tới hai bên lễ đài vẫy tay cám ơn đồng bào.

Trưa, Chủ tịch tới dự tiệc do Thủ tướng Chu Ân Lai tổ chức tại Đại sứ quán Trung Quốc để mừng thọ Người 70 tuổi. Thủ tướng chúc Chủ tịch “thanh xuân thường tại, vạn thọ vô cương”. Phó Thủ tướng Trần Nghị cũng đọc bài thơ do ông sáng tác để chúc thọ Người.

16 giờ, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Thủ tướng Chu Ân Lai, Phó Thủ tướng Trần Nghị tiếp Đoàn đại biểu Hội hữu nghị Việt – Trung đến chào mừng, sau đó là Đoàn đại biểu các cháu thiếu nhi Hoa Kiều và Việt Nam.

Tối, cũng tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch Hồ Chí Minh mở tiệc chiêu đãi các vị khách quý Trung Quốc, sau đó mời mọi người xem một số tiết mục văn nghệ đặc sắc do các em Trường ca kịch dân tộc và Trường múa Việt Nam biểu diễn.

Cùng ngày, bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Đế quốc Mỹ bị bắt quả tang, ký bút danh T.L, đăng báo Nhân dân, số 2246, tố cáo những hành động khiêu khích của Mỹ như cho máy bay do thám lãnh thổ Liên Xô, tổ chức những hoạt động phá hoại… và nhắc nhở mọi người phải luôn luôn đề cao cảnh giác.

– Báo Nhân dân, số 2246, ngày 13-5-1960 và số 2247, ngày 14-5-1960.

– Hoàng Tranh: Hồ Chí Minh với Trung Quốc, Nxb. Giải phóng quân, Bắc Kinh, 1987, tr. 194-196 (bản Trung văn).

Tháng 5, ngày 14

Chủ tịch Hồ Chí Minh tiễn Đoàn đại biểu Đảng và Chính phủ nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa về nước.

– Tư liệu Bảo tàng Hồ Chí Minh.

– Bảo tàng Hồ Chí Minh: Hồ Chí Minh với Trung Quốc – Biên niên sự kiện, Hà Nội, 2004, tr. 235.

Tháng 5, ngày 16

14 giờ 30, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp Đại sứ nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tại Việt Nam Hà Vỹ để trao đổi về chuyến đi thăm Trung Quốc của Người trong thời gian tới.

Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng các cháu thiếu nhi Hà Nội con nai (do Nông trường Mộc Châu biếu Người) để nuôi trong Vườn Bách Thảo (Hà Nội).

Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi điện chúc mừng tới các vị lãnh đạo Đảng và Chính phủ Liên Xô nhân dịp Liên Xô phóng thành công con tàu vũ trụ.

– Báo Nhân dân, số 2250, ngày 17-5-1960.

– Tài liệu lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.

– Chủ tịch Hồ Chí Minh với Thủ đô Hà Nội, Sở Văn hoá – Thông tin, Hà Nội, 1985, tr. 43.

– Bản gốc bức điện, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.

Tháng 5, ngày 17

10 giờ, Chủ tịch Hồ Chí Minh rời Hà Nội đáp máy bay sang thăm không chính thức Nam Ninh (Trung Quốc). Cùng đi có Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam Hà Vỹ.

11 giờ 50, Chủ tịch Khu tự trị Choang Quảng Tây Vi Quốc Thanh ra tận chân cầu thang máy bay đón Người.

Cùng ngày, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Quyết định số 12/QĐ, bác đơn xin ân giảm án tử hình của một phạm nhân can tội giết người cướp của.

– Hoàng Tranh: Hồ Chí Minh với Trung Quốc, Nxb. Giải phóng quân, Bắc Kinh, 1987, tr.160 (bản Trung văn).

– Bản gốc Quyết định, lưu tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia I.

Tháng 5, ngày 18

9 giờ, Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp các cán bộ phụ trách lãnh sự quán Việt Nam tại Nam Ninh trao đổi và căn dặn một số công việc.

16 giờ, Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp một số cán bộ của Nam Ninh trao đổi về vấn đề công xã.

17 giờ 30, Người đi thuyền trên sông Ung thăm quang cảnh thành phố.

21 giờ, Người xem vở ca kịch Lưu Tam.

Bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Học tập công nhân Liên Xô, ký bút danh T.L., đăng báo Nhân dân, số 2251, ca ngợi những thành tựu to lớn của nhân dân Liên Xô trên lĩnh vực kinh tế, khoa học kỹ thuật, văn hoá, cải thiện đời sống… và khuyên công nhân Việt Nam phải học hỏi, thi đua với công nhân Liên Xô, thực hiện khẩu hiệu: “Học tập tiên tiến, đuổi kịp tiên tiến, vượt quá tiên tiến”, để hoàn thành vượt mức kế hoạch Nhà nước giao cho.

– Báo Nhân dân, số 2251, ngày 18-5-1960.

– Nhật ký công tác của đồng chí Vũ Kỳ.

– Bảo tàng Hồ Chí Minh: Hồ Chí Minh với Trung Quốc – Biên niên sự kiện, Hà Nội, 2004, tr. 235.

Tháng 5, ngày 19

9 giờ, các đồng chí lãnh đạo thành phố Nam Ninh tới chúc thọ lần thứ 70 của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

17 giờ, đồng chí Vi Quốc Thanh và một số cán bộ đến gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh chuyển thư chúc thọ của Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc tới Người³⁾. Ông Vi Quốc Thanh còn tặng Người một chiếc gậy rất đẹp⁴⁾.

18 giờ 30, Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp đồng chí Chủ tịch Đảng Cộng sản Mã Lai⁵⁾ và dự bữa cơm thân mật do đồng chí Vi Quốc Thanh tổ chức tại nhà riêng để chào mừng ngày sinh nhật của Người.

Lễ mừng thọ được tổ chức theo đúng ý của Người nên Người rất vui. Sau bữa cơm, Người đi xem các cháu thiếu nhi biểu diễn văn nghệ. Buổi biểu diễn kết thúc, Người bước lên sân khấu thân mật bắt tay và tặng kẹo cho các nghệ sĩ tí hon.

– Hoàng Tranh: Hồ Chí Minh với Trung Quốc, Nxb. Giải phóng quân, Bắc Kinh, 1987, tr. 160 (bản Trung văn).

– Báo Nhân dân, số 2254, ngày 21-5-1960.

– Tài liệu lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.

Tháng 5, trước ngày 20

Chủ tịch Hồ Chí Minh ký quyết định khen thưởng cho một số cá nhân và đơn vị xuất sắc trong phong trào làm phân bón⁶⁾.

– Báo Nhân dân, số 2253, ngày 20-5-1960.

Tháng 5, ngày 20

10 giờ, Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp và nghe một số cán bộ ở Nam Ninh (Trung Quốc) giới thiệu về vấn đề cải tiến nông cụ ở Nam Ninh.

Từ 15 giờ đến 17 giờ, Người đi thăm Công xã Hòa Bình, thăm xưởng cơ khí của công xã.

Trong ngày, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi vòng hoa tới viếng cụ Bùi Kỷ – Ủy viên Chủ tịch đoàn Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam vừa từ trần.

– Hoàng Tranh: Hồ Chí Minh với Trung Quốc, Nxb. Giải phóng quân, Bắc Kinh, 1987, tr. 161 (bản Trung văn).

– Tài liệu lưu Bảo tàng Hồ Chí Minh.

Tháng 5, trước ngày 21

Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng ba huy hiệu cho ba người có thành tích trong phong trào chăn nuôi, dạy văn hoá và làm phân bón.

– Báo Nhân dân, số 2254, ngày 21-5-1960.

Tháng 5 ngày 21

Chủ tịch Hồ Chí Minh rời Nam Ninh về Hà Nội.

– Tài liệu lưu Bảo tàng Hồ Chí Minh.

Tháng 5, ngày 23

Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp Đoàn đại biểu các nhà khoa học Trung Quốc sang Việt Nam giúp nghiên cứu kỹ thuật làm mưa nhân tạo.

Bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Cảm ơn đế quốc Mỹ”, ký bút danh T.L., đăng báo Nhân dân, số 2256. Tác giả “cảm ơn” đế quốc Mỹ, vì ngoài việc tự lộ rõ chân tướng qua vụ hoạt động gián điệp cho máy bay do thám Liên Xô, Mỹ còn “giúp nhân dân thế giới thêm cảnh giác, thêm hăng hái ủng hộ chính sách đúng đắn của Liên Xô”.

– Chủ tịch Hồ Chí Minh với Trung Quốc (sách ảnh), Nxb. Đại bách khoa toàn thư Trung Quốc, Bắc Kinh, 1995, tr. 146.

– Báo Nhân dân, số 2256, ngày 23-5-1960.

Tháng 5, trước ngày 28

Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi lời cảm ơn chung tới các đoàn thể, các cơ quan, đồng bào và chiến sĩ cả nước, kiều bào và ngoại kiều, các vị lãnh đạo Đảng và Chính phủ các nước trên thế giới đã gửi điện, viết thư chúc mừng nhân dịp sinh nhật của Người.

– Báo Nhân dân, số 2261, ngày 28-5-1960.

Tháng 5, ngày 29

Sáng, Chủ tịch Hồ Chí Minh dự họp Bộ Chính trị bàn về vấn đề nhân sự của Chính phủ.

Cùng ngày, bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Những bước tiến của các hợp tác xã thủ công nghiệp, ký bút danh T.L., đăng báo Nhân dân, số 2262, nêu lên những thành công bước đầu của phong trào hợp tác xã thủ công ở miền Bắc và chỉ rõ những điều kiện rất quan trọng để củng cố và phát triển tốt hợp tác xã là:

– Cán bộ cần phải chí công vô tư,

– Lãnh đạo phải dân chủ,

– Quản lý phải chặt chẽ, toàn diện,

– Phân phối phải công bằng,

– Các hợp tác xã phải giúp đỡ, học hỏi lẫn nhau.

– Báo Nhân dân, số 2262, ngày 29-5-1960.

– Biên bản Hội nghị Bộ Chính trị, lưu tại Cục Lưu trữ Trung ương Đảng, phông Ban Chấp hành Trung ương, khoá II.

Tháng 5, ngày 30

Chủ tịch Hồ Chí Minh dự họp Bộ Chính trị bàn về vấn đề lương thực. Sau khi nghe báo cáo về tình hình vụ chiêm, Người nêu rõ việc thu thuế không nên gò ép gây tình hình căng thẳng trong nhân dân (nhất là vụ chiêm này), phải căn cứ vào thực tế mà định ra chính sách cho phù hợp. Người cũng nêu một số ý kiến về chính sách với cán bộ, đảng viên và nhắc nhở phải giữ lời hứa với các bạn hàng quốc tế trong vấn đề xuất khẩu.

Trong ngày, Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp Đoàn đại biểu Đảng bộ và Chính quyền tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) sang dự lễ kỷ niệm 5 năm ngày thành lập Khu tự trị Thái – Mèo.

– Biên bản Hội nghị Bộ Chính trị, lưu tại Cục Lưu trữ Trung ương Đảng, phông Ban Chấp hành Trung ương, khoá II.

– Báo Nhân dân, số 2266, ngày 2-6-1960.

– Chủ tịch Hồ Chí Minh với Trung Quốc (sách ảnh), Nxb. Đại bách khoa toàn thư Trung Quốc, Bắc Kinh, 1995, tr. 147.

Tháng 5, ngày 31

Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi điện mừng sinh nhật lần thứ 59 Tổng thống Inđônêxia A. Xucácnô.

Chiều, Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp Tổng thanh tra quân đội nước Cộng hòa Cuba V.C. Rôđơrighết, đang ở thăm Việt Nam, đến chào Người. Sau buổi nói chuyện thân mật, Người mời ông V.C. Rôđơrighết ở ăn cơm cùng với Người.

Tối, tại Phủ Chủ tịch, Người vui liên hoan với hơn 100 các cháu thiếu nhi nội, ngoại thành Hà Nội, các cháu thiếu nhi miền Nam, con kiều bào mới về nước, con các chuyên gia nước ngoài công tác tại Hà Nội… Người trò chuyện vui vẻ và cùng xem phim hoạt họa với các cháu.

Trong ngày, Người đến thăm Trường múa Việt Nam tại Khu văn công Cầu Giấy (Hà Nội).

– Tài liệu lưu Bảo tàng Hồ Chí Minh.

– Báo Nhân dân, số 2265, ngày 4-6-1960.

– Chủ tịch Hồ Chí Minh với Thủ đô Hà Nội, Sở Văn hóa – Thông tin, Hà Nội, 1985, tr. 43.

Tháng 5

Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng 96 con cá rô phi cho hợp tác xã Tiền Phong, thôn Yên Duyên (nay thuộc xã Yên Sở, huyện Thanh Trì, Hà Nội) và khuyên hợp tác xã nên nhân giống gây phong trào nuôi cá.

– Chủ tịch Hồ Chí Minh với Thủ đô Hà Nội, Sở Văn hóa – Thông tin, Hà Nội, 1985, tr. 43.

Tháng 5

Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi tặng Khu mỏ Cọc 6 (thuộc Xí nghiệp than Hồng Gai, Cẩm Phả) 10 huy hiệu của Người để làm phần thưởng cho những cá nhân có thành tích trong phong trào thi đua của mỏ.