Tháng 8, ngày 3
Chủ tịch Hồ Chí Minh viết thư Gửi các chiến sĩ và nhân dân Nam Dương7 bày tỏ sự đồng tình ủng hộ cuộc chiến đấu bảo vệ độc lập, tự do của “anh em Nam Dương” và “tin chắc rằng cuộc kháng chiến anh dũng của nhân dân Nam Dương sẽ thắng lợi, cũng như tin chắc rằng cuộc kháng chiến, cứu quốc của nhân dân Việt Nam nhất định sẽ thành công”.
– Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, t. 5, tr. 179.
Tháng 8, ngày 4
Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 234-SL/M, bổ nhiệm ông Tôn Đức Thắng, nguyên Bộ trưởng Bộ Nội vụ, giữ chức Thanh tra đặc biệt toàn quốc.
– Bản chụp Sắc lệnh, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Tháng 8, ngày 5
Nhân dịp giới báo chí họp đại hội, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi thư chúc mừng.
Trong thư, Người nêu cụ thể năm nhiệm vụ của giới báo chí và căn dặn những người làm báo khi viết “lời lẽ phải phổ thông, dễ hiểu, đường hoàng, vui vẻ, làm cho người xem báo có thú vị mà lại có bổ ích”.
Cùng ngày, Người ký Sắc lệnh số 236-SL/M, quy định ông Tổng chỉ huy Quân đội quốc gia có quyền hạn và chức vụ như một Bộ trưởng và là một thành viên của Hội đồng Liên Bộ 12) trong Hội đồng Chính phủ.
– Bản chụp Sắc lệnh, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
– Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, t. 5, tr. 180.
Tháng 8, ngày 6
Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi điện chúc mừng Hội nghị bình dân học vụ Khu XII.
Người khen ngợi các cán bộ bình dân học vụ về những thành tích đã đạt được và mong các Uỷ ban, các đoàn thể và toàn thể đồng bào Khu XII cùng góp sức phát triển bình dân học vụ. “Như thế thì về mặt trận văn hoá, chúng ta cũng sẽ thắng lợi như về các mặt trận khác trong cuộc trường kỳ kháng chiến”.
– Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, t. 5, tr.182.
Tháng 8, ngày 15
Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi điện mừng tới Phó Chủ tịch Chính phủ Ấn Độ Nêru, nhân ngày Ấn Độ tuyên bố
độc lập.
Bức điện có đoạn: “Tin tưởng vào mối cảm tình và tình đoàn kết giữa các dân tộc Ấn Độ và Á châu, dân tộc Việt Nam cương quyết tranh đấu cho được thống nhất và độc lập”.
Cùng ngày, Người gửi điện mừng tới ông Ginnát – Toàn quyền Pakixtan, nhân ngày Pakixtan tuyên bố
độc lập.
Bức điện viết: “Thay mặt dân tộc Việt Nam và riêng tôi nữa, tôi trân trọng yêu cầu Ngài nhận và chuyển cho nhân dân Pakixtan lời chúc tụng nhiệt liệt và lời chào mừng thân ái của chúng tôi”.
– Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, t. 5, tr.183-184.
Tháng 8, ngày 17
Tại châu Tự Do (Sơn Dương, Tuyên Quang), Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ toạ phiên họp Hội đồng Chính phủ bàn về công tác tuyên truyền, việc kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám, vấn đề giúp đỡ đồng bào Việt Bắc, lương của cán bộ và một số vấn đề về tài chính, tư pháp.
Cùng ngày, Người viết thư Gửi các bạn thanh niên nhân Hội nghị thanh niên Việt Nam, nhấn mạnh đến vai trò của thanh niên đối với tương lai của đất nước và những phẩm chất đạo đức cần phải có ở thanh niên. Với tư cách “một người bạn có lịch duyệt”, Người khuyên thanh niên:
“Chớ đặt những chương trình, kế hoạch mênh mông, đọc nghe sướng tai nhưng không thực hiện được.
Việc gì cũng cần phải thiết thực, nói được, làm được. Việc gì cũng phải từ nhỏ dần dần đến to, từ dễ dần dần đến khó, từ thấp dần dần đến cao. Một chương trình nhỏ mà thực hành được hẳn hoi, hơn là một trăm chương trình to tát mà làm không được”.
Trong ngày, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 74/SL, bổ nhiệm ông Khuất Duy Tiến làm Cục trưởng Ngoại thương Cục.
– Bản sao Biên bản Hội đồng Chính phủ, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
– Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, t. 5, tr.185-186.
– Bản chụp Sắc lệnh, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Tháng 8, ngày 19
Nhân dịp kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết Thư gửi đồng bào toàn quốc và Thư gửi đồng bào Việt Bắc.
Trong Thư gửi đồng bào toàn quốc, sau khi nêu bật ý nghĩa của Cách mạng Tháng Tám, Người viết:
“Nay cuộc trường kỳ kháng chiến phải tiếp tục cái nhiệm vụ vẻ vang của Cách mạng Tháng Tám: Phải làm cho nền Dân chủ Cộng hoà chắc chắn, phải làm cho quyền thống nhất độc lập vững vàng… Chúng ta có cái chí quật cường không núng của dân tộc, chúng ta có sự đoàn kết của toàn dân. Chúng ta có cái lòng hy sinh cảm tử của chiến sĩ ở tiền tuyến. Chúng ta có cái sức kiên quyết nhẫn nại của đồng bào ở hậu phương. Đó là những vũ khí luôn luôn chiến thắng quân thù, không lực lượng nào chiến thắng được những vũ khí đó… Chúng ta dám trả cái giá cho thắng lợi, thì chúng ta nhất định thắng lợi”.
Trong Thư gửi đồng bào Việt Bắc, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhắc lại truyền thống cách mạng vẻ vang của nhân dân các dân tộc Việt Bắc và dặn dò những công việc cần làm để Việt Bắc tiếp tục góp phần vào công cuộc kháng chiến của toàn dân tộc.
Cùng ngày, Người đã trả lời phỏng vấn của các nhà báo. Về câu hỏi “Nghe nói có một bộ phận người Pháp ở đây muốn lập một chính phủ bù nhìn, ý kiến của Chủ tịch đối với bọn người ấy thế nào?“, Người nói:
“Một số thực dân phản động có thể có mưu mô đó. Nhưng Cao uỷ Bôlaéc là một nhà đại chính trị, chắc ông thừa biết các kinh nghiệm chính phủ bù nhìn ở Nam Bộ, nó đã không giải quyết được gì, mà chỉ làm kéo dài cuộc chiến tranh và ngăn trở sự thân thiện giữa hai dân tộc Việt – Pháp. Không lẽ một người sáng suốt như Cao uỷ Bôlaéc lại đi theo con đường đó”.
Trong ngày, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 75/SL, cho phép ông Walter Rudy Stephen, kiều dân Đức, được nhập quốc tịch Việt Nam và lấy tên là Lê Đức Nhân.
– Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, t. 5, tr.187-191.
– Bản chụp Sắc lệnh, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Tháng 8, ngày 20
Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư cho ông Nguyễn Khánh Toàn. Toàn văn bức thư như sau:
“Chú Lĩnh 13),
Chú ốm đi ốm lại mãi. Mình lo cho sức khoẻ của chú. Phải gắng uống thuốc đi cho khỏi. Hoặc nhờ thầy thuốc tiêm cho. Chớ để ốm mãi như vậy, chú đã yếu mà anh cũng lo.
Thân ái và quyết thắng
Ngày 20 tháng 8 năm 1947
ANH”.
– Bút tích bức thư. Bản chụp lưu tại Viện Hồ Chí Minh.
– Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, t. 5, tr.194.
Tháng 8, ngày 23
Chủ tịch Hồ Chí Minh ký:
– Sắc lệnh số 70/SL, cử Khu trưởng các Khu XI, XV, Khu phó Khu VI và Chính trị uỷ viên các Khu II, XII.
– Sắc lệnh số 71/SL, cử các Chính trị uỷ viên các Khu VI, VIII, IX.
– Bản chụp Sắc lệnh, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Tháng 8, ngày 26
Chủ tịch Hồ Chí Minh trả lời phỏng vấn của báo Vui sống về vấn đề y tế và quân y trong thời kỳ kháng chiến.
Người nói: “Theo tôi biết, thì y tế và quân y đều cố gắng làm việc. Riêng về quân y, vì ở gần bộ đội và gần mặt trận, đã có những bác sĩ, y sĩ, y tá, dược sĩ và chị em khán hộ rất chịu khó và gan góc, đối với anh em thương binh rất tử tế, đối với công việc rất có tinh thần phụ trách. Đó là những điều đáng nhớ, đáng khen. Tuy trong hoàn cảnh khó khăn, anh em y giới đã tự chế được mấy thứ thuốc mới. Đó là một sự đáng mừng.
Y tế và quân y cần phải đoàn kết chặt chẽ, cộng tác mật thiết, phải ra sức đào tạo cán bộ, phát minh thêm thuốc mới”.
Cùng ngày, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký:
– Sắc lệnh số 76/SL, thành lập Đại đoàn Độc lập.
– Sắc lệnh số 77/SL, cử ông Hoàng Văn Thái – Tổng tham mưu trưởng Quân đội quốc gia Việt Nam kiêm chức Đại đoàn trưởng Đại đoàn Độc lập; ông Nguyễn Lâm Kính – nguyên Tham mưu trưởng Chiến khu II, giữ chức Đại đoàn phó và ông Lê Vinh Quốc – nguyên Chính uỷ Trung đoàn 147, giữ chức Chính uỷ Đại đoàn.
– Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, t. 5, tr. 195.
– Bản chụp Sắc lệnh, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Tháng 8, ngày 28
Chủ tịch Hồ Chí Minh trả lời báo Độc lập về việc mở rộng Chính phủ.
Người nêu rõ: “Chính sách của Chính phủ trước sau vẫn là đại đoàn kết. Đối với các vị quan lại cũ cũng như đối với tất cả các giới đồng bào, những người có tài có đức thì Chính phủ đều hoan nghênh ra gánh việc nước”. Và khẳng định: “Trước sự đại đoàn kết của Chính phủ và quốc dân đồng bào, mưu mô chia rẽ của thực dân phản động Pháp nhất định thất bại”.
– Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, t. 5, tr.196.
Tháng 8, ngày 29
Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Quyết định số 136-M/QĐ, cử Tham chính Văn phòng Chủ tịch Chính phủ.
– Bản chụp quyết định, lưu tại Viện Hồ Chí Minh.
Tháng 8, ngày 30 (15-7 âm lịch)
Nhân ngày lễ Phật rằm tháng Bảy, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết Thư gửi Hội Phật tử Việt Nam. Người “kính cẩn cầu nguyện Đức Phật bảo hộ Tổ quốc và đồng bào”, cảm ơn sự đóng góp của đồng bào Phật giáo trong công cuộc kháng chiến cứu nước và mong đồng bào “cố gắng thêm, cố gắng mãi” cho đến ngày kháng chiến thắng lợi, thống nhất và độc lập thành công.
Bức thư có đoạn:
“Đức Phật là đại từ đại bi, cứu khổ cứu nạn, muốn cứu chúng sinh ra khỏi khổ nạn Người phải hy sinh tranh đấu, diệt lũ ác ma.
Nay đồng bào ta đại đoàn kết, hy sinh của cải xương máu, kháng chiến đến cùng, để đánh tan thực dân phản động, để cứu quốc dân ra khỏi khổ nạn, để giữ quyền thống nhất và độc lập của Tổ quốc. Thế là chúng ta làm theo lòng đại từ đại bi của Đức Phật Thích Ca, kháng chiến để đưa giống nòi ra khỏi cái khổ ải nô lệ”.
– Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, t. 5, tr. 197.
Tháng 8
Nhân dịp kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư cho thiếu niên và nhi đồng cả nước biểu dương những gương dũng cảm, hy sinh của nhiều cháu từ Nam đến Bắc, khen ngợi những việc làm tốt và khuyên các cháu: “Việc gì có ích cho kháng chiến, có ích cho Tổ quốc thì các cháu nên gắng sức làm. Làm được bao nhiêu tốt bấy nhiêu. Tuổi các cháu còn nhỏ, thì các cháu làm những công việc nhỏ. Nhiều công việc nhỏ cộng lại thành công việc to”.
Trong tháng, Người còn viết hai bức thư bằng thể thơ bốn chữ gửi hai em nhi đồng liên lạc của bộ đội Chiến khu II là Phạm Đỗ Hải 14) và Lê Văn Thức 15) đã lập công xuất sắc: dụ hàng và bắt sống được lính Pháp.
– Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, t. 5, tr.192-193, 198-199.
Tháng 8
Chủ tịch Hồ Chí Minh đến dự Lễ khai mạc và huấn thị cho lớp bổ túc cán bộ trung cấp toàn quân do Bộ Tổng chỉ huy tổ chức tại xã La Bằng, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.
– Viện Lịch sử quân sự Việt Nam: Lịch sử cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp 1945 – 1954, Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1986, t. 2, tr. 127.
—————–
Chú thích
1) Trong cuộc hội kiến này, phía Pháp đã đưa ra bốn điều kiện cho việc ngừng bắn: 1 – Quân đội Việt Nam phải nộp vũ khí cho Pháp; 2 – Quân đội Pháp được quyền đi lại tự do trên đất nước Việt Nam; 3 – Chính phủ Việt Nam phải trả lại cho Pháp tất cả những người đã bị bắt; 4 – Chính phủ Việt Nam phải trao trả cho Pháp tất cả những người nước ngoài đã chạy sang phía Việt Nam.
2) Đồng chí Lộc, người được phân công lo việc ăn uống cho Chủ tịch Hồ Chí Minh. Chủ tịch đã quen biết đồng chí Lộc hồi hoạt động ở Thái Lan, ở Trung Quốc, sau đó theo Người về nước tham gia kháng chiến.
3) Phò chính trừ tà: giúp người ngay thẳng, chân chính, trừ diệt kẻ gian ác (B.T).
4) Tiên tri tiên giác: hiểu biết trước (B.T).
5) Ngũ cường: năm nước mạnh, theo quan niệm lúc đó gồm các nước: Liên Xô (cũ), Anh, Pháp, Mỹ và Trung Quốc (B.T).
6) Loại tiền hình tròn, có lỗ vuông, mang niên hiệu Minh Mệnh, Thiệu Trị… vẫn còn lưu hành tại các tỉnh miền Bắc Trung Bộ lúc bấy giờ (B.T).
7) Bùi Bằng Đoàn (B.T).
8) Chủ tịch Hồ Chí Minh (B.T).
9) Võ Nguyên Giáp (B.T).
10) tiÒn ViÖt Nam lu hµnh trong thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p (B.T).
11) Khu I: gồm các tỉnh Cao Bằng, Bắc Cạn, Thái Nguyên, Phúc Yên (cũ).
Khu II: gồm các tỉnh Sơn Tây, Hà Đông, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình, Hoà Bình, Sơn La, Lai Châu (cũ).
Khu III: gồm các tỉnh Hải Phòng, Kiến An, Thái Bình, Hưng Yên, Hải Dương (cũ).
Khu IV: gồm các tỉnh Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên (cũ).
Khu V: gồm các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Kon Tum, Gia Lai (cũ).
Khu X: gồm các tỉnh Lào Cai, Hà Giang, Yên Bái, Phú Thọ, Tuyên Quang, Vĩnh Yên (cũ).
Khu XI: Hà Nội.
Khu XII: gồm các tỉnh Lạng Sơn, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Ninh, Hòn Gai, Quảng Yên (cũ).
12) Theo quyết định của Hội đồng Chính phủ ngày 5-7-1947, Hội đồng Liên bộ gồm các vị Bộ trưởng các Bộ Nội vụ, Quốc phòng, Tài chính, Kinh tế, Tư pháp; nay thêm ông Tổng chỉ huy Quân đội quốc gia.
13) Hồng Lĩnh, bí danh của ông Nguyễn Khánh Toàn, lúc này là Thứ trưởng Bộ Giáo dục (B.T).
14) Em Phạm Đỗ Hải bị giặc bắt trong khi đang làm nhiệm vụ, đã tìm cách trốn thoát, lại lôi kéo được hai lính địch về theo cách mạng.
15) Em Lê Văn Thức đã dùng súng doạ Tây, bắt nó phải hàng, lấy được súng mang về.
Nguồn: dangcongsan.vn
Vkyno (st)
Việt Nam 