(ĐCSVN) – Nền Báo chí cách mạng của chúng ta do Bác Hồ sáng lập, ra đời từ năm 1925 với tờ Thanh niên mở đầu cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng – văn hóa.

Báo chí cách mạng nước ta trước năm 1945 phần lớn là báo viết tay, in thạch, in đá. Nhưng ảnh hưởng hiệu quả của những tờ báo thô sơ ấy thì vô cùng lớn, đã thức tỉnh hàng triệu nguời tìm đến Đảng, ủng hộ đường lối của Đảng, giúp Đảng tổ chức các lực lượng cách mạng chuẩn bị cho cuộc Cách mạng Tháng 8 năm 1945.

Bác Hồ ở rừng Việt Bắc (Ảnh tư liệu)

Ngược dòng lịch sử đầu năm 1925 tại Quảng Châu (Trung Quốc), đồng chí Nguyễn Ái Quốc thành lập Việt Nam thanh niên cách mạng đồng chí hội, biên soạn tài liệu mở lớp đào tạo thanh niên, đồng chí đã cho ra đời báo Thanh niên, tờ báo đặc biệt đầu tiên của báo chí cách mạng Việt Nam.

Trải qua 88 năm Báo chí cách mạng, lúc bí mật, lúc công khai và kể cả khi đã giành được chính quyền, biết bao nhà báo đã ngã xuống, góp phần giành độc lập tự do cho dân tộc. Chúng tôi là người có vinh dự có thời gian được sống gần Bác, luôn nhớ về tấm gương của Bác là bài học lớn cho lớp phóng viên chúng tôi thuở ấy.

Bác dạy người làm báo cần quý trọng tiếng Việt

Những ngày đầu kháng chiến, phim dùng để quay rất hiếm nên việc ghi lại hình ảnh Bác Hồ không được nhiều. Năm 1951 cần dựng một bộ phim có hình ảnh Bác, các đồng chí làm điện ảnh Phạm Văn Khoa, Mai Lộc xin phép Bác cho quay bổ sung, Bác đồng ý.

Trước khi quay, anh Mai Lộc người miền Nam kéo ngay cái thước dây để đo từ ống kính đến gần chỗ Bác đang đứng xem bao xa cho độ nét ống kính thật chính xác. Anh gọi: Khoa ơi Khoa, “quinze yard”! (tức là 15 thước). Anh Phạm Văn Khoa gạt thước ống kính. Không ngờ, Bác nói: Không nói được Tiếng Việt sao mà chú phải nói tiếng Tây?. Bị bác la, anh Mai Lộc khóc. Bác bảo: Bác mắng oan lắm sao mà khóc! Anh Mai Lộc vẫn tiếp tục quay cảnh Bác đọc báo và làm việc với Tổng Bí thư Trường Chinh. Khi quay phim Bác xong, anh Mai Lộc vẫn còn buồn. Lúc này Bác lại nói vui: “Payer les artistes tout de suitr”. (Trả thù lao cho diễn viên đi!) Không khí vỡ òa, mấy Bác cháu lại cười vang, Bác tặng mỗi người một điếu thuốc. Bác thủ thỉ:  Bác biết nhiều thứ tiếng hơn các chú, nhưng phải luôn luôn quý trọng tiếng mẹ đẻ.

Bác dạy người làm báo chí, văn nghệ phải trọng văn hóa dân tộc

Đọc Chinh phụ ngâm, yêu thơ…và tự hào về văn hóa dân tộc mình, Bác thường giới thiệu với khách quốc tế hiểu hơn về văn hóa dân tộc Việt Nam.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp và tác giả ( Nhà quay phim Việt Tùng -bên trái ảnh)

Hôm đó có đoàn đại biểu Đảng, chính phủ Tiệp Khắc sang thăm Việt Nam Bác chọn đoàn Văn công Tổng cục Chính trị giới thiệu và biểu diễn. Trước giờ mở màn gần 1 tiếng, Bác đến sớm xem chuẩn bị ra sao. Trong lúc diễn viên đang hóa trang, bất ngờ thấy Bác xuất hiện. Anh em mừng rỡ: Bác đến! Mọi người vội chạy đến với Bác. Bác hỏi: Hôm nay các cô, các chú có bài tủ gì nào? (Bài tủ là bài hay nhất, đi đâu cũng được giới thiệu). Các anh chị trong đoàn thưa với Bác, chúng cháu có nhiều bài hay, trong đó có cả bài hát Tiệp Khắc hát bằng tiếng Tiệp và tiếng Việt nữa ạ!! Bác vui nhưng căn dặn khéo: Các cô chú chuẩn bị như thế thì tốt. Nhưng, các cô chú phải cẩn thận, kẻo khi hát các cô chú hát tiếng Tiệp Khắc cho bạn nghe, họ tưởng các cô chú đang hát tiếng Việt, mà các cô chú hát tiếng Việt cho Bác nghe, Bác lại nghĩ các cô chú hát tiếng Tiệp Khắc!… Nghĩ lại mới hiểu ý nghĩa Bác căn dặn: Hát phải hát to, rõ lời, tiếng của ca sĩ phải tròn vành vạnh…

Bác thường nhắc với NSƯT ngâm thơ Trần Thị Tuyết: “Bác thích giọng ngâm của cháu, cháu có giọng quý như vậy nhưng đừng tự mãn đấy!  Đầu năm 1968, Bác viết bài thơ Mừng xuân 68. Trước khi chị Tuyết ngâm, Bác vào phòng Bá Âm của Đài Tiếng nói Việt Nam đọc thử. Bác hỏi mọi người: Có được không? Mọi người khen. Bác bảo:  Hay thì vỗ tay đi! Khiến không khí thật vui, đúng là ngày sắp tết. Bác là một chủ tịch trăm công ngàn việc, mà quan tâm đến anh em văn nghệ, báo chí rất cụ thể.

Có lần anh em đi phục vụ Bác, cơ quan chuẩn bị cơm nắm mang theo, khi đến giờ ăn, Bác cháu cùng mang ra ăn. Bác thấy anh em quay phim trong suất ăn không có giò, mà suất của Bác lại có. Bác không đồng ý, và lấy đũa chia ra mỗi người một tí. Bác nói: Làm việc thì chức năng khác nhau, nhưng ăn thì công bằng…

Về những thước phim Bác Hồ đi cấy

Ngày đó miền Bắc thời tiết giáp tết lạnh, thường mưa phùn, những người nông dân phải cấy xong mới có thể ăn tết. Bác Hồ đi trên đường đê, nhìn xuống cánh đồng, xa xa đoàn người mắc áo tơi đang lom khom cấy lúa. Bác tần ngần nói: “Cúi lom khom lâu thế kia, thì đêm về nằm chắc đau mình khó ngủ”. Sau đó Bác đi công tác Trung Quốc, thấy bạn đã chế được máy cấy thay được sức người, Bác mừng lắm bèn cho mời anh Nguyễn Lam, Bí thư đoàn Thanh niên Lao động đến gặp Bác. Bác nói: Chú tìm cho Bác hai người thanh niên nhanh nhẹn để sang Trung Quốc học cách sáng chế chiếc máy cấy để tăng năng suất mà giảm sức lao động. Bác nhấn mạnh: Chú cứ cử người thanh niên nhanh nhẹn nhưng lại phải là thanh niên nông dân, họ mới thông cảm cái khó khăn của nông dân thì mới có kết quả… Nhiều năm đã trôi qua, giờ xem lại những thước phim Bác Hồ đi cấy  thấy tình Bác vẫn còn đây…

Đức tính liêm khiết của Bác

Bác sĩ thấy Bác đọc báo mà đẩy xa tờ báo mới đọc được. Với kinh nghiệm của nghề, ông biết Bác bị tăng số kính. Nhân sang Đức có loại kính tốt, Bác sĩ bèn mua một chiếc, bảo anh An Sơn quay phim đêm khuya  vào đổi kính của Bác. Bác giật mình thức giấc. Bị phát hiện,  An Sơn lúng túng: “Thưa Bác cháu muốn đổi kính để Bác đọc tốt hơn”. Bác nói: “Bác cháu mình đi công tác hay đi mua kính cho Bác? Thôi cất đi, cháu phải nhớ rằng Bác không đưa tiền nhờ cháu mua, và tiền chắc hẳn không phải của cháu, như vậy là phải lấy tiền của dân. Thôi cất đi…” .

Những đức tính của người thầy, người đồng nghiệp lớn ấy, mãi mãi là những bài học cao quý cho những người làm báo chúng ta sau này./.

NSƯT, Đạo diễn Phạm Việt Tùng

Theo dangcongsan.vn
Vkyno (st)