1. MỤC ĐÍCH: Làm cho người nghèo thì đủ ǎn.

Người đủ ǎn thì khá giàu

Người khá giàu thì giàu thêm.

Người nào cũng biết chữ,

Người nào cũng biết đoàn kết, yêu nước.

2. CÁCH LÀM: Đem tài dân, sức dân, của dân làm lợi cho dân.

Không phải Chính phủ xuất tiền ra làm. Chính phủ chỉ giúp kế hoạch cổ động.

Vì vậy những kế hoạch địa phương có thể tự thực hành được, cứ giúp cho đồng bào làm giàu dần, như hợp tác xã, v.v..

Việc gì cũng phải từ việc dễ đến việc khó, từ việc gấp đến việc hoãn, từ việc ít tốn tiền đến việc tốn nhiều tiền. Nói tóm lại: kế hoạch phải thiết thực, phải làm được. Chớ làm kế hoạch đẹp mặt, to tát, kể hàng triệu nhưng không thực hiện được.

TǍNG GIA SẢN XUẤT

1. Việc này Chính phủ làm một phần, để làm kiểu mẫu cho dân. Một phần đồng bào địa phương tự làm lấy. Chính phủ chỉ giúp ý kiến.

2. Phần Chính phủ làm:

a) Chính phủ xuất hai triệu đồng (sẽ do Bộ Tài chính giao) để làm 2000 mẫu đồn điền (công nhân, công cụ, súc vật, giống mạ, v.v.).

Nếu thí nghiệm này thành công sẽ làm thêm.

b) Chính phủ chỉ định một ban phụ trách về việc này: 7 vị:

Cụ Lê Thước – Chủ nhiệm kiêm thủ quỹ

Anh Nhân, kiêm đốc lý 1000 mẫu

Cù Huy Cận

Anh Bách

Đặng Việt Châu.

Hai người nữa do 5 vị trên cẩn thận cử thêm. Ban này sẽ có sắc lệnh của Chính phủ chuẩn y.

c) Hai đốc lý phân công nhưng phải mật thiết hợp tác. Nghĩa là mỗi người chuyên trách 1000 mẫu để thi đua nhau cho mau tiến bộ, nhưng về kinh nghiệm, dụng cụ, súc vật thì phải giúp lẫn nhau.

d) Kế hoạch chung thì Ban trị sự bàn với nhau.

e) Tiền tiêu chưa đến 1000 đồng thì phải có biên lai hẳn hoi của đốc lý, quá 1000 đồng thì phải có toàn ban ký.

f) Công nhân trong đồn điền phải có tổ chức:

Học chữ quốc ngữ

Học quân sự thường thức

Học chính trị: yêu nước, đoàn kết, kháng chiến, v.v..

VǍN HOÁ

Đồng bào Hạ du còn hơn 50% mù chữ. Đồng bào Thượng du 90% mù chữ!

Chính phủ giao cụ Lê Thước và anh Đặng Thai Mai tổ chức một Ban Vǎn hoá (mời thêm những nhà trí thức danh vọng).

Trách nhiệm của Ban Vǎn hoá: làm sao cho đến tháng 6 nǎm 1947, số người mù chữ phải bớt 50%.

Chính phủ phụ cấp một khoản tiền 100.000 đồng làm kinh phí do cụ Lê Thước giữ.

Ban Vǎn hoá phải tìm những cách không cần tốn tiền mà học được, như “gia đình học hiệu”, “tiểu giáo viên”, cả làng chung gạo nuôi một thầy giáo, v.v..

Không có giấy thì viết vào cát, không có bút thì dùng lẽ tre (1), v.v., không thiếu gì cách học mà không tốn tiền.

*

*      *

Ban tǎng gia sản xuất Thanh Hoá cứ làm việc địa phương, rồi liên lạc với Ban tǎng gia sản xuất trung ương.

Cần có một kế hoạch dẫn thuỷ nhập điền (2)cho 120.000 mẫu kia.

Bản gốc lưu tại Bảo tàng Cách mạng Việt Nam.
Sách Hồ Chí Minh Toàn tập, xuất bản lần thứ nhất, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1984, t. 4, tr.287-289.
Theo sách Hồ Chí Minh Toàn tập, xuất bản lần thứ nhất.
cpv.org.vn

———————————-

(1) Tạm ước 14-9-1946: Tên thường gọi của thoả hiệp tạm thời (Modus vivendi) giữa Việt Nam và Pháp, do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Bộ trưởng M.Mutê ký ngày 14-9-1946, tại Pari.

Tạm ước gồm 11 điều khoản. Nội dung của các điều khoản thể hiện những thoả thuận tạm thời về một số vấn đề bức thiết có tính chất bộ phận: Chính phủ Pháp thi hành các quyền tự do, dân chủ và ngừng bắn ở Nam Bộ; Chính phủ Việt Nam nhân nhượng với Pháp một số quyền lợi về kinh tế và vǎn hoá của Pháp ở Việt Nam; quy định thời gian tiếp tục cuộc đàm phán Việt – Pháp vào tháng 1-1947.

Việc ký Tạm ước 14-9 là một thắng lợi trong sách lược ngoại giao của Chủ tịch Hồ Chí Minh để nhân dân ta có thêm thời gian chuẩn bị lực lượng tiến hành cuộc kháng chiến lâu dài. Tr.12.

(2) Đảng Dân chủ Việt Nam: Đảng của giới trí thức, công chức và tư sản dân tộc Việt Nam.

Với sự giúp đỡ của Đảng Cộng sản Đông Dương, Đảng được thành lập ngày 30-6-1944.

Tháng 7-1944, Đảng Dân chủ Việt Nam tự nguyện gia nhập Mặt trận Việt Minh và cùng với các Hội Cứu quốc tiến hành quá trình chuẩn bị lực lượng cho Cách mạng Tháng Tám – 1945.

Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và kháng chiến chống Mỹ, cứu nước cũng như trong công cuộc xây dựng đất nước, Đảng Dân chủ Việt Nam đã có nhiều đóng góp quan trọng vào việc tǎng cường và củng cố khối đoàn kết toàn dân trong Mặt trận dân tộc thống nhất, xây dựng và củng cố chính quyền, góp phần thực hiện đường lối, chính sách của Đảng Cộng sản và Chính phủ Việt Nam.

Đại hội toàn quốc Đảng Dân chủ Việt Nam (từ 18 đến 20-10-1988) – Đại hội cuối cùng, Đảng đã kết thúc 44 nǎm hoạt động và hoàn thành vai trò lịch sử. Tr.14.