Cùng đồng bào, quân đội và cán bộ toàn quốc và kiều bào ở nước ngoài,

Nhân dịp kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám và ngày Quốc khánh nǎm thứ 9, tôi trân trọng thay mặt Chính phủ gửi lời thân ái mừng toàn thể đồng bào, quân đội, cán bộ và kiều bào.

Suốt 80 nǎm trước đây, bọn vua chúa phong kiến đã bán Tổ quốc ta và nhân dân ta cho thực dân Pháp. Trong thời kỳ đen tối ấy, ông cha ta rồi đến chúng ta đã đấu tranh không ngừng, để giành lại tự do độc lập cho dân tộc.

Trong cuộc Thế giới chiến tranh thứ hai, Liên Xô đại thắng, đã tiêu diệt phát xít Đức và quân phiệt Nhật. Cuộc đại thắng ấy đã giúp Cách mạng Tháng Tám của chúng ta thành công.

Mục đích Cách mạng Tháng Tám là gì?

Là giành lại hoà bình, thống nhất, độc lập và dân chủ cho Tổ quốc ta, cho nhân dân ta.

Cách mạng Tháng Tám thành công, ngày 2-9 nước ta tuyên bố độc lập. Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ra đời. Tổng tuyển cử tự do 22 được tổ chức, nhân dân toàn quốc ta đã bầu ra Quốc hội. Quốc hội thông qua Hiến pháp và bầu ra Chính phủ Trung ương. Chính quyền địa phương từ xã đến tỉnh đều do nhân dân cử ra. Thế là lúc đó chúng ta đã bắt đầu thực hiện thống nhất, độc lập và dân chủ.

Nhân dân và Chính phủ ta bao giờ cũng muốn hoà bình, để xây dựng nước nhà, xây dựng đời sống tự do hạnh phúc.

Nhưng chẳng bao lâu, thực dân hiếu chiến Pháp lại gây ra chiến tranh, mong cướp nước ta, bắt dân ta làm nô lệ lần nữa.

Gặp lúc Tổ quốc lâm nguy, nhân dân, quân đội, cán bộ và Chính phủ ta đoàn kết chặt chẽ, kiên quyết kháng chiến 8, 9 nǎm trường, và đã thu được nhiều thắng lợi to lớn.

Mục đích kháng chiến là để giữ lấy và phát triển những thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám, tức là hoà bình, thống nhất, độc lập và dân chủ.

Nhờ quân và dân ta kháng chiến anh dũng và được sự ủng hộ của nhân dân các nước bạn, nhân dân Pháp và nhân dân yêu chuộng hoà bình thế giới nên chúng ta đã thắng lợi ở Hội nghị Giơnevơ. Chính phủ Pháp đã thừa nhận và các nước ở Hội nghị đã chứng nhận những điều như sau:

– Hoà bình được lập lại ở Đông Dương trên nền tảng nước Pháp tôn trọng độc lập, chủ quyền, thống nhất và lãnh thổ toàn vẹn của ba nước Việt Nam, Khơme và Lào.

– Nhân dân ba nước Việt Nam, Khơme và Lào sẽ tổng tuyển cử tự do để thống nhất nước nhà.

– Pháp sẽ rút quân ra khỏi Đông Dương.

Chúng ta đã ký đình chiến với Pháp, hoà bình đã bắt đầu lập lại ở Việt Nam và ở toàn Đông Dương.

Đó là một thắng lợi to lớn. Có thắng lợi ấy là nhờ lòng nồng nàn yêu nước, tình đoàn kết nhất trí và tinh thần hy sinh chiến đấu của toàn thể quân và dân ta từ Nam đến Bắc, ở vùng tạm bị chiếm và ở vùng tự do.

Thắng lợi ấy là kết quả của Cách mạng Tháng Tám, của ngày độc lập 2-9 và của cuộc kháng chiến anh dũng 8, 9 nǎm qua.

Đó là thắng lợi của nhân dân Việt Nam, Khơme và Lào; cũng là thắng lợi của nhân dân Pháp và nhân dân yêu chuộng hoà bình thế giới.

*

*      *

Thắng lợi mới làm cho tình hình nước ta đổi mới tức là từ chiến tranh chuyển sang hoà bình. Nhưng để giành lấy hoà bình toàn diện và lâu dài, chúng ta cần phải ra sức đấu tranh.

Tình hình mới đặt cho nhân dân, quân đội, cán bộ và Chính phủ ta những nhiệm vụ mới. Nhiệm vụ chung của chúng ta hiện nay là: Thi hành đúng đắn hiệp định đình chiến, đấu tranh để giữ gìn và củng cố hoà bình, để thực hiện thống nhất, hoàn thành độc lập và dân chủ trong toàn quốc.

Để thực hiện thống nhất, độc lập và dân chủ trong toàn quốc, trước hết chúng ta phải giữ gìn và củng cố hoà bình.

Để giữ gìn và củng cố hoà bình, cần có lòng thật thà của cả hai bên Việt và Pháp. Nhân dịp này, tôi trịnh trọng nhắc lại một lần nữa:

– Chúng ta kiên quyết tôn trọng và thực hiện hiệp định đình chiến đã ký kết với Pháp. Chúng ta sẽ bảo hộ lợi ích kinh tế và vǎn hoá của người Pháp ở Việt Nam. Chúng ta sẵn sàng tiếp tục đàm phán với Chính phủ Pháp để đặt lại mối quan hệ tốt giữa nước ta và nước Pháp, trên nguyên tắc bình đẳng và hai bên đều có lợi.

Đồng thời chúng ta mong Chính phủ Pháp cũng tôn trọng và thực hiện hiệp định đình chiến, đảm bảo hoàn toàn thực hiện những điều trong bản tuyên ngôn của Hội nghị Giơnevơ và trong lời thanh minh của Chính phủ Pháp.

Để giữ gìn và củng cố hoà bình, chúng ta phải đoàn kết chặt chẽ. Đoàn kết đồng bào toàn quốc, Bắc Nam khǎng khít một nhà. Đoàn kết với anh em Khơme và Lào. Đoàn kết với nhân dân châu á. Đoàn kết với nhân dân Pháp và nhân dân yêu chuộng hoà bình thế giới, trước hết là nhân dân Trung Quốc và nhân dân Liên Xô.

Chúng ta phải đoàn kết thành một khối để chống âm mưu của những kẻ phá hoại hoà bình là đế quốc Mỹ, bọn hiếu chiến Pháp và tay sai của chúng.

Toàn thể đồng bào từ Nam ra Bắc phải đấu tranh chuẩn bị cho cuộc tổng tuyển cử tự do, để thực hiện thống nhất toàn quốc.

Hoà bình được giữ gìn và củng cố, toàn quốc được thống nhất, thì độc lập và dân chủ trong toàn quốc sẽ hoàn thành.

*

*      *

Nhiệm vụ mới đặt cho chúng ta những công tác cần kíp như sau:

– Chúng ta phải củng cố quân đội nhân dân là lực lượng chủ chốt để bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn hoà bình.

– Chúng ta phải tiếp tục thực hiện “người cày có ruộng” để giải phóng nông dân, tức là giải phóng tối đại đa số đồng bào ta.

– ở vùng tự do cũ, chúng ta phải tiếp tục củng cố về mọi mặt, cải thiện đời sống của đồng bào, phát huy truyền thống anh dũng của nhân dân. Chúng ta phải tǎng cường tình đoàn kết giữa các dân tộc, và dần dần thực hiện dân tộc tự trị ở những vùng nhiều đồng bào thiểu số.

– ở những nông thôn và thành thị mới giải phóng, trước hết chúng ta phải ổn định trật tự và đời sống của nhân dân; bảo hộ tính mệnh, tài sản của nhân dân và của ngoại kiều, gồm cả kiều dân Pháp. Bảo hộ tự do tín ngưỡng. Đối với những nhân viên và công chức trước đã làm việc cho đối phương, nay muốn làm việc cho nước, cho dân, thì sẽ được dùng và đối đãi tốt. Khôi phục lại việc buôn bán, việc học hành, v.v.

– ở vùng tự do cũ và vùng mới giải phóng, về chính trị, chúng ta phải củng cố chính quyền của nhân dân, phát triển và củng cố những đoàn thể yêu nước của nhân dân, nâng cao trình độ chính trị và tinh thần của nhân dân, đoàn kết phấn đấu giữ gìn hoà bình và thực hiện thống nhất, độc lập, dân chủ trong toàn quốc. Về kinh tế, chúng ta phải đẩy mạnh phong trào thi đua tǎng gia sản xuất, thực hành chính sách công và tư đều được chú ý, thợ và chủ đều có lợi, thành hương 1 giúp đỡ nhau, trong ngoài lưu thông đều để khôi phục và phát triển sản xuất, làm cho kinh tế phồn thịnh, làm cho đời sống của nhân dân dồi dào hơn. Về vǎn hoá, chúng ta phải thanh toán hết nạn mù chữ, đào tạo cán bộ để xây dựng nước nhà, giữ gìn sức khoẻ của nhân dân, phát triển thuần phong mỹ tục.

– ở vùng Pháp tạm đóng quân, nhân dân ta sẽ đấu tranh bằng chính trị, đòi thực hiện những quyền dân chủ, như tổ chức tự do, ngôn luận tự do, v.v., nhằm vào chuẩn bị tổng tuyển cử tự do để thực hiện thống nhất toàn quốc.

– Kiều bào ở nước ngoài phải thương yêu giúp đỡ nhau, luôn luôn một lòng ủng hộ Tổ quốc, mở rộng tình thân thiện giữa nhân dân ta và nhân dân các nước.

– Đối với những người yêu nước, dù ở tầng lớp nào và dù trước đây đã cộng tác với đối phương, chúng ta sẵn sàng đoàn kết, để cùng nhau giữ gìn và củng cố hoà bình, thực hiện thống nhất, hoàn thành độc lập và dân chủ trong toàn quốc.

Chúng ta đã thắng lợi, nhưng hoà bình chưa thật củng cố, thống nhất, độc lập và dân chủ chưa hoàn thành, cho nên chúng ta cần phải phấn đấu lâu dài và gian khổ để đạt mục đích ấy. Đồng thời chúng ta phải luôn luôn tỉnh táo đề phòng những âm mưu phá hoại sự nghiệp chung của chúng ta.

Công việc tuy nhiều và khó khǎn, nhưng lực lượng của chúng ta mạnh, vì chúng ta đoàn kết nhất trí, vì chúng ta có quyết tâm, vì nhân dân tiến bộ thế giới ủng hộ chúng ta, cho nên chúng ta nhất định thắng lợi.

*

*      *

Nhân dịp này, tôi xin thay mặt nhân dân và Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà cảm ơn nhân dân và chính phủ các nước bạn, các đoàn thể nhân dân Pháp, các đoàn thể hoà bình dân chủ thế giới và các nhân sĩ tiến bộ các nước đã đồng tình với chúng ta trong lúc kháng chiến và vui mừng với chúng ta trong khi lập lại hoà bình. Tinh thần quốc tế ấy là vô cùng quý báu. Nó đã khuyến khích chúng ta trong những ngày kháng chiến gian khổ. Nó sẽ giúp chúng ta trong việc xây dựng hoà bình lâu dài.

Phong trào hoà bình dân chủ thế giới ngày càng mạnh đã giúp chúng ta thắng lợi. Mà chúng ta thắng lợi sẽ góp một phần xứng đáng vào công cuộc bảo vệ hoà bình châu á và thế giới.

Toàn thể đồng bào, quân đội, cán bộ và kiều bào hãy hǎng hái tiến lên!

Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ muôn nǎm!

Lực lượng hoà bình dân chủ thế giới nhất định thắng lợi!

HỒ CHÍ MINH

Báo Nhân dân, số 220, từ ngày 1 đến 3-9-1954.
cpv.org.vn