Hoàn thiện hơn nữa hiến định bảo vệ Tổ quốc

Thiếu Tướng, PGS.TS Trần Minh Thư
Bảo vệ Tổ quốc là một trong những nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của mọi quốc gia và đều được qui định trong hiến pháp của các nước. Ở nước ta, bảo vệ Tổ quốc là một trong hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng Việt Nam. Nhiệm vụ này qui định trong các bản Hiến pháp năm 1946, 1959, 1980 và đặc biệt được hoàn thiện tại Chương IV Hiến pháp năm 1992 về Bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Hiến pháp năm 1992 đã cụ thể hóa kịp thời, đầy đủ những quan điểm, tư duy đổi mới của Đảng ta về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc được đề ra trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kì quá độ lên CNXH (năm 1991). Những qui định này đã tạo cơ sở hiến định cho việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ độc lập, chủ quyền đất nước, bảo vệ ANQG, TTATXH, góp phần giữ vững ổn định chính trị, phục vụ đắc lực công cuộc phát triển kinh tế – xã hội.

Tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XIII đã quyết định sửa đổi Hiến pháp năm 1992 nhằm thể chế hóa những quan điểm, chủ trương lớn được nêu trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kì quá độ lên CNXH (Bổ sung, phát triển năm 2011) và các văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XI; bảo đảm để Hiến pháp là đạo luật cơ bản có tính ổn định lâu dài, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế.

Trên cơ sở kế thừa những yếu tố hợp lý cả về nội dung và kỹ thuật lập hiến trong Hiến pháp năm 1992, các qui định về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 đã có những đổi mới cả về nội dung và kỹ thuật lập hiến.

Các quan điểm đổi mới của Đảng trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH (Bổ sung, phát triển năm 2011) đã được thể chế hóa trong Dự thảo sửa đổi. Đó là khẳng định: Công an nhân dân là lực lượng nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ ANQG, bảo đảm TTATXH, đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Các cụm từ “Nhà nước xây dựng Quân đội nhân dân” và “Nhà nước xây dựng Công an nhân dân” được thay bằng: “Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng được xây dựng chính qui, tinh nhuệ, từng bước hiện đại” và “Công an nhân dân cách mạng được xây dựng chính qui, tinh nhuệ, từng bước hiện đại…”.

Điều đó thể hiện rõ vấn đề: Quân đội và Công an được xây dựng chính qui, tinh nhuệ, từng bước hiện đại là một yêu cầu khách quan, là trách nhiệm của Nhà nước.

Bên cạnh những ưu điểm trên, tôi thấy những qui định về bảo vệ Tổ quốc trong Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 vẫn còn một số nội dung cần bổ sung, chỉnh sửa, cụ thể là:

Thứ nhất, trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH (Bổ sung, phát triển năm 2011) Đảng ta đã xác định: “Xây dựng nền công nghiệp quốc phòng, an ninh, bảo đảm cho các lực lượng vũ trang được trang bị kỹ thuật hiện đại” và “kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng – an ninh, quốc phòng – an ninh với kinh tế trong từng chiến lược, qui hoạch, chính sách phát triển kinh tế – xã hội và trên từng địa bàn”.

Tuy nhiên, ở Điều 73 của Dự thảo chưa thể chế đầy đủ các quan điểm này mà mới chỉ qui định việc xây dựng công nghiệp quốc phòng và kết hợp quốc phòng với kinh tế, kinh tế với quốc phòng. Vì vậy cần bổ sung vào Dự thảo nội dung xây dựng công nghiệp an ninh và mối quan hệ giữa kinh tế với quốc phòng – an ninh, quốc phòng – an ninh với kinh tế.

Thứ hai, nên thay cụm từ “chủ nghĩa anh hùng cách mạng của nhân dân” ở Điều 73 vì cụm từ này chưa thuyết phục. Các cuốn từ điển Tiếng Việt đều không có cụm từ này. Chủ nghĩa anh hùng cách mạng không phải là cái có sẵn trong nhân dân cần phải phát huy. Vì vậy đề nghị thay cụm từ chủ nghĩa anh hùng cách mạng của nhân dân ở Điều 73 bằng cụm từ truyền thống anh hùng bất khuất của dân tộc là cái đã được kết tinh từ lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc.

Tại Điều 69 Dự thảo ghi: “Bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN, giữ vững an ninh quốc gia là sự nghiệp của toàn dân”. Cách diễn đạt này làm người đọc hiểu bảo vệ Tổ quốc và giữ vững an ninh quốc gia là hai nội dung độc lập, ngang hàng nhau. Nhưng ở một số văn kiện của Đảng thì bảo vệ ANQG vẫn thuộc nội hàm của bảo vệ Tổ quốc, giữ vững ANQG là một yêu cầu đặt ra cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Với những lý do trên đây, đề nghị trình bày lại câu mở đầu ở Điều 69 nói trên là: “Bảo vệ Tổ quốc XHCN là nhiệm vụ thiêng liêng, cao quý của toàn dân”