1- Ǎn là rất cần thiết. Người ta phải ǎn để sống, để lao động, để xây dựng chủ nghĩa xã hội. Tục ngữ có nói: Có thực mới vực được đạo. Điều đó ai cũng hiểu, không cần nói nhiều.

2- Nhưng nhiều người chưa hiểu rõvị trí của những người nấu ǎn và dọn ǎn. Vì vậy mà có những ý nghĩ sai lầm như:

– Xem khinh nghề nấu ǎn và dọn ǎn, cho rằng nghề đó là nghề hầu hạ người khác.

– Cho rằng nghề đó không có tiền đồ. Thậm chí e làm nghề đó thì trai sẽ ế vợ, gái sẽ ế chồng, v.v.. Những ý nghĩ đó hoàn toàn không đúng.

3- Ǎn thì phải nhờ có nông dân sản xuất gạo, rau, cá, thịt… Nhưng còn cần phải nhờ vào những người nấu nướng, chế biến thành thức ǎn. Vậy những người nấu ǎn và dọn ǎn có nhiệm vụ rất quan trọng. Ví dụ: các anh chị nuôi ở nhà máy nấu, dọn kịp thời, cơm lành canh ngọt. Anh chị em công nhân được ǎn uống đúng giờ và thoải mái, họ có sức khoẻ dồi dào để nâng cao nǎng suất lao động, làm ra nhiều máy móc nông nghiệp. Nhờ có máy móc mà nông dân tham gia sản xuất tốt. Công nhân và nông dân đều sản xuất nhiều, nhanh, tốt, rẻ thì đời sống của dân ta được nâng cao nhiều, chúng ta sẽ tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc đến chủ nghĩa xã hội, nước nhà sẽ sớm thống nhất.

Thế là vì làm tốt nhiệm vụ, mà những người nấu ǎn và dọn ǎn đã góp phần xứng đáng vào sự nghiệp chung.

Một điểm quan trọng nữa là vấn đề giải phóng phụ nữ. Kinh tế của ta càng phát triển, nhà ǎn công cộng càng thêm nhiều, thì phụ nữ sẽ rảnh rang để tham gia lao động. Như vậy, phụ nữ mới thật được giải phóng, nam nữ mới thật là bình quyền. Mà muốn mở thêm nhiều nhà ǎn công cộng thì phải có nhiều anh nuôi, chị nuôi tốt.

4- Có vị trí và nhiệm vụ quan trọng như vậy, cho nên anh nuôi, chị nuôi cần phải trau dồi phẩm chất và học tập nghề nghiệp của mình cho thông thạo. Về điểm này, chắc hội nghị sẽ có những báo cáo gương mẫu. Bác chỉ nói tóm tắt như sau: Các cô các chú phải:

– Luôn luôn nâng cao tinh thần làm chủ, tinh thần trách nhiệm.

– Phải thi đua với nhau, giúp đỡ lẫn nhau, trao đổi kinh nghiệm cho nhau, để không ngừng tiến bộ.

– Phải biết tiết kiệm, quý trọng của công, chống tham ô, lãng phí.

– Phải có thái độ tốt đối với mọi người.

5- Những khách ǎn thì phảicó ý thức tôn trọng và giúp đỡ những anh chị em phục vụ và giữ gìn vệ sinh. Ví dụ: khi ǎn chớ vất xương xóc bừa bãi, ǎn xong thì sắp xếp bát đũa cho gọn gàng để người phục vụ dọn dẹp được nhanh chóng hơn, v.v..

6- Để làm cho nhà ǎn công cộng ngày càng tốt, những anh chị em nấu, dọn là chủ chốt. Nhưng cán bộ phụ trách các công đoàn, các cơ quan, các tiệm cơm, các đơn vị bộ đội, các cơ quan y tế… đều có trách nhiệm. Nếu những cán bộ ấy khoán trắng, buông trôi, thì nhà ǎn sẽ không tốt. Cho nên cán bộ phụ trách cần phải hàng ngày xem xét tình hình nhà ǎn, lắng nghe ý kiến quần chúng, giúp đỡ anh chị nuôi giải quyết các khó khǎn, luôn luôn quan tâm đến sự ǎn uống, vệ sinh và sức khoẻ của quần chúng. Như thế thì nhà ǎn nhất định tiến bộ không ngừng.

7- Có người nói: làm việc bếp núc vất vả, không học tập được, không vẻ vang. Nói vậy không đúng.

Ngày trước, Bác cũng đã làm phụ bếp. Lúc đó Bác là vong quốc nô, làm phụ bếp cho thực dân Pháp. Công việc vất vả từ 5 giờ sáng đến 9, 10 giờ tối. Nhưng Bác vẫn học được vǎn hoá và chính trị. Cóquyết tâm thì nhất định học được. Ngày nay, các cô, các chú có điều kiện thuận lợi hơn nhiều. Bác mong các cô, các chú cố gắng học để tiến bộ.

Ngày nay, ở nước ta và các nước anh em, vẻ vang nhất là danh hiệu anh hùng lao động. Chúng ta có mấy mươi anh hùng lao động, trong số đó có hai anh hùng là anh nuôi (Đinh Vǎn Mẫu và Hoàng Vǎn Dược). Vậy là nấu bếp mà xuất sắc cũng là anh hùng, cũng rất vẻ vang.

Bác mong các cô, các chú cố gắng thi đua và tiến bộ nhiều để mai sau chúng ta có nhiều anh nuôi, chị nuôi giành được danh hiệu anh hùng vẻ vang.

—————————

Nói ngày 2-7-1961. Báo Nhân dân, số 2661, ngày 4-7-1961.
cpv.org.vn