15:11 | 19/07/2011
Triển khai Nghị quyết Đại hội XI của Đảng vào cuộc sống, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam đã đề ra chương trình hành động cụ thể. Một trong những nội dung của chương trình hành động đó là tích cực, chủ động tham gia vận động, đấu tranh dư luận trên các vấn đề dân chủ, nhân quyền, dân tộc, tôn giáo.
Dân chủ và nhân quyền là những giá trị tiến bộ mà nhân loại luôn vươn tới trong suốt quá trình hình thành và phát triển của xã hội loài người. Sự phát triển về kinh tế-xã hội, văn hóa và cuộc đấu tranh giai cấp trong nhiều thập niên qua đã đem đến những thành quả nhất định về dân chủ và nhân quyền ở nhiều nước trên thế giới. Tăng cường dân chủ và cải thiện nhân quyền đang trở thành nguyện vọng đông đảo của nhân dân các nước và xu hướng khách quan của thời đại. Vấn đề nhân quyền ngày càng được dư luận quốc tế quan tâm rộng rãi.
Trong những năm gần đây, lợi dụng xu thế nêu trên và so sánh lực lượng trong tình hình quốc tế hiện nay, Mỹ và một số nước phương Tây đã chọn vấn đề nhân quyền là một trong những trụ cột của chính sách đối ngoại của họ để can thiệp vào các quốc gia, các khu vực trên thế giới nhằm áp đặt một số quyền chính trị, dân sự, áp đặt thứ tự ưu tiên và cách diễn giải của các quyền, khẳng định tính phổ biến của các quyền này, đề ra học thuyết “nhân quyền cao hơn chủ quyền”, áp dụng “tiêu chuẩn kép” về nhân quyền trong quan hệ đối với các quốc gia, sử dụng nhiều tổ chức phi chính phủ và phương tiện thông tin đại chúng để tạo dư luận và nguy hiểm nhất là sử dụng các biện pháp trừng phạt đơn phương hoặc đa phương đối với các nước liên quan, kích động và hỗ trợ các nhóm chống đối hoạt động chống lại và lật đổ chính phủ các nước. Các nước XHCN nói chung và Việt Nam nói riêng là mục tiêu hàng đầu trong cuộc chiến tiến công về nhân quyền của họ.
Trong bối cảnh đó, cuộc đấu tranh về nhân quyền có ý nghĩa chiến lược lâu dài đối với an ninh quốc gia, có ảnh hưởng quan trọng đến việc đảm bảo ổn định và phát triển đất nước. Thực tế đấu tranh về nhân quyền là một mặt trận có sự tham gia rộng rãi của nhiều lực lượng ở cả trong nước và nước ngoài, trong quan hệ song phương, đa phương, khu vực và quan hệ với các tổ chức phi chính phủ nước ngoài (TCPCPNN). Trong tổng thể hoạt động đối ngoại của nước ta, bao gồm ngoại giao Nhà nước, đối ngoại Đảng, đối ngoại nhân dân đóng vai trò quan trọng trên mặt trận này. Đặc biệt, công tác vận động bạn bè quốc tế luôn chiếm vị trí then chốt và công tác thông tin đối ngoại phục vụ cho công tác vận động, tập hợp bạn bè thường xuyên được quan tâm cải tiến, nâng cao chất lượng và hiệu quả.
Đối ngoại nhân dân có thể nói là mặt trận ngoại giao rộng rãi nhất, có điều kiện tiếp xúc rộng rãi với nhiều tầng lớp nhân dân, chính giới, phi chính giới, các tổ chức phi chính phủ và cộng đồng phi chính phủ tại Việt Nam. Phương pháp tiếp cận với những đối tượng trên của ngoại giao nhân dân rất đa dạng, uyển chuyển, phù hợp với từng bối cảnh nhất định. Đối tượng của ngoại giao nhân dân nói chung có thể được chia thành 3 nhóm chính: Nhóm đối tượng rất có thiện chí đối với Việt Nam, có hiểu biết, trong đó có một số lực lượng nòng cốt luôn ủng hộ Việt Nam trong mọi hoàn cảnh; nhóm đối tượng có định kiến và thiếu thiện chí với Việt Nam; nhóm đối tượng trung gian và là nhóm đối tượng đông đảo, rộng rãi nhất.
Căn cứ vào những nhóm đối tượng cụ thể như vậy, ngoại giao nhân dân có những phương thức vận động và đấu tranh rất khác nhau phù hợp với từng loại đối tượng.
Đối với nhóm đối tượng có thiện chí với Việt Nam, ngoại giao nhân dân thực hiện các biện pháp nhằm củng cố và xây dựng lực lượng nòng cốt, tạo điều kiện để họ có vũ khí trực tiếp giúp ta phản bác những luận điệu phản động, chống phá Việt Nam trên mọi phương diện; không ngừng cung cấp thông tin, tạo điều kiện cho các bạn bè, đối tác thân Việt Nam có cơ hội tiếp cận với tình hình thực tế về nhân quyền ở Việt Nam; thông qua các tài liệu chính thức, các cuộc tiếp xúc với lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước ta khi cần thiết, thăm các địa phương là những địa bàn điển hình về các thành tựu xóa đói, giảm nghèo, các chính sách hỗ trợ nạn nhân chiến tranh, nạn nhân chất độc da cam; tổ chức các buổi nói chuyện, các buổi tọa đàm chuyên đề để trực tiếp cung cấp cho họ những thông tin thực tế về tình hình phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam nói chung và tình hình nhân quyền nói riêng.
Đối với nhóm đối tượng thù địch, biện pháp đấu tranh là kiên quyết bác bỏ những lập luận thù địch của họ, đưa ra những dẫn chứng thuyết phục về những thành tựu kinh tế-xã hội, những tiến bộ về tự do tôn giáo và nhân quyền mà thế lực thù địch không có cơ sở để xuyên tạc. Việc tuyên truyền về những thành tựu này của chúng ta được thực hiện trên nhiều phương diện, trong các cuộc tiếp xúc trực tiếp của ta với các nhóm đối tượng, trên các phương tiện truyền thông và thông qua kênh đối thoại không chính thức với các đối tác như Viện Can dự Toàn cầu (IGE), một số tổ chức và bạn bè khác…
Với nhóm đối tượng trung gian, vốn dễ bị tác động bởi những tuyên truyền phản động, thù địch thì ngoại giao nhân dân tạo ra những tác động gián tiếp nhằm giới thiệu cho họ những vấn đề liên quan đến hậu quả chiến tranh, ảnh hưởng của bom mìn còn lại sau chiến tranh đến cuộc sống của người dân Việt Nam trong thời bình, các chương trình rà phá bom mìn… Đó là những sự thật có thể làm lay động lương tâm của bạn bè, giúp họ hiểu đúng hơn về Việt Nam. Qua đó họ sẽ thấy những nỗ lực của chính phủ Việt Nam trong việc giải quyết những vấn đề tồn đọng sau cuộc chiến và họ sẽ thấy thực tế rằng, trong khi Việt Nam đang nỗ lực hàn gắn những vết thương, khắc phục những hậu quả của chiến tranh, đầu tư xây dựng và phát triển đất nước thì những thế lực phản động, thù địch lại vừa xuyên tạc, chống phá và bôi nhọ, đồng thời cố tình lảng tránh những vấn đề như chất độc da cam hay hậu quả chiến tranh mỗi khi những vấn đề này được nêu lên.
Ngoại giao nhân dân chủ yếu thực hiện bốn nhóm hoạt động chủ công: Đối thoại không chính thức, phát huy lợi thế của mặt trận nhân dân, tác động trực tiếp vào chính giới phương Tây; cung cấp thông tin cho các đối tác trung gian được thể hiện cụ thể thông qua các hoạt động như tổ chức việc trao đổi đoàn, tham gia các diễn đàn và hoạt động nhân dân ở khu vực và quốc tế; chủ động, tích cực đối thoại và đấu tranh dư luận về các vấn đề nhạy cảm, tổ chức các đợt hoạt động đối ngoại nhân dân lớn; các đợt tuyên truyền lớn, cung cấp và trao đổi thông tin với các đối tác qua kênh điện tử…
Công tác đấu tranh bảo vệ nhân quyền được thực hiện thông qua kênh ngoại giao nhân dân bước đầu đã có những bước chuyển biến tích cực và đạt được những thành tựu nhất định, bước đầu đã ngăn chặn nhiều âm mưu chống phá Việt Nam của các thế lực thù địch trên vấn đề nhân quyền; tập hợp được mạng lưới bạn bè ngày càng đông đảo, là cơ sở để khẳng định rằng ngoại giao nhân dân của ta, trong đó có hoạt động song phương, đa phương, khu vực và các tổ chức phi chính phủ nước ngoài của Liên hiệp hoàn toàn có thể đóng góp tích cực hơn nữa trong bối cảnh hội nhập, tiếp xúc ngày càng rộng rãi như hiện nay.
Diễn biến mới của tình hình đòi hỏi phải tiếp tục tăng cường, mở rộng, đổi mới nhằm phát huy tính chủ động và nâng cao hơn nữa hiệu quả của lĩnh vực công tác này, xác định kênh đối thoại trên những lĩnh vực nhạy cảm, về những vấn đề nhạy cảm và vào những thời điểm nhạy cảm hơn. Qua quá trình hoạt động, công tác ngoại giao nhân dân nói chung đã tích lũy được những kinh nghiệm quý báu về phương hướng, nội dung, phương pháp và đối tượng vận động và đấu tranh. Thông qua các hoạt động thực tiễn, chúng ta phát huy những thành tựu, kinh nghiệm vào hoàn cảnh mới, bước đầu huy động mạng lưới bạn bè rộng rãi và lực lượng quần chúng trên mặt trận nhân dân tham gia cuộc đấu tranh bảo vệ nhân quyền tiến tới có cơ sở đẩy mạnh hơn nữa các mặt hoạt động ngoại giao nhân dân kể trên.
Tuy nhiên, cuộc đấu tranh bảo vệ nhân quyền là một cuộc đấu tranh lâu dài, phức tạp và nhạy cảm trong khi các lực lượng chống đối sử dụng những thủ đoạn phá hoại ngày càng tinh vi và xảo quyệt hơn, như lợi dụng các vấn đề khiếu kiện để đưa ra vấn đề dân chủ, nhân quyền, móc nối với các thế lực ở trong và ngoài nước chống phá ta trên mọi mặt. Liên hiệp xác định nhiệm vụ bao trùm là: Phát huy kết quả bước đầu, phối hợp chặt chẽ hơn với công tác thông tin đối ngoại của cả nước, phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo và linh hoạt của các tổ chức thành viên, khai thác lợi thế của đối ngoại nhân dân, tiến bộ về thông tin điện tử của nước ta và công nghệ thông tin hiện đại, tiếp tục cải tiến phương pháp, nâng cao chất lượng, hiệu quả thông tin đối ngoại trong vận động, tập hợp bạn bè quốc tế. Các mặt hoạt động vừa qua tuy đạt được những kết quả nhất định, nhưng chúng ta cần rút kinh nghiệm để có phương pháp đấu tranh nhằm đạt hiệu quả tốt hơn trong các hoạt động, tiếp tục mở rộng quan hệ đối thoại không chính thức với một số đối tượng khác. Tiếp tục tăng cường tuyên truyền, giáo dục, phổ biến rộng rãi cho nhân dân, trang bị cho họ những thông tin về các vấn đề của đất nước trong đó có những vấn đề liên quan đến tôn giáo, dân tộc, dân chủ và nhân quyền để chính nhân dân ta trở thành những “sứ giả” khi tiếp xúc với bạn bè nước ngoài vì tiếng nói nhân dân là tiếng nói thuyết phục nhất.
Những năm tới đây, ngoại giao nhân dân sẽ phát huy tối đa sức mạnh và nội lực của mình trong công cuộc đấu tranh chung bảo vệ nhân quyền, phối hợp với các lực lượng khác để cuộc đấu tranh này đạt được nhiều thành tựu hơn.
Việt Nam 