-“Một dân tộc đã gan góc chống lại ách nô lệ của Pháp hơn 80 năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập! Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do và độc lập ấy”.

Đó là đoạn kết bản Tuyên ngôn Độc lập mà Chủ tịch Chính phủ Lâm thời Hồ Chí Minh đã tuyên đọc tại Quảng trường Ba Đình ngày 2/9/1945.

Ngày 2/9/1945, Bác Hồ tại lễ Độc Lập, Hà Nội

“Chính là sự đoàn kết, đoàn kết hoàn toàn và không gì phá vỡ nổi của toàn thể nhân dân chúng ta đã khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Lòng dũng cảm và tinh thần hy sinh đã gắn bó ý chí của mọi người Việt Nam từ Bắc chí Nam thành một khối sức mạnh, bất kỳ nguồn gốc họ ở đâu, theo tôn giáo hay thuộc các giai tầng xã hội nào.

Trong buổi tối hôm nay, làm sao chúng ta lại không nghĩ tới đồng bào Nam Bộ với một tình cảm trìu mến đặc biệt. Nguyện vọng tha thiết nhất của toàn thể nhân dân Việt Nam là Tổ quốc đang hồi sinh của chúng ta không bao giờ bị chia cắt và không gì chia cắt được… Nước Pháp mới đặt ra cho mình mục đích là giải phóng các dân tộc…Mong sao tình hữu nghị giữa nước Pháp và nước Việt Nam độc lập và thống nhất trở thành sự thực …Một tình hữu nghị như vậy giữa hai nước chỉ có lợi cho sự phồn vinh của Liên hiệp Pháp và sự bừng nở  lý tưởng dân chủ trên thế giới”.

Phát biểu bằng tiếng Pháp tại cuộc gặp mặt Việt kiều, các bạn bè người Pháp và Đoàn đại bieeru Việt Nam đang dự Hội nghị Fontainebleau,  tại Paris ngày 2/9/1946, nhân lễ Quốc khánh đầu tiên của Chủ tịch Hồ Chí Minh đang thăm nước Pháp.

“Cách mạng giải phóng Mỹ 8 năm mới thành công. Cách mạng Pháp 5  năm. Cách mạng Nga 6 năm. Cách mạng Tàu 15 năm mới thành công. Tổ tiên ta chống ngoại xâm đời Trần 5 năm, đời Lê 10 năm mới thắng lợi… Hãy tin tưởng vào vận mệnh vẻ vang của Tổ quốc, tin tưởng vào sức đoàn kết và chiến đấu của chúng ta. Chúng ta hãy cắn răng chịu khổ, ra sức chiến đấu. Chịu khổ chiến đấu mấy năm để đánh tan ách nô lệ hơn 80 năm vừa qua để xây nền tự do muôn ngàn đời sắp tới, thì cũng bõ công. Tướng sĩ trước mặt trận, đồng bào ở hậu phương, ai nấy đều đoàn kết chặt chẽ, cố gắng làm đúng 4 chữ Cần, Kiệm, Liêm, Chính, thì cuộc trường kỳ kháng chiến của ta nhất định thắng!” .

Đoạn trích trong lời kêu gọi của Bác Hồ nhân ngày Quốc khánh đầu tiên tổ chức trong hoàn cảnh cả nước kháng chiến chống thực dân Pháp (2/9/1947), thực hiện lời thề trong Ngày Độc lập.

Cũng trong ngày 2/9/1947, trên báo “Sự Thật”, Bác viết bài “Cán bộ và Đời sống mới” đưa ra nguyên lý: “Cán bộ muốn cho xứng đáng, phải làm được việc. Muốn làm được việc, thì phải được dân tin, dân phục, dân yêu. Muốn đựoc dân tin, dân phục, dân yêu, cán bộ phải tự mình làm đúng đời sống mới. Nghĩa là phải siêng năng, tiết kiệm, trong sạch, chính đáng. Nếu không thực hành bốn điều đó, mà muốn được lòng dân, thì cũng như bắc giây leo trời”.

Quang cảnh quảng trường Ba Đình

Ngày 2/9/1950, Bác lại nhắc nhở “Phải tẩy sạch bệnh quan liêu” đăng trên báo “Sự Thật” và “chỉ ra thang thuốc chữa bệnh quan liêu là: Phải đặt lợi ích của dân chúng lên trên hết, trước hết. Phải gần gũi dân, hiểu biết dân, học hỏi dân. Phải thật thà thực hành phê bình và tự phê bình. Phải làm kiểu mẫu: Cần, Kiệm, Liêm, Chính, Chí công vô tư”.

Ngày 2/9/1969, sau một thời gian lâm bệnh nặng, mặc dù được tập thể các thầy thuốc tận tình cứu chữa, nhưng vào lúc 9h47, Chủ tịch Hồ Chí Minh từ trần, hưởng thọ 79 tuổi.

X&N
bee.net.vn