– Chiều ngày 17/7/1945, một đơn vị vũ trang mang biệt danh “Con Nai” (The Deer) của cơ quan Tình báo Chiến lược Mỹ (OSS) do Thiếu tá A. Thomas chỉ huy, theo sự thoả thuận của lãnh tụ Hồ Chí Minh đã nhảy dù xuống Tân Trào và được Việt Minh đón tiếp.
Theo kế hoạch đơn vị này sẽ tham gia huấn luyện để cùng các chiến sĩ Việt Minh thành lập một “Đại đội Việt Mỹ” do Võ Nguyên Giáp làm tư lệnh, Đàm Quang Trung làm đại đội trưởng và Thomas làm cố vấn.
Về cuộc đổ bộ đường không này, “Nhật ký của Đội Con Nai” do Thomas viết mô tả: “Chúng tôi được… 200 lính bảo vệ có vũ trang của Đảng Việt Minh chào đón… Tiếp đó chúng tôi đuợc dẫn đi qua các đường rừng và đi qua một cái cổng chào bằng tre có khẩu hiệu bằng tiếng Anh “Hoan nghênh các người bạn Mỹ của chúng tôi”.
Tháng 8/1945 HCM chụp kỷ niệm cùng đơn vị OSS (Mỹ) tại Hà Nội.
Tiếp đó, chúng tôi được hướng dẫn tới bản doanh của mình vừa mới được xây dựng… Rồi chúng tôi được gặp ông Hồ, lãnh đạo của Đảng. Ông Hồ đã ân cần đón tiếp chúng tôi và đưa cho chúng tôi thịt bê rán và mấy chai bia Hà Nội dùng cho bữa tối của chúng tôi. Chúng tôi đã trải qua một đêm yên ổn và sung sướng vì cuối cùng đã đến nơi…”
Ngay trong cuộc tiếp xúc đầu tiên, người đứng đầu Mặt trận Việt Minh đã khẳng định mục tiêu của sự hợp tác Việt-Mỹ là chống phát xít Nhật giành độc lập cho các dân tộc Đông Dương, lên án những âm mưu của nước Pháp thực dân. Về Chủ tịch Hồ Chí Minh, A. Thomas viết: “Lý lịch của ông C.M.Hồ (cách viết họ và tên của người phương Tây)… là cả một sự bí hiểm đối với chúng tôi. Hồ là bí danh của ông ta. Sau này khi trở thành Chủ tịch Chính phủ lâm thời Việt Minh ở Hà Nội, ông ta mới công bố tên thật là Hồ Chí Minh…
Tôi có một cuộc thảo luận với ông Hồ về vấn đề người Pháp. Ông khẳng định rằng: “Đảng Việt Minh hay là mặt trận, là một sự hợp nhất của các đảng phái chính trị được tổ chức ra với một mục đích duy nhất là đánh đổ tất cả các chính quyền nước ngoài và đấu tranh cho tự do và hoàn toàn độc lập của Đông Dương…
Ông ta khẳng định rằng có ít nhất 85% số dân ở Bắc Kỳ là hội viên hoặc có cảm tình với những mục tiêu đấu tranh của Việt Minh. Người quan sát bình thường nhất cũng có thể thấy rõ ràng là những người nông dân không hiểu danh từ chủ nghĩa cộng sản và chủ nghĩa xã hội là gì, thế nhưng họ hiểu được tự do-độc lập…”.
X&N
bee.net.vn