– Ngày 3/7/1946, trong hành trình thăm nước Pháp, Chủ tịch Hồ Chí Minh đến đặt vòng hoa trước mộ Chiến sĩ vô danh trước Khải hoàn môn, có tướng Gentilhomme tháp tùng. Sau đó, Bác đến viếng và đặt vòng hoa tại nghĩa trang những tử sĩ Việt Nam chết trong cuộc Đại chiến ở vùng Nogent Sur Marne, ngoại ô Paris. Cùng viếng với Chủ tịch nước Việt Nam có Bộ trưởng Hải ngoại Pháp Marius Moutet, trên vòng hoa có dòng chữ “Hồ Chí Minh ai điếu các chiến sĩ Việt Nam”.

Nói chuyện với đông đảo kiều bào Việt Nam tại đây, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhắn nhủ: “Người Việt Nam phải đoàn kết làm cho nước nhà hoàn toàn vinh quang, sánh vai với các nước trên thế giới, xây dựng hạnh phúc cho Tổ quốc, cho nhân loại để khỏi phụ lòng những người đã vì nước thiệt mạng. Người chết đã vậy, còn các kiều bào ở Pháp nên xử sự thế nào để người Pháp hiểu biết và quý mến mình”.

 3/7/1946 đặt vòng hoa tại Đài Chiến sĩ vô danh ở Khải hoàn môn.

Sau khi đi thăm Cung điện Versailles nổi tiếng, tối hôm đó, Chủ tịch nước Việt Nam được mời xem biểu diễn nhạc kịch tại Nhà hát lớn Paris cùng Thủ tướng Pháp.

Cũng theo chương trình, ngày hôm sau (4/7), Bác đến viếng mồ những nghĩa sĩ ở Mont Valérien. Trong “Nhật ký hành trình-4 tháng sáng Pháp” có mô tả: “Đây là một pháo đài lớn, trên một cái gò cao. Đứng đó có thể trong thấy một vùng Pari và ngoại ô. Trong thời kỳ Đức chiếm nước Pháp, nhiều người du kích Pháp bị Đức đem xử bắn tại đây, bao nhiêu nghĩa sĩ đó hiện nay vẫn chôn một chỗ”.

3/7/1946 mặc niệm trước mồ các người lính Việt Nam ở Nogent sur Marne.

Tại không gian này, Bác xúc động phát biểu: “Trông thấy nghĩa sĩ Pháp vì độc lập và tự do bị người Đức tàn sát, lại nghĩ đến nghĩa sĩ Việt cũng vì độc lập, tự do mà cũng bị người khác tàn sát khiến cho người ta thêm cảm động, ngậm ngùi. Quyền độc lập, tự do ở nước nào cũng vậy, đều do xương máu của các nghĩa sĩ và sự đoàn kết của toàn quốc dân mà xây nên. Vậy nên, những người chân chính yêu chuộng độc lập, tự do của nước mình cũng phải kính trọng độc lập, tự do của dân tộc khác”.

X&N
bee.net.vn